Ndžamen

Ndžamen (franc.: N'Djaména [n(ə)dʒa.me.na], arab.: إنجامينا Indžamīnā) om Čadan pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om üks' Čadan regionišpäi.

Ndžamen
N'Djaména (fr.)
إنجامينا (Nijāmīnā) (arab.)

Lidnanznam
Valdkund	Čad
Eläjiden lugu (2012)	1,092,066 ristitud
Pind	104 km²
Pämez'	mister Saleh Abdel'aziz Damane (tal'vku 2018—)
Telefonkod	+235
Aigvö	UTC+1

Lidnan kart (2020)

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vn 1900 29. päiväl semendkud, i edel 1973. vot lidnan nimi oli Fort Lami (franc.: Fort-Lamy). Suren sodan aigan vl 1942 Germanijan aviacii bombardirui lendimportad i mureni lendimiden kümenikad poltusen varažomanke. Vhesai 1960 (Čadan ripmatomuz Francijaspäi) se oli pen' lidneihut 10..50 tuh. ristitištonke.

Geografii

Lidnan municipalitetan sijaduz valdkundas vn 2006 kartal

Ndžamen sijadase valdkundan suvipäivlaskmas Kamerunan röunanno, Šari-jogen oiktal randal, Sahel'-zonan keskuzpalas. Lidn seižub sokahas tahondas, 298 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Klimat om subekvatorialine kaks'sezonine, päivoikaz lujas päiči vihmsezonas, räk lujas. Il'man kun päiväline keskmäine lämuz vajehtase +23,6..+34,2 C° röunoiš voden aigan. Ekstremumad oma +6,5 C° (viluku) i +46,6 C° (keväz'ku-semendku). Il'man lämuz ei voi olda madalamb mi +18 C° sulakus-sügüz'kus, voib ületada +40 C° miččel taht kul. Paneb sadegid 510 mm vodes, enamba heinkus-elokus (144..174 mm kus), kuiv sezon oleleb kül'mkus-keväz'kus (0,4 mm sezonas). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 68..76 % röunoiš heinkus-sügüz'kus, 21..39 % kül'mkus-semendkus.

Tobmuz

Ndžamen jagase kümneks rajonaks (franc.: arrondissement).

Edeline lidnan pämez' om madam Mariam Džimet Ibet (kül'mku 2016 — tal'vku 2018).

Eläjad

Vn 2009 rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 951 418 ristitud. Kaik 1,6 mln eläjid om ezilidnoidenke 166 nellikkilometrad pindal, valdkundan kümnendez. Ristitišt om äirahvahaline, kogoneb igähižiš heimoišpäi.

Kaik enamba 70 liceid om avaitud lidnas (privatižed tobjimalaz), 21 korktad školad (privatižed tobjimalaz), 11 universitetad (valdkundaližed i privatižed), 14 kul'turkeskust.

Transport

Lidn om rahvahidenkeskeižiden manteiden sol'meks. Avtotesild ühtenzoitab Kamerunanke. Raudte om projektan pordhal.

Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Ndžamenan lendimport (NDJ / FTTJ) sijadase lidnan röunal. Se om üks'jäine rahvahidenkeskeine lendimport valdkundas. Tehtas reisid Pohjoižen i Päivlaskmaižen Afrikan surihe lidnoihe, Parižha i Stambulha, mugažo Čadadme. Francijan il'mväged kävutadas sidä sodabazaks.

Sebruzlidnad

• Francii Marsel', Francii (vspäi 1989)
• Venäma Stupino, Moskvan agj, Venäma (2000)
• Francii Tuluz, Francii (1988)