Fort Uert

Fort Uert (vai Fort Uort, angl.: Fort Worth) om AÜV:oiden lidn suvižes Tehas-štatas. Se om štatan videnz' i valdkundan 13nz' lidn eläjiden lugun mödhe. Om Tarrant-ümbrikon (2340 km²) administrativižeks keskuseks. Lidnan territorii otab neniden lähižiden ümbrikoiden paloid mugažo: Denton, Džonson, Parker, Uaiz.

Fort Uert
Fort Worth

Lidnanznam
Valdkund	Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad
Eläjiden lugu (2020)	918,915 ristitud
Pind	920,89 km²
Pämez'	Metti Parker (kezaku 2021—, Mattie Parker)
Telefonkod	+1−682, 817
Aigvö	tal'vel UTC−6, kezal UTC−5

Lidn om ozutadud rusttal mujul Tarrant-ümbrikon territorijal

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1849 kuti kaikiš pohjoižemb lidnuz (fort) kümnespäi kaičemha uzid tehasalaižid Meksikaiž-amerikaižen sodan jäl'ghe (1846−1848). Nimitihe Uil'jam Dženkins Uert-majorjenaralan (1794–1849) kanzannimen mödhe, hän radoi Tehas-departamentan pämehen vl 1849.

Fort Uert šingotase bankoil (Bank of America, Wells Fargo), aviasauvomižel (Lockheed Martin, Bell Helicopter), sömtegimištol i maižanduztorguindal (järed kabjživatišt), turizmal. Neniden kompanijoiden päfaterad sijadasoiš lidnas: American Airlines Group, GM Financial, XTO Energy.

Geografijan andmused

Lidn sijadase pohjoižpäivnouzmha štatan keskuzpalaspäi, 165 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Aglomeracijan toine Dallas-keskuz sijadase ani päivnouzmha. Fort Uertan ühthine pind om 920,89 km², sidä kesken kuivma 899,44 km², vezi otab 21,45 nellikkilometrad.

Klimat om subtropine neps päivoikaz. Voden keskmäine lämuz om +18,8 C°, kezakun-sügüz'kun +25,4..+29,6 C°, tal'vkun-uhokun +7,7..+9,9 C°. Ekstremumad oma −19 C° (viluku, uhoku) i +44 C° (heinku, sügüz'ku). Kezaaigan minimum om +11 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +36 C° (uhoku). Ei olele haloid semendkus i sügüz'kus. Paneb sadegid 898 mm vodes, enamba semendkus-kezakus (102 mm kus) i redukus (113 mm), vähemba vilukus (52 mm) i heinkus-elokus (55..57 mm kus).

Eläjad

Vn 2010 AÜV:oiden rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 741 206 ristitud. Kaik 895 008 eläjad oli lidnas vn 2018 heinkus. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Se mülüb nelländehe surtte lidnaglomeracijha AÜV:oiš ristitišton lugun mödhe (7,6 mln vl 2020, 6,9 mln vl 2014). Fort Uert om konurbacijas Dallasanke päivnouzmas i Arlingtonanke suvipäivnouzmas.

Augotižlibundan mödhe (2010): evropalaižed — 61,1 % (ispanijalaižed — 19,4 %), afroamerikalaižed — 18,9 %, latinoamerikalaižed (ispanijalaižita) — 14,7 %, azijalaižed — 3,7 %, indejalaižed — 0,6 %, valdmerimalaižed — 0,1 %, segoitadud augotižlibundanke — 3,1 %.

Edeline lidnan pamez' (mer) om Betsi Prais (Betsy Price, heinku 2011 — kezaku 2021).

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas. Vspäi 2019 elektrojonusen jono ühtenzoitab lidnan keskust rahvahidenkeskeiženke lendimportanke.

Rahvahidenkeskeine civiline Dallas / Fort Uert-lendimport (DFW / KDFW, 73,3 mln passažiroid vl 2022, 1 mln tonnoid jüguid vl 2021) sijadase 35 km pohjoižpäivnouzmha lidnan keskuzpalaspäi. Se om štatan i erasti mail'man (oz., vl 2021) kaikiš suremb lendimport.

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (fortworthtexas.gov). (angl.)
• Lidnan turizman sait (fortworth.com). (angl.) (+ avtomatine känduz videl kelel)