Jerevan (armen.: Երևան [jɛɾɛˈvɑn]) om Armenijan pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om valdkundan ižandusen, politikan da opendusen keskuz, eriline region.

Jerevan
Երևան
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Armenii
Eläjiden lugu (2021) 1,092,800 ristitud
Pind 223,28 km²
Jerevan Երևան
Pämez' Tigran Avinän
(reduku 2023—,
Տիգրան Ավինյան)
Telefonkod +374−10
Aigvö UTC+4


Lidnan transportine kart (2012)

Istorii vajehta

Eländpunktan aluz om pandud Urartun Argišti I-caril vl 782 edel m.e. kuti Erebuni-lidnuz. Lidn da sen ümbrišt oliba sodoiden predmetaks paksus. Vl 1828 mülütihe Venäman imperijha. Vl 1902 raudte ühtenzoiti lidnad Tiflisanke, vl 1908 — Persijanke. Vn 1918 semendkuspäi Erivan' šingotaškanzihe teravas Armenijan Tazovaldkundan pälidnaks. Vspäi 1936 lidnan oficialine nimi om nügüdläižikš.

Valdkundan kogosüdäiproduktan kaks' videndest tegese pälidnas. Jerevan šingotase kaikenvuiččel sömtegimištol (leib- i maidproduktad, konditerižed tegesed, mineraližiden veziden pakuitez, vinan, konjakan i oluden eksportižed tegimed, kaks' tabakfabrikad), kivivoinümbriradmižel, alüminijantegimel, teraztegesiden pästandal, räzinan i plastmassan tehmižel, sauvondmaterialiden pästandal (kiven ümbriradmine, putegesed i furnitur), tekstil'tegimištol (sobad, ekipiruind, kourad), juvelirtegesiden edheotandoil i časuiden tegimel. Lidn om Armenijan bankkeskuz, birž radab vspäi 2001 (Armenia Securities Exchange, AMX).

Geografijan andmused vajehta

Lidn sijadase valdkundan päivlaskmas, Razdan-jogen randoil (armen.: Հրազդան Hrazdan, Kuran oigedpol'ne bassein), 865..1390 m korktusil valdmeren pindan päl.

Klimat om kontinentaline pol'letetazangišton kuivahk, päivoikaz kezaaigan, pil'vesekaz tal'vel. Voden keskmäine lämuz om +12,6 C°, kezakun-elokun +23,1..+26,8 C°, tal'vkun-uhokun 0..−3,5 C°. Ekstremumad oma −28,2 C° (tal'vku) i +43,7 C° (heinku). Kezaaigan minimum om +3,7 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +20 C° (tal'vku). Ei olele haloid sügüz'kus. Paneb sadegid 363 mm vodes, enamba keväz'kus-semendkus (47..60 mm kus) i redukus (51 mm), vähemba elokus-sügüz'kus (10 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 41..46 % röunoiš kezakus-sügüz'kus, 68..77 % kül'mkus-uhokus.

Tobmuz vajehta

 
Lidnan 12 rajonad (2020)

Jerevan jagase 12 administrativižeks rajonaks.

Edeližed lidnan pämehed oma Gračja Sarkisän (Հրաչյա Սարգսյան, tal'vku 2021 — keväz'ku 2023), Aik Marutän (Հայկ Մարության, reduku 2018 — tal'vku 2021), Taron Margarän (kül'mku 2011 — heinku 2018).

Eläjad vajehta

Vn 2011 Armenijan rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 1 121 900 ristitud, Armenijan kaks' videndest. Kaik 1 075 100 eläjad oli lidnas vl 2017. Läz 1,4 mln eläjid om ezilidnoidenke (2001).

Eläjiden enamba 95 % oma armenijalaižed i hristanuskojad.

Transport vajehta

Avtobusad, trolleibusad, metropoliten (vspäi 1981, üks'jäine jono, 10 stancijad, 12 km raudted) i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Lidnelektrojonused ühtenzoittas ezilidnoidenke Jerevan-, Kanaker- (pohjoižes) i Masis- (ezilidnas) stancijoiden kal't. Vspäi 2004 tramvaiverk i funikulör oma sauptud.

Rahvahidenkeskeine civiline Zvartnoc-lendimport[1] (EVN / UDYZ, 3,6 mln passažiroid vl 2022) sijadase 12 km päivlaskmha lidnan keskusespäi ani sen röunan taga. Tehtas reisid Evropan, Venäman i Lähižen Päivnouzmman lidnoihe. Toine soda- da civiline Erebuni-lendimport (armen.: Էրեբունի, UDYE) om saudud seičemes kilometras suvhe Jerevanan keskusespäi, Armenijan armijan palakundad i Venäman aviabaz oma levitadud siš, mugažo tehtas čarterreisid punolendimil.

Tetabad sündnuded vajehta

  • Garik Martirosän (sünd. 1974) — Venäman i Armenijan TV-vedai da prodüser, jumorist.

Homaičendad vajehta

  1. Rahvahidenkeskeižen Zvartnoc-lendimportan sait (zvartnots.aero). (arm.) (ven.) (angl.)

Irdkosketused vajehta



Evropan pälidnad
Afinad | Amsterdam | Andorr la Vel'j | Baku | Belgrad | Berlin | Bern | Bratislav | Brüssel' | Budapešt | Buharest | Dublin | Hel'sinki | Jerevan | Kijev | Kišinöv | Kopenhagen | Lissabon | London | Lüblän | Lüksemburg-lidn | Madrid | Minsk | Monako-lidn | Moskv | Nikosii | Oslo | Pariž | Podgoric | Prag | Reikjavik | Rig | Rim | San Marino-lidn | Sarajevo | Skopje | Sofii | Stokhol'm | Zagreb | Tallidn | Tbilis | Tiran-lidn | Vaduc | Vallett | Varšav | Vatikan | Ven | Vil'nüs


Azijan pälidnad
Abu Dabi | Amman | Ankar | Astan | Ašhabad | Bagdad | Baku | Bandar Seri Begavan | Bankok | Beirut | Biškek | Dakk | Damask | Dili | Doh | Džakart | Dušanbe | El' Kuveit | Hanoi | Islamabad | Jerevan | Jerusalim | Kabul | Katmandu | Kuala Lumpur | Male | Manam | Manil | Maskat | Naip'jido | Nikosii | Pekin | Phen'jan | Pnompen' | Rijad | Sanaa | Seul | Singapur | Šri Džajavardenepura Kotte | Taškent | Tbilis | Tehran | Thimphu | Tokio | Ulanbatar | Uz' Deli | V'jent'jan