Ekvatorialine Gvinei
Ekvatorialine Gvinei, täuz' oficialine nimituz — Ekvatorialižen Gvinejan Tazovaldkund (ispanijaks: República de Guinea Ecuatorial; francijaks: République de la Guinée Équatoriale), om valdkund Keskmäižes Afrikas. Sen pälidn om Malabo.
Flag
|
Valdkundznam
|
| Pälidn | Malabo |
| Eläjiden lugu (2018) | 797,457[1] ristitud |
| Pind | 28,051 km² |
| |
| Kel' | ispanijan, francijan |
| Valdkundan pämez' | Teodoro Obiang Ngema Mbasogo |
| Päministr | Visente Eate Tomi |
| Religii | hristanuskond, paganuz |
| Valüt | Keskuzafrikan KFA:n frank (XAF) |
| Internet-domen | .gq |
| Telefonkod | +240 |
| Aigvö | UTC+1 |
Istorii vajehta
Vn 1968 12. päiväl redukud Ekvatorialine Gvinei tedištoiti ripmatomut Ispanijaspäi.
Geografijan andmused vajehta
Ekvatorialine Gvinei om mavaldkundröunoiš Kamerunanke pohjoižes (röunan piduz — 189 km), Gabonanke päivnouzmas da suves (350 km). Ühthine röunoiden piduz — 539 km. Suvipäivlaskmpoles om meriröun sar'hiženke San Tome da Prinsipi-valdkundanke.
Ekvatorialižen Gvinejan päivlaskmaižed da sar'hižed randad lainištab Atlantižen valdmeren Gvinejan laht. Randanpird om 296 km.
Valdkund kogoneb kahtes palaspäi: sar'hine (enamba 2 tuh. km²) da kontinentaline (Rio Muni, läz 26 tuh. km²). Kaikiš suremban Bioko-saren (enzne Fernando Po-sar', 40 km Kamerunan randpol'hesai) da kaiken valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Bazil'-mägenoc (se-žo Malabo-mägi), 3008 m valdmeren pindan päl.
Klimat om ekvatorialine. Valdkund sijadase Man ekvatoral.
Londuseližed pävarad oma kivivoi, tropine mec; toižed varad (radmatomad löudmižsijad) oma kuld, marganc, uran.
Tobmuz vajehta
Ohjandusen form om unitarine prezidentine tazovaldkund dominirujanke partijanke. Valdkundan pämez' om prezident, hän-žo ohjastusen-ki pämez', paneb päministrad radsijha. Kaik rahvaz valičeb prezidentad seičemeks vodeks, strokuiden lugul eile röunad.
Käskusenandai tobmuz — ohjastuz da parlament. Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (70 ühtnijad: 55 — valitud, 15 — pandud radsijha prezidental). Alakodi om Rahvahan Ezitajiden Kodi 100 ezitajanke. Kaik rahvaz valičeb niiden ühtnijoid videks vodeks.
Ekvatorialižen Gvinejan parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vl 2013 semendkun 26. päivän, oppozicii sai vaiše ühten sijan kaikuččes Kodiš. Valitihe prezidentad järgkerdan vl 2009 kül'mkun 29. päiväl viden kandidatan keskes, Teodoro Obiang Ngema Mbasogo sai 95,4%, hän om kahtenz' Tazovaldkundan prezident, radab vspäi 1979.
Administrativiž-territorialine jagand vajehta
Kacu kirjutuz: Ekvatorialižen Gvinejan administrativiž-territorialine jagand.
Kaik om 7 agjad-provincijad Ekvatorialižes Gvinejas. Ühtenzoittas niid kahthe regionha: Sar'hine — koume agjad, i Kontinentaline nellänke agjanke. Provincijad alajagasoiš ümbrikoikš.
Eläjad vajehta
Ekvatorialižes Gvinejas elädas ekvatogvinejalaižed. Vl 2010 valdkundan ristitišt oli 622 tuhad eläjid[2]. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.
Ekvatorialižen Gvinejan sured lidnad (enamba 150 tuh. ristituid vl 2010): Bat i Malabo (valdkundan pälidn). Ned molembad oma ičeze regioniden pälidnad.
Ižanduz vajehta
Ekvatorialine Gvinei om üks' elokahiš Afrikan valdkundoišpäi. Vl 2009 sen 97% eksportad oli kivivoi da nozoltadud londuseline gaz.
Homaičendad vajehta
Irdkosketused vajehta
- Ekvatorialižen Gvinejan Tazovaldkundan oficialine sait (guineaecuatorialpress.com). (angl.) (isp.) (fr.)
- Venäman sur'oigenduzkund Kamerunas (rusembcam.org). — Sur'oigenduzkundan informacii Ekvatorialižes Gvinejas. (ven.) (angl.) (fr.)
| Ekvatorialine Gvinei Vikiaitas |
| Afrikan valdkundad | ||
 | ||
|
1 Om Azijas mugažo. |