Hel'sinki
Hel'sinki (suomen kelel: Helsinki [ˈhelsiŋki], ročin kelel: Helsingfors [hɛlsɪŋˈfɔrsː], nimen venäkel'ne Gel'singfors-versii oli oficialižeks vhesai 1926) om Suomenman pälidn da kaikiš järedamb lidn. Mugažo se om Udenma-agjan administrativine keskuz.
Lidnanznam
|
Flag
|
| Valdkund | Suomenma |
| Eläjiden lugu (2018-12-31) | 650,033 ristitud |
| Pind | 715,48 km² |
| |
| Pämez' | Jan Vapaavuori (kezaku 2017—) |
| Telefonkod | +358 |
| Aigvö | tal'vel UTC+2, kezal UTC+3 |
Hel'sinki om Suomenman biznesan, opendusen, kul'turan da tedon päkeskuz.
Istorii vajehta
Ročinman Vasan Gustav-kunigaz pani Hel'sinkin lidnan alust vodel 1550. Vodel 1809 Suomenma ühtni Venälaižhe imperijha da vodel 1812 tegihe Suomenman Suren ruhtinazkundan pälidnaks. Vodel 1870 lidnad üntenzoittihe raudtel Piterinke. Vodelpäi 1920 se om ripmatoman Suomenman pälidn.
Vodel 1952 Hel'sinki vastsi Kezaližid Olimpižid vändoid.
Geografijan andmused vajehta
Hel'sinkin sijaduz om valdkundan suvipolel, Baltijan meren Suomen lahten randal, kall'oikahas tahondas, 17 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Vezilanktendad oma lidnan jogil.
Vl 2018 lidnan ühthine pind oli 715,48 km², sidä kesken kuiv ma — 214,25 km², sokaz ma oti 0,91 nellikkilometrad, meren pind — 500,32 km².
Klimat om ven, se om keskmäine meren i kontinentan klimatoišpäi. Voden keskmäine lämuz om +5,9 C°, heinkun — +17,8 C°, uhokun oleleb −4,7 C°. Paneb sadegid 655 mm vodes, vähemba uhokus-semendkus (32..38 mm kus).
Administrativine jagand vajehta
Mülütadas Helsinkid lidnoidenke-kaimdajidenke (Vantaan, Espoon da Kauniainenan) pälidnan «Sur' Hel'sinki»-regionha. Sur' Hel'sinki kogoneb 12 kundaspäi.
Lidnan edeline pämez' oli Jussi Pajunen (2005−2017).
Eläjad vajehta
Vn 2011 EÜ:n rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 588 941 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'. Suren Hel'sinkin eläjiden lugu oli enamb 1,43 millionad ristituid vl 2015 2 982 km² pindal.
Mamankelen mödhe (2016): suomen kel' — 79,6%, ročin kel' — 5,7%, toižed keled — 14,7%.
Kaik om 8 universitetad da 6 tehnologišt parkad Sures Hel'sinkiš.
Transport vajehta
Hel'sinki om mugažo jalos znamasine transportsol'm. Siš om rahvahidenkeskeine Hel'sinki-Vantaa-lendimport da penemb Hel'sinki-Mal'min aeroport, sur' raudtestancii i meriport. Allegro-üläkiruhjonused ajadas Piterin da Hel'sinkin keskes. Hel'sinkiš om kundališt transportad: avtobusoid, tramvaid, lidnelektrojonusid. 1982. vodespäi metropoliten radab lidnas (vspäi 2018 om 2 jonod, 25 stancijad, 35 km raudted), se om kaikiš pohjoižemb metropolitenan sistem Mal.
Galerei vajehta
-
Emäganpäivän ortodoksine jumalanpert'
-
Aleksanterinkatu
-
Kafedraline lüteranine päjumalanpert'
-
Suomenlinnan lidnuz
-
Helsinkin päraudtestancii
Homaičendad vajehta
Irdkosketused vajehta
- Helsinkin ohjastusen portal (hel.fi). (suomen, ročin, anglijan, saksan, francijan i venäkelel)
- Azjaline «Hel'sinki-keskuz»-sait Hel'sinkin, Kotkan da Lahtin polhe (hel'sinki.ru). (ven.) (angl.)
| Hel'sinki Vikiaitas |
| Suomenman agjad da niiden administrativižed keskused | ||
| Ahvenanma1 (Mariehamn) | Kainu (Kajani) | Kanta Häme (Hämenlidn) | Keskpohjanma (Kokkol) | Kesksuomenma (Jüväskülä) | Kümenlakso (Kouvol) | Laplandii (Rovanem') | Pirkanma (Tampereh) | Pohjanma (Vas) | Pohjoižkarjal (Jogensu) | Pohjoižpohjanma (Oulu) | Pohjoižsavo (Kuopio) | Päijät Häme (Laht) | Sadakund (Pori) | Suvikarjal (Lapenrand) | Suvipohjanma (Seinjogi) | Suvipäivlaskmaine Suomenma (Turku) | Suvisavo (Mikoi) | Udenma (Hel'sinki) | ||
| 1 Avtonomine agj. | ||
| Evropan pälidnad | ||
| Afinad | Amsterdam | Andorr la Vel'j | Baku | Belgrad | Berlin | Bern | Bratislav | Brüssel' | Budapešt | Buharest | Dublin | Hel'sinki | Jerevan | Kijev | Kišinöv | Kopenhagen | Lissabon | London | Lüblän | Lüksemburg-lidn | Madrid | Minsk | Monako-lidn | Moskv | Nikosii | Oslo | Pariž | Podgoric | Prag | Reikjavik | Rig | Rim | San Marino-lidn | Sarajevo | Skopje | Sofii | Stokhol'm | Zagreb | Tallidn | Tbilis | Tiran-lidn | Vaduc | Vallett | Varšav | Vatikan | Ven | Vil'nüs | ||