Kamerun
Kamerun (franc.: Cameroun, angl.: Cameroon), täuz' oficialine nimituz — Kamerunan Tazovaldkund (fr.: République du Cameroun, angl.: Republic of Cameroon), om valdkund Keskmäižes Afrikas. Pälidn om Jaunde.
Flag
|
Valdkundznam
|
| Pälidn | Jaunde |
| Eläjiden lugu (2014) | 23 130 708[1] ristitud |
| Pind | 475 440[1] km² |
| |
| Kel' | francijan, anglijan |
| Valdkundan pämez' | Pol Bija |
| Päministr | Filemon Jang |
| Religii | paganuz, hristanuskond, islam |
| Valüt | CFA:n frank (XAF) |
| Internet-domen | .cm |
| Telefonkod | +237 |
| Aigvö | UTC+1 |
Südäiolend
IstoriiRedaktiruida
Vl 1960 vilukun 1. päiväl Kamerun tedoti ičeze ripmatomudes Francijaspäi.
Jäl'gmäine Konstitucii oli vahvištadud prezidental vl 1972 kezakun 2. päiväl kaiken rahvahan referenduman jäl'ghe. Se om väges voziden 1996 da 2008 znamasižiden vajehtusidenke.
Geografijan andmusedRedaktiruida
Kamerun om mavaldkundröunoiš Nigerijanke lodehes (röunan piduz — 1975 km), Čadanke (1116 km) pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas, Keskafrikan Tazovaldkundanke (901 km) päivnouzmas, Kongon Tazovaldkundanke (494 km), Gabonanke (349 km) da Ekvatorialižen Gvinejanke (183 km) suves. Ühthine röunoiden piduz — 5018 km. Atlantižen valdmeren Gvinejan lahten (Bonni, Biafr) randišton pird om 402 km, sijadase suvipäivlaskmas. Valdkundan pind om 475 440 km².
Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om aktivine Kamerun-vulkan (4095 m).
Klimat om ekvatorialine man suves, subekvatorialine valdkundan keskuses da pohjoižes. Paneb sadegid lujas erazvuiččikš: 9655 mm vodes Kamerun-vulkanan pautkil — i penemb 500 mm vodes man pohjoižes sen nell'kuižen-seičemekuižen kuivsezonanke.
Londuseližed pävarad oma kivivoi, raudkivend, boksitad; toižed varad oma mec da gidroenergii.
Politine sistemRedaktiruida
Ohjandusen form om unitarine prezidentine tazovaldkund dominirujan partijanke (Kamerunan Rahvahaline Demokratine Likund, fr. RDPC). Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast seičemeks vodeks.
Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (fr.: Sénat, angl.: Senate) 100 ühtnijanke (10 senatorad kaikuččes agjaspäi: 70 — kaik rahvaz valičeb, 30 — prezident paneb radsijha). Alakodi om Nacionaline Suim (fr.: Assemblée nationale, angl.: National Assembly) 180 ezitajanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks.
Ezmäižed valičendad Senatha oliba vl 2013 sulakun 14. päiväl. Järgvaličendad parlamentan alakodihe oliba vl 2013 sügüz'kun 30. päiväl. Vspäi 1982 kül'mkun 6. päiväspäi Kamerunan prezident om Pol Bija[2], vl 2011 redukun 9. päiväl sai valičendoiden satuseks 78%, se om hänen jo nellänz' strok valičendoiden olendan aigas (vspäi 1992). Päministr om Filemon Jang[3].
Administrativiž-territorialine jagandRedaktiruida
Kacu kirjutuz: Kamerunan administrativiž-territorialine jagand.
Kamerun alajagase 10 agjaha (regionha, fr.: région). Agjad alajagase 58 departamentha (fr.: département), a ned — 327 kommun:ha (fr.: commune).
EläjadRedaktiruida
Kamerunas elädas kamerunalaižed.
Lidnad-millionerad (kaikuččes om läz 2,4 mln ristitud vl 2012): Jaunde (administrativine pälidn), Dual (ižandusen pälidn). Vl 2012 kaik oli 10 lidnad enamba mi 100 tuh. eläjidenke.
Vl 2012 eläjiden lugu oli 20 129 878 ristitud.
RahvahanižanduzRedaktiruida
Kamerunan päeksport om kivivoi (46%), pumaterialad (14%), kakaonbabud (13%); toine eksport — bananad (5%), räzin londuseližes kaučukaspäi (4%), alüminii (2%), kofe (2%), puvill (2%).
HomaičendadRedaktiruida
- ↑ 1,0 1,1 Kamerun. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)
- ↑ Cameroon. — Presidenceducameroun.com. (fr.) (angl.)
- ↑ Philemon Yang. — Portail du Gouvernement du Cameroun (spm.gov.cm). (fr.) (angl.)
IrdkosketusedRedaktiruida
- Kamerunan prezidentan sait. (fr.) (angl.)
- Kamerunan Tazovaldkundan prezidentan administracijan oficialine sait. (angl.) (fr.)
- Kamerunan Tazovaldkundan ohjastusen oficialine portal. (fr.) (angl.)
| Kamerun Vikiaitas |
| Afrikan valdkundad | ||
 | ||
|
1 Om Azijas mugažo. |