Kamerun

Kamerunan Tazovaldkund
République du Cameroun (fr.)
Republic of Cameroon (angl.)
Flag;	Valdkundznam;
Pälidn	Jaunde
Eläjiden lugu (2018)	25,640,965 ristitud
Pind	475,440 km²
Kel'	francijan, anglijan
Valdkundan pämez'	Pol' Bija
Päministr	Žozef Dion Ngute
Religii	paganuz, hristanuskond, islam
Valüt	CFA:n frank (XAF)
Internet-domen	.cm
Telefonkod	+237
Aigvö	UTC+1

Kamerun (franc.: Cameroun, angl.: Cameroon), täuz' oficialine nimituz — Kamerunan Tazovaldkund (franc.: République du Cameroun, angl.: Republic of Cameroon), om valdkund Keskmäižes Afrikas. Pälidn om Jaunde.

IstoriiRedigeeri

Vl 1960 vilukun 1. päiväl Kamerun tedištoiti ičeze ripmatomudes Francijaspäi.

Jäl'gmäine Konstitucii^[2] om vahvištadud prezidental vl 1972 kezakun 2. päiväl kaiken rahvahan referenduman jäl'ghe. Se om väges voziden 1996^[3] da 2008 znamasižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmusedRedigeeri

Kamerunan topografine kart.

Kamerun om mavaldkundröunoiš Nigerijanke lodehes (röunan piduz — 1975 km), Čadanke (1116 km) pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas, Keskafrikan Tazovaldkundanke (901 km) päivnouzmas, Kongon Tazovaldkundanke (494 km), Gabonanke (349 km) da Ekvatorialižen Gvinejanke (183 km) suves. Ühthine röunoiden piduz — 5018 km. Atlantižen valdmeren Gvinejan lahten (Bonni, Biafr) randišton pird om 402 km, sijadase suvipäivlaskmas. Valdkundan pind om 475 440 km².

Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om aktivine Kamerun-vulkan (4095 m).

Klimat om ekvatorialine man suves, subekvatorialine valdkundan keskuses da pohjoižes. Paneb sadegid lujas erazvuiččikš: 9655 mm vodes Kamerun-vulkanan pautkil — i penemb 500 mm vodes man pohjoižes sen kuivsezonanke nell'..seičeme kud hätkte.

Londuseližed pävarad oma kivivoi, raudkivend, boksitad; toižed varad oma mec da gidroenergii.

Politine sistemRedigeeri

Ühtmuz-pert'kulu om Kamerunan prezidentan administracijan olendsija Jaundes.

Ohjandusen form om unitarine prezidentine tazovaldkund dominirujanke partijanke (Kamerunan Rahvahaline Demokratine Likund, franc.: RDPC). Valdkundan pämez' om prezident (franc.: Président de la République du Cameroun, angl.: President of the Republic of Cameroon). Kaik rahvaz valičeb händast seičemeks vodeks, strokuiden lugu om röunatusita.

Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (franc.: Sénat, angl.: Senate) 100 ühtnijanke (10 senatorad kaikuččes agjaspäi): 70 — kaik rahvaz valičeb, 30 — prezident paneb radsijha. Alakodi om Nacionaline Suim (fr.: Assemblée nationale, angl.: National Assembly) 180 ezitajanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks.

Ezmäižed valičendad Senatha oliba vl 2013 sulakun 14. päiväl. Järgvaličendad parlamentan alakodihe oliba vl 2013 sügüz'kun 30. päiväl. Parlamentan ühtnijoiden valičendad oma pidestunuded vn 2020 uhokuhusai. Vs 1982 kül'mkun 6. päiväspäi Kamerunan prezident om Pol' Bija, vl 2018 redukun 7. päiväl sai järgvaličendoiden satuseks 71,28% (vl 2011 — 77,99%), se om hänen jo videnz' strok valičendoiden olendan aigas (vspäi 1992). Päministr om Žozef Dion Ngute vs 2019 vilukun 4. päiväspäi.

Administrativiž-territorialine jagandRedigeeri

Kacu kirjutuz: Kamerunan administrativiž-territorialine jagand.

Kamerun jagase 10 agjaks (regionaks, franc.: région). Agjad alajagasoiš 58 departamentha (fr.: département), i ned — 327 kommun:ha (fr.: commune).

EläjadRedigeeri

Kamerunas elädas kamerunalaižed. Vn 2014 heinkus valdkundan eläjiden lugu oli 23 130 708 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.

Uskondan mödhe (2005): Riman katolikad — 38,4%, protestantad — 26,3%, toižed hristanuskojad — 4,5%, islamanuskojad — 20,9%, animistad — 5,6%, toižed uskojad — 1,1%, ateistad — 3,2%.

Lidnad-millionerad (kaikuččes om läz 2,4 mln ristituid vl 2012) oma Jaunde (administrativine pälidn) i Dual (ižandusen pälidn). Vl 2012 kaik oli 10 lidnad enamba mi 100 tuh. eläjidenke.

RahvahanižanduzRedigeeri

Kamerunan päeksport om kivivoi (46%), pumaterialad (14%), kakaonbabud (13%); toine eksport — bananad (5%), räzin londuseližes kaučukaspäi (4%), alüminii (2%), kofe (2%), puvill (2%).

HomaičendadRedigeeri

IrdkosketusedRedigeeri

Kamerunan Tazovaldkundan prezidentan administracijan oficialine sait (prc.cm). (angl.) (fr.)
Kamerunan Tazovaldkundan parlamentan alakodin oficialine sait (assnat.cm). (fr.) (angl.)
Kamerunan Tazovaldkundan päministran ofisan sait (spm.gov.cm). (fr.) (angl.)

Kamerun Vikiaitas

	Afrikan valdkundad
	Alžir \| Angol \| Benin \| Botsvan \| Burkina Faso \| Burundi \| Čad \| Džibuti \| Efiopii \| Egipt¹ \| Ekvatorialine Gvinei \| Eritrei \| Esvatini \| Gabon \| Gambii \| Gan \| Gvinei \| Gvinei-Bisau \| Jemen¹ \| Kabo Verde \| Kamerun \| Kenii \| Keskafrikan Tazovaldkund \| Komoran Sared \| Kongon Demokratine Tazovaldkund \| Kongon Tazovaldkund \| Kot d'Ivuar \| Lesoto \| Liberii \| Livii \| Madagaskar \| Malavi \| Mali \| Marok \| Mavrikii \| Mavritanii \| Mozambik \| Namibii \| Niger \| Nigerii \| Ruand \| San Tome da Prinsipi \| Seišelan Sared \| Senegal \| Sjerra Leone \| Somali \| Sudan \| Suviafrikan Tazovaldkund \| Suvisudan \| Zambii \| Zimbabve \| Tanzanii \| Togo \| Tunis \| Ugand
	¹ Om Azijas mugažo.

[ciacm-1] 1,0 ^1,1 Kamerunan ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — Cia.gov. (angl.)

[2] Vn 1972 Kamerunan Konstitucijan tekst constituteproject.org-saital (vn 2008 vajehtusidenke). (angl.)

[3] Vn 1972 Kamerunan Konstitucijan tekst Vikipurtkiš (vn 1996 versii). (fr.)

[1]

[2]

[3]

Flag	Valdkundznam
Pälidn	Jaunde
Eläjiden lugu (2018)	25,640,965^[1] ristitud
Pind	475,440^[1] km²

Kel'	francijan, anglijan
Valdkundan pämez'	Pol' Bija
Päministr	Žozef Dion Ngute
Religii	paganuz, hristanuskond, islam
Valüt	CFA:n frank (XAF)
Internet-domen	.cm
Telefonkod	+237
Aigvö	UTC+1