Fresno

Fresno (mugažo anglijan kelel, virktas [ˈfrɛznoʊ], «sarnipu» ispanijaks) om AÜV:oiden lidn Kalifornii-štatan keskuzpalas. Se om AÜV:oiden 34nz' i štatan videnz' lidn eläjiden lugun mödhe, Fresno-ümbrikon administrativine keskuz.

Fresno

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad
Eläjiden lugu (2020)	542,107 ristitud
Pind	300,43 km²
Pämez'	Džerri Daier (viluku 2021—, Jerry Dyer)
Telefonkod	+1−559
Aigvö	tal'vel UTC−8, kezal UTC−7

Fresnon transportine kart (2010)

Istorii

Ende jokuts- i mivok-indejalaižed oliba enambuses lidnan tahondas. Fresnon ümbrik om sätud vl 1856 Kalifornijan kuldsäruläžundan aigan. Eländpunktan aluz om pandud vl 1872 kuti žilo udenno Fresno-stancijanno Suvitün'valdmerižel raudtel. Sai lidnan oiktusid vl 1885.

Fresno šingotase tervhudenkaičendan i opendusen aluzkundoil, sömtegimištol (sidä kesken lihan ümbriradmine), varjoičendsistemiden «Pelco»-kompanijal, turizmal (läz kaks'kümned aigtegod vodes, 20 muzejad i kul'turan aluzkundad, rahvahaližed puištod järvidenke ümbrištos). Lidnan territorii om ümbärtud maižanduzrajonal. Valdkundan sodavägiden äiluguižed palakundad baziruišoiš lidnanno.

Geografijan andmused

Lidn sijadase San-Hoakin-jogen alangištos (angl.: San Joaquin Valley), 94 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. San-Hoakin-jogi om lidnan pohjoižröunaks. Ühthine pind om 300,43 km², sidä kesken kuivma 297,3 km², vezi 3,13 km².

Klimat om päipaštokaz kuiv. Voden keskmäine lämuz om +18,3 C°, kezakun-sügüz'kun +25,1..+28,6 C°, tal'vkun-uhokun +8,6..+11,3 C°. Ekstremumad oma −8 C° (tal'vku, uhoku) i +46 C° (heinku, sügüz'ku). Kezaaigan minimum om +3 C° (sügüz'ku), tal'vaigan maksimum om +29 C° (uhoku). Paneb sadegid 279 mm vodes, enamba tal'vkus-keväz'kus (45..55 mm kus), kuiv sezon oleskeleb kezakus-sügüz'kus (8 mm pordos). Keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 40..50 % röunoiš semendkuspäi sügüz'kuhusai, 69..84 % kül'mkus-keväz'kus.

Eläjad

Vodel 2010 lidnan eläjiden lugu oli 494 665 ristitud, ezilidnoidenke — läz üht millionad ristituid. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Rahvahad augotižlibundan mödhe (2010): evropalaižed — 50,6 % (ispanijalaižita 30,0 %), ispanijalaižed i latinamerikalaižed — 46,9 %, azijalaižed — 12,6 %, afroamerikalaižed — 8,3 %, indejalaižed — 1,7 %, valdmerimalaižed — 0,2 %; sidä kesken segoitadud augotižlibundanke — 5 %.

Edeline lidnan pämez' (mer) om Li Brand (Lee Brand, viluku 2017 — viluku 2021).

Transport

Avtobusad i kiruhavtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Fresno Area Express-organizacii (FAX) ohjastab kundališt transportad. Raudtestancii radab lidnan keskuses, Fresno-stancii kirhuližel «San Francisko — Los Andželes»-raudtel om sauvomas.

Kaik koume lendimportad oma saudud lidnas: rahvahidenkeskeine soda- da civiline Fresno Josemit-lendimport (FAT / KFAT, 2,1 mln passažiroid vl 2022) lidnan päivnouzmaižel röunal, civiline Fresno Čandler-ližalendimport (FCH / KFCH, penen aviacijan täht tobjimalaz) kahtes kilometras suvipäivlaskmha azjaližes keskusespäi, privatine Sjerra Skai Park-lendimport lidnan lodehes.

Irdkosketused

• Fresno-ümbrikon tobmuden sait (fresnocountyca.gov). (angl.) (+ äikel'ne avtomatine känduz)