Abu Dabi

Araban Ühtenzoittud Emiratoiden pälidn


Abu Dabi (arab.: ابوظبي [ɐˈbuˈðˤɑbi]) om Araban Ühtenzoittud Emiratoiden pälidn (pordaigaline vspäi 1971, kaikenaigaine vspäi 1996). Se om valdkundan kahtenz' surtte lidn (Dubain jäl'ghe), mugažo ühtennimižen emiratan pälidn (vspäi 1793). Lidnaglomeracijas elädas pol'tošt millionad ristituid.

Abu Dabi
ابوظبي
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Araban Ühtenzoittud Emiratad
Eläjiden lugu (2023) 1,807,000 ristitud
Pind 972 km²
Abu Dabi ابوظبي
Pämez' Halifa ibn Zaid al'-Nahajan
(2004—)
Telefonkod +971−2
Aigvö UTC+4

Lidn om järedan kivivoinsamižregionan administrativine, finansine, transportine da ohjanduzkeskuz. Lidnan da valdkundan pämez' (emir) om Halifa ibn Zaid al'-Nahajan (vs 2004 kül'mkun 3. päiväspäi).

Istorii vajehta

Enččed eländpunktad lidnan territorijal oliba olmas 3 voz'tuhaspäi edel meiden erad.

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud läz 1760. vot, ei edahan reskveden manalaižes purtkespäi. Pit'kan aigan eläjiden rad oli kalan püdo i hel'men samine. Vl 1958 löuzihe kivivoin ezmäižid manalaižid pöudoid lidnan ümbrištos. Vl 1968 levitandan ezmäine plan tuli väghe, lidn šingotaškanzi lujas.

Tegimed oma saudud ezilidnoiš: kivivoinhimine kompleks (Umm Enn Nar), cementtegim, torvenvanundan i laivansauvomižen tegimed (El' Mussafah).

Geografijan andmused vajehta

 
Abu Dabin fotokuva Man kaimdajaspäi

Lidn sijadase sarel, Persijan lahten suvirandal, 27 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Sen ezilidnad ottas Arabijan pol'saren lähižid randoid. Sarelpäi kontinenthasai om kilometran nelländez matkad, ned ühtenzoittas koumel sildal. Völ kaks' levedad sildad ühtenzoittas Abu Dabi-sart lähembaižidenke Al'-Rim- i Saadijat-saridenke.

Klimat om letetazangišton räk kuiv. Kaks'kümne puištod da viherzoittud territorijad om lidnas, kasteltas kaikid niid. Voden keskmäine lämuz om +27,4 C°, semendkun-sügüz'kun +31,2..+35,3 C°, tal'vkun-uhokun +18,8..+20,8 C°. Ekstremumad oma +5 C° (uhoku) i +52,7 C° (heinku). Paneb sadegid 57 mm vodes, sidä kesken 35 mm uhokus-keväz'kus, vaiše koume millimetrad semendkuspäi kül'mkuhusai.

Kaik 40 lidnrajonad da ezilidnad sijadasoiš Abu-Dabi-sarel, kontinental da lähižil saril. Municipalitetan pind om 972 km².

Eläjad vajehta

Vl 1960 Abu Dabin eläjiden lugu oli 25 tuhad ristituid, vl 2003 — 552 000 ristituid, vl 2013 — 921 tuhad ristituid. Lindfartaliden pind om 67 km². Vl 2015 kaik 1,15 mln ristituid elihe ezilidnoidenke. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Vl 2013 nell' eläjad videspäi oliba immigrantad.

Kaikiš suremb pühäpert' om islaman Zaid-šeihan sur' mečet'.

Transport vajehta

Avtobusad, laivad, punolendimed i taksid oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Avtoted oma levedad, om koume ted kaikuččes poles. Vspäi 2013 metro sauvose lidnas, metron jono (18 km raudted) da kebnan metron kaks' jonod (28 km raudted, 45 stancijad) radaškatas lidnas da sen kaimdailidnoiš ezimeletaden vodele 2020. Kiruhte ühtenzoitab lidnad Dubainke.

Rahvahidenkeskeine civiline Abu Dabi-lendimport[1] (AUH / OMAA, 23 mln passažiroid vl 2015, 711 tuh. tonnoid jüguid vl 2021) sijadase 30 km päivnouzmha lidnan keskusespäi. Sišpäi tehtas reisid mail'man äjihe maihe, enamba islamanuskojiden maihe da Indijha, mugažo Arabijan pol'saredme.

Homaičendad vajehta

  1. Rahvahidenkeskeižen Abu Dabi-lendimportan sait (abudhabiairport.ae). (arab.) (angl.)

Irdkosketused vajehta



Azijan pälidnad
Abu Dabi | Amman | Ankar | Astan | Ašhabad | Bagdad | Baku | Bandar Seri Begavan | Bankok | Beirut | Biškek | Dakk | Damask | Dili | Doh | Džakart | Dušanbe | El' Kuveit | Hanoi | Islamabad | Jerevan | Jerusalim | Kabul | Katmandu | Kuala Lumpur | Male | Manam | Manil | Maskat | Naip'jido | Nikosii | Pekin | Phen'jan | Pnompen' | Rijad | Sanaa | Seul | Singapur | Šri Džajavardenepura Kotte | Taškent | Tbilis | Tehran | Thimphu | Tokio | Ulanbatar | Uz' Deli | V'jent'jan