Mal'divan Sared

Mal'divan Sared, täuz' oficialine nimi — Mal'divan Tazovaldkund (mal'd.: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ Divehi Radžžege Džumuhurija), om sar'hine valdkund Suviazijas, Indižen valdmeren randal, suvhe Indijaspäi. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Male.

Mal'divan Tazovaldkund
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ
(Divehi Radžžege Džumuhurija)

Flag	Valdkundznam
Pälidn	Male
Eläjiden lugu (2018)	392,473 ristitud
Pind	298 km²
Kel'	mal'divan (divehi)
Valdkundan pämez'	Ibrahim Mohamed Solih
Päministr	eile olmas
Religii	islam
Valüt	mal'divan rufii (MVR)
Internet-domen	.mv
Telefonkod	+960
Aigvö	UTC+5

Istorii

Vn 1965 26. päiväl heinkud Mal'divan Sared tedištoitiba ičeze ripmatomudes Sures Britanijaspäi.

Vn 2008 7. päiväl elokud jäl'gmäine Konstitucii (mal'd.: ޤާނޫނު އަސާސީ Kānūnu asāsī, koumanz' lugul) om vahvištadud. Voz'sadas se om jo ühtenz'toštkümnenz' konstitucii.

Vl 2012 politine kukerduz tegihe Mal'divil.

Geografijan andmused

Mal'divan Sariden topografine kart.

Mal'divan Sared sijadasoiš Indižen valdmeren 26 surel atollal (kaks'jäine čep') pohjoižespäi suvhe, läz 700 km suvipäivlaskmpolehe Šrilankaspäi. Ekvator ristikoičeb valdkundan suvižid vezid. Valdmererandan piduz om 644 km. Vaiše erased atolloišpäi oma elänzoittud (192 sared 1192:špäi). Arabijan meri om sarilpäi päivlaskmpolehe, Lakkadivan meri — päivnouzmpolehe.

Valdkund om olmas lujas madalil saril, se om kaikiš madal valdkund mail'mas. Territorijan nell' videndest venub madalamb 1 metrad valdmeren pindan päl. Kaikiš korktemb čokkoim om nimetoi sija Viligili-tahol Addu (Sienu)-atollal, 2,4 m valdmeren pindan päl. Neniš arvoimižiš sauvusiden korktuz om znamasine. 31 kaičendtahod om Mal'diviš.

Klimat om valdmerine subekvatorialine mussonine. Kun keskmäine lämuz om +24..+30 C° vodes läbi. Lämuden agjahižed znamoičendad — +17 C° da +32 C°. Kaks' sezonad oleldas: neps (kezaku-eloku) da kuiv (kül'mku-keväz'ku). Paneb sadegid 2540 millimetraspäi pohjoižes 3810 mm:hasai suves. Saum reskvezid om nol', eile olmas järvid da jogid.

Londuseližed varad oma kala, meren produktad i letked.

Politine sistem

Mal'divan Sariden prezidentan pert'kulu Males.

Ohjandusen form om unitarine konstitucine prezidentine tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' i armijan päkäsknik om prezident (divehi: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ Divehi Radžžege Rajiis ul'-Džumuhurija). Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, üks' kahtenz' strok om voimusine. Prezident om ohjastusen pämez', hän vahvištab sen ministrid. Vspäi 1975 eile olmas päministran radsijad.

Parlament om üks'kodine Rahvahaline Suim (divehi: ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް Rajjithunge Mažilis) 87 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Valičendoiktuz om kaikil ristituil 21-voččes igäspäi.

Mal'divan parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2019 6. päiväl sulakud. Prezidentan järgenduseližed valičendad oliba vn 2018 23. päiväl sügüz'kud, Ibrahim Mohamed Solih sai 58,38% i oti vägestust edeližel Abdulla Jamin-prezidental, tuleb radho vs 2018 kül'mkun 17. päiväspäi, se om hänen ühtenz' strok. Vl 2017 sijaližed järgvaličendad oliba, ned oleldas kaikuččel koumandel vodel.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Mal'divan Sariden administrativiž-territorialine jagand.

Mal'divan Tazovaldkund jagase 20 sariden joukuks (atollaks, divehi: atholhu, üks'lugu da äilugu) da 1 pälidnaks. Ühtenzoittas niid 8 provincijha (pälidnanke ühtes). Lugetas vaiše elänzoittud sarid (192).

Eläjad

Mal'divan Sariš elädas mal'divalaižed. Hö oma suviindižen, singalan i araban augotižlibundanke. Valdkundan üks'jäine legaline religii om islam (sunnitad) 12. voz'sadaspäi.

Vl 2014 valdkundan eläjiden lugu oli 393 595 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli 393 831 eläjad vl 2017, se poleni kacmata korktaha sündutandmärha i madalha kolendmärha, om äi emigrantoid toižihe maihe.

Mal'dividen toine lidn om Addu, enamba eile lidnoid valdkundas. Lidnalaižiden pala om kaks' videndest.

Ižanduz

Turizm om Mal'dividen ižandusen päsarak.

Vl 2012 Mal'divan Sariden päeksport oli kaikenvuitte kala (läz nelläd videndest), toine eksport — gazturbinad, raud da teraz.

Irdkosketused

• Mal'divan Tazovaldkundan prezidentan oficialine sait (presidencymaldives.gov.mv). (angl.) (Divehi)
• Mal'divan Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait (majlis.gov.mv). (Divehi) (angl.)
• Mal'divan Sariden Turizman Ministrusen Informacijan Departamentan sait (maldivesinfo.gov.mv). (angl.)