Indianapolis

Indianapolis (mugažo anglijan kelel, virktas [ˌɪndiəˈnæpəlɪs]; lühenduz angl.: Indy [ˈɪndi]) om lidn AÜV:oiden päivnouzmaižes palas. Se om Indian-štatan pälidn da kaikiš suremb lidn eläjiden lugun mödhe, 16nz' surtte AÜV:oiš.

Indianapolis

Flag
Valdkund	Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad
Eläjiden lugu (2018)	867,125 ristitud
Pind	954 km²
Pämez'	Džo Hogsett (viluku 2016—. Joe Hogsett)
Telefonkod	+1−317, −463
Aigvö	tal'vel UTC−5, kezal UTC−4

Indianapolisan transportteiden kart (2011)

Istorii

Ende majami- i delavarad-indejalaižed oliba enambuses lidnan tahondas. Eländpunktan aluz om pandud vl 1821 kuti štatan uz' pälidn sen keskuses vajehtamha Koridon-lidnad. Štatan Ülembaižen käskuzkundan Ieremija Sallivan-sudii tegi melel lidnan nimed: štatan anglijankel'ne Indiana-nimituz i grekan polis-sana «lidn». Žilo sai lidnan statusad vl 1825, eziauguine lidnan plan mülüti territorijad 1 nellikmijlänke i kehkrad torgud sen keskuses. Raudte tuli lidnha vl 1847, sauvoškanzihe tegimid. 20. voz'sadal konkurirui Detroitanke, oli avtotegimišton keskuseks. Avtoteiden äjüz ühtenzoitab lähižidenke suridenke lidnoidenke oikti.

Indianapolis šingotase mašiništonsauvomižel, mujumetalloiden metallurgijal, himiž-farmaceftižil tegimil («Eli Lilly and Company»), sömtegimištol, pästandkodil da poligrafijal, finansižel sektoral, likutamatomuden järedal «Simon Property Group»-kompanijal, tervhuden varmitusel («Anthem»). Jogavoččed «Indianapolisan 500 mijläd»-avtovoibuižed (angl. Indianapolis 500 / Indy 500 / The 500) oleskeldas lidnan 4-kilometrižel avtodromal.

Vozil 2008 (1. viluku) — 2016 (1. viluku) Greg Ballard (mugažo anglijaks) radoi lidnan pämehen.

Geografijan andmused

Lidn sijadase štatan keskuzpalas, Uait-jogen randal (angl.: White River 583 km pitte, Ogajo-jogen oigedpol'ne bassein), 198..274 m korktusil, 218 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Rengazavtote ümbärdab lidnad. Kaikiš järedamb ezilidn om Karmel ani pohjoižhe. Lähembaižed avtoteidme sured lidnad oma Kolumbus 270 km päivnouzmha, Cincinnati 180 km suvipäivnouzmha, Luisvill 185 km suvhe i Čikago 260 km lodeheze.

Klimat om ven kontinentaline neps subtropižen röunal. Kezakun-elokun lämuz om +22..+24 C°, vilukun — −2,2 C°, voden keskmäine lämuz om +11,7 C°. Absolütine minimum oleskeli −33 C°. Paneb sadegid 1078 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (108..128 mm kus), 66 sm lunt tal'vel.

Eläjad

Vn 2010 AÜV:oiden rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 820 445 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Indianapolis om AÜV:oiden 27-nden surtte lidnaglomeracijan keskuz (Indianapolis-Karmel-Mansi) — 2 386 199 ristitud (2018).

Vl 1987 Panamerikaižed vändod mäniba lidnas.

Transport

Avtobusad da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Avtoiden, velosipediden i elektroskuteriden kortoman sistemad oma väges. Kiruhavtobusan koume jonod oma sauvomas vspäi 2018. Passažirjonuz ühtenzoitab Čikagonke kerdan päiväs.

Rahvahidenkeskeine civiline Indianapolis-lendimport (IND, 9,4 mln passažiroid i 1 mln jügutonnoid vl 2018) sijadase 11 km suvipäivlaskmha lidnan keskusespäi. Tehtas reisid AÜV:oidme, mugažo Parižha, Torontho, sezonreisid Kankunha. Logistižen «FedEx Express»-kompanijan kahtenz' surtte sortiruindkeskuz radab lendimportan territorijal, reisid AÜV:oidme i Päivlaskmaižen Evropan lidnoihe. Sen ližaks abulendimport om olmas i punolendimport om avaitud lidnan keskuses.

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden oficialine sait (indy.gov). (angl.)