Üläpišm
Üläpišm (ven.: Ве́рхняя Пышма́, tot.: Югары Пышма) om Venäman lidn Sverdlovskan agjan suves. Se om Üläpišman lidnümbrikon administrativine keskuz, Jekaterinburgan pohjoine ezilidn.
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Venäma |
Eläjiden lugu (2023) | 73,727 ristitud |
Pind | 60 km² |
Pämez' | Ivan Solomin (eloku 2017—) |
Telefonkod | +7−34 368-xx-xxx |
Avtokod | 66, 96, 196 |
Aigvö | UTC+5 (MSK+2) |
Istorii
vajehtaPišm-külä mainitase lidnan territorijal vl 1701. Eländpunktan aluz om pandud vl 1854 kuti Vas'kne Kaivuz-žilo (ven.: Медный Рудник) vas'ken samižen zavodindanke. Saudihe vas'kensuladamižtegint kahtes vodes. Žilo sai lidnan statusad nügüdläiženke nimenke vn 1946 22. päiväl uhokud, nimitihe jogen mödhe. Vspäi 1963 alištub agjan tobmudele oikti.
Üläpišm šingotase vas'ken i harvoiden mametalloiden (samarii, disprozii, vanadii) metallurgijal («Uralan kaivuzmetallurgižen kompanijan» baz), neniden metalloiden mašiništonsauvomižel (elektrovedimed, lehtezmetall, vanuim, magnitad, mašiništ ühthekeitandan täht), sömtegimištol (maidtegim, leibänkombinat), mugažo himižreaktividen tegim i leskusenvastaižiden materialoiden tegim ratas.
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase Pišm-jogen purtkenno (joginiškanno, Turan oiged ližajogi, Obin hurapol'ne bassein), 270 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.
Agjan Jekaterinburg-keskuz zavodiše ani suvhe, rengazavtoten taga. Lidnoiden keskused oma 14 kilometras toine toižespäi. Toižed lähembaižed lidnad oma Berözovskii 15 km suvipäivnouzmha avtotedme i Sredneural'sk kaks' kilometrad lodeheze avtol.
Eläjad
vajehtaVn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 59 749 ristitud, lidnümbrikon viž kudendest, vn 2021 — 71 335 ristitud. Kaik 69 117 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.
Rahvahad (ozutadud rahvahudenke vl 2010): venälaižed — 84,0 %, totarlaižed — 8,8 %, baškiralaižed — 1,8 %, toižed rahvahad — 5,4 %.
Ortodoksižen hristanuskondan koume jumalanpertid[1] oma saudud lidnas: Jumalanmaman Emäganpäivän (om sätud vll 1997−2000), ph. Aleksandr Nevalaižen (kaumžomal), phh. Ioakiman i Annan (letihe vll 2019−2020). Islaman pühäpert' Ismail al'-Buhari-imaman nimed om avaitud.
Professionaližen opendusen aluzkundad: Üläpišman mehaniž-tehnologine «Junost'»-tehnikum[2], UKMK:n Tehnine universitet (privatine)[3], Uralan valdkundaližen kolledžan Ivan Polzunovan nimed filial.
Galerei
vajehta-
Jumalanmaman Emäganpäivän jumalanpert', vn 2010 nägu
-
Mečet' Ismail al'-Buhari-imaman nimed, vn 2005 nägu
-
«Uralelektromed'»-tegimen kontor i pätulend vl 2011
-
UKMK:n Tehnine universitet (2014)
-
UKMK:n sportkompleksan jäaren vl 2021
Homaičendad
vajehtaIrdkosketused
vajehtaÜläpišm Vikiaitas |
Sverdlovskan agjan lidnad | ||
Alapajevsk | Alasald | Alasergid | Alatagil | Alatur | Aramil' | Artömovskii | Asbest | Berözovskii | Bogdanovič | Degtärsk | Irbit | Ivdel' | Jekaterinburg | Kačkanar | Kamensk Uralal | Kamišlov | Karpinsk | Kirovgrad | Krasnoturjinsk | Krasnoufimsk | Krasnoural'sk | Kušv | Lesnoi | Mihailovsk | Nevjansk | Novoural'sk | Pervoural'sk | Polevskoi | Rež | Revd | Serov | Severoural'sk | Sisert' | Sredneural'sk | Suhoi Log | Zarečnii | Talic | Tavd | Turinsk | Uz' Läl' | Verhoturje | Volčansk | Üläpišm | Üläsald | Ülätagil | Ülätur | ||