Islamabad

Islamabad (mugažo anglijan kelel, virktas [ɪzˈlɑːməbæd]; urdu: اسلام آباد Islāmābād [ɪs.lɑːm.ɑː.bɑːd̪] «islaman lidn») om Pakistanan pälidn da Federaline Pälidnaine territorii, valdkundan kümnenz' lidn eläjiden lugun mödhe.

Islamabad
اسلام آباد (urdu)
(Islāmābād)
Islamabad (angl.)

Flag
Valdkund	Pakistan
Eläjiden lugu (2023)	1,108,872 ristitud
Pind	220,15 km²
Pämez'	sija om vakantine
Telefonkod	+92-(0)51
Aigvö	UTC+5

Lidnan i Ravalpindin kart ezilidnoidenke (2024)

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud 1960-nzil vozil tehmaha valdkundan pälidnan funkcijoiden mödhe. Pälidn oli sirtud lähižihe Ravalpindihe Karačišpäi pordaigaližikš, sid' Islamabadha sauvomižen ezmäižen pordhan vaumičendan jäl'ghe vl 1966.

Uden pälidnan plan om sätud grekalaižen Konstantinos Apostolou Doksiadis-arhitektoran kompanijal. Plan jagab lidnad zonoiden kahesaks toižendaks, sidä kesken administrativine i diplomatine enklavad, eländfartaloiden tahod, opendusen sektorad, tegimišton sektorad, kommertižed tahod, maižandusen tahod i viherzoittud pindad.

Islamabad šingotase pälidnan funkcijoil, om valdkundan opendusen keskuseks. Pakistanan fondbiržan (PSX, vspäi 2016) üks' koumes lavudespäi radab lidnas. Korktad kirjutandmahtuz (88..98 %) i varuitomuz abutadas säta uzid edheotandoid. Koume IT-parkad oma avaitud. Valdkundaližiden kompanijoiden päfateroiden tobj pala om sijatud pälidnas. Bazirujiden Karačiš kompanijoiden palakundad ratas täs.

Geografijan andmused

Islamabadan pälidnaižen territorijan sijaduz valdkundas vn 2022 kartal

Lidn sijadase valdkundan pohjoižes, 490..1584 m korktusil, 507 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Om suviröunoiš Ravalpindi-lidnanke. Korktad mäged seištas pohjoižhe i päivnouzmha lidnaspäi. Savan-jogi (angl.: Sawan River, Indan hurapol'ne bassein) da sen ližajoged jokstas lidnan suvipalas.

Klimat om subtropine päivoikaz, semendkus-kezakus eriližešti. Voden keskmäine lämuz om +22,2 C°, semendkun-sügüz'kun +27,6..+31,4 C°, tal'vkun-uhokun +10,7..+13,4 C°. Ekstremumad oma −6,0 C° (viluku) i +47,6 C° (kezaku). Kezaaigan minimum om +13,0 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +30,1 C° (viluku, uhoku). Voib panda halad kül'mkus-keväz'kus. Il'man lämuz voib ületada +36 C° keväz'kus-redukus. Paneb sadegid 1261 mm vodes, enamba heinkus-elokus (311..317 mm kus), vähemba redukus-tal'vkus (18..34 mm kus) i semendkus (40 mm). Tal'vel voib panda lunt lähižiden mägiden päihe, lidnas ei oleskele. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 42..44 % röunoiš semendkus-kezakus, 62..68 % heinkus i sügüz'kus-keväz'kus, 76 % elokus, 52 % sulakus.

Tobmuz

Lidnan administrativine jagand (2013)

Islamabadan pälidnaine territorii jagase videks nomeruidud zonaks (nomer 1..5).

Territorijan pämez' om Islamabadan mer (angl.: Mayor of Islamabad, urdu: ناظم اسلام آباد nazim Islamabad), hän radab Islamabadan metropolitenižen korporacijan pämehen. Valitas merad videks vodeks, radnikuz om olmas vspäi 2015. Ezmäine lidnan pämez' oli Šeih Ansar Aziz (keväz'ku 2016 — reduku 2020).

Eläjad

Vl 1998 lidnan eläjiden lugu oli 529 180 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Kaik 2,363,863 ristituid elädas lidnan kaikes aglomeracijas 906,5 nellikkilometrad pindal (2023, Pälidnaižen territorijan pind). Sädab Pakistanan koumant surtte konurbacijad Ravalpindinke, nell' millionad ristituid.

Maman kel' (2006; oficialižed keled oma anglijan kel' i urdu-kel'): pandžaban kel' — 62 %, puštu — 18 %, sindhi — 12 %, toine kel' — 8 %.

Religijan mödhe (vn 2006 rahvahanlugemižen mödhe): islamanuskojad — 89,83 %, hristanuskojad — 6,07 %, induistad — 4,02%, toižed uskojad — 0,08 %.

Islamabad om valdkundan professionaližen opendusen järedaks keskuseks. Enamba mi sada kolledžad i 16 universitetad ratas lidnas, üläopenikoiden ühthine lugu ülitab 300 tuhad.

Transport

Avtobusad, kiruhavtobusad i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Kiruhavtobusad ühtenzoittas Ravalpindinke.

Rahvahidenkeskeine civiline Islamabad-lendimport (ISB / OPIS, 4,7 mln passažiroid 2021/2022 finansižel vodel) sijadase kaks'kümnes vides kilometras suvipäivlaskmha lidnaspäi. Tehtas reisid Azijan lähižiden maiden surihe lidnoihe, Kitain lidnoihe i Londonha, mugažo Pakistanadme.

Galerei

• 
  Džinnah-konferenciikeskuz (2014)
• 
  Feisal-kunigahan pühäpert' (kaikiš surembišpäi mail'mas, sunnitine islam, om saudud vll 1976−1986)
• 
  Islamabadan fondbirž (ISE) vl 2009 vai sen aigemba
• 
  Universitetan Kaid-i Azaman nimed keskuzkirjišt (2015)
• 
  Rahvahidenkeskeižen Islamabad-lendimportan terminal vl 2018 (om avaitud sil-žo vodel)

Sebruzlidnad

• Jordanii Amman, Jordanii (vspäi 1989)
• Turkanma Ankar, Turkanma (vspäi 1982)
• Indonezii Džakart, Indonezii (2010)
• Kitai Pekin, Kitai (1993)
• Korejan Tazovaldkund Seul, Korejan Tazovaldkund (2008)

Irdkosketused

• Islamabadan municipaližen korporacijan sait (mci.gov.pk). (angl.)
• Islamabadan Pälidnaižen territorijan administracijan sait (ictadministration.gov.pk). (angl.)
• Pälidnan šingotesen ohjandusen sait (cda.gov.pk). (angl.)