Verhoturje

Verhoturje (ven.: Верхоту́рье) om Venäman lidn Sverdlovskan agjan keskuzpalan lodehes. Se om agjan kaikiš amuižemb da penemb lidn, Verhoturjen lidnümbrikon (edel 2006. vot — rajonan) administrativine keskuz da pala.

Verhoturje
Верхотурье

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	8,525 ristitud
Pind	20 km²
Pämez'	Aleksei Lihanov (eloku 2011—)
Telefonkod	+7−34 389-xx-xxx
Avtokod	66, 96, 196
Aigvö	UTC+5 (MSK+2)

Istorii

Ende mansiden Neromkar-lidnut oli lidnan sijas, nimitase muga komin kelel tähäsai. Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud Venäman valdkundaližel ekspedicijal vl 1598 kuti Verhoturjen lidnuz da lidn (ven.: Верхотурский острог), nimitihe jogen mödhe. Vspäi 1600 muit oli olmas lidnas, üks'jäine oficialine te Sibirinnoks läbiti lidnust. Voziden 1674 i 1738 lämoipalod mureniba lidnad lujas. 18. voz'sadan kahtendel polel tühjitihe muitad. 19. voz'sadal lidn kadoti torguindznamoičendad-ki, saudihe surid teid edahan suves lidnaspäi. Vll 1926−1947 Verhoturje oli žilon statusanke.

Verhoturje šingotase mecan ümbriradmižel i turizmal, mugažo Verhoturjen pen' GES radab (7 MVt).

Geografijan andmused

Lidn sijadase Tur-jogen hural pohjoižel randal (Obin hurapol'ne bassein), Keskmäižen Uralan päivnouzmaižen pautken taga, 115 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Jekaterinburghasai om 220 km suvhe orhal, 300 km avtotedme vai «Alatagil — Serov»-raudtedme. Lähembaine lidn om Uz' Läl' 25 km lodeheze orhal vai raudtel, 41 km avtol. Verhoturje-raudtestancii om olmas vspäi 1906, sijadase lidnümbrikon Privokzal'nii-žilos ani lodeheze lidnaspäi.

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 8 820 ristitud, lidnümbrikon pol'. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 10 917 eläjad vl 1959.

Rahvahad (ozutadud rahvahudenke vl 2010): venälaižed — 95,0%, totarlaižed — 1,4%, toižed rahvahad — 3,6%.

Ortodoksižen hristanuskondan järedad kivižed pühäpertid sijadasoiš lidnas, ned oma pühämatkoiden objektoikš: Venäman kaikiš penemb Kreml' Stroican päjumalanpertinke (1703−1709) lidnan päivnouzmas, ph. Mikulai-čudonsädajan mez'jumalankodi (vspäi 1604) Ristan Zdviženjan päjumalanpertinke (koume surtte Venämas, 1905−1913), Jumalanmaman katken naižjumalankodi (1621−1782, 1896−1926, vspäi 1991 om avaitud möst). Kaik om kaks' päjumalanpertid i ühesa jumalanpertid lidnas.

Üläturan mehanižen tehnikuman filial om professionaližen opendusen aluzkundaks.

Galerei

• 
  Verhiturjen Kreml' ph. Stroican päjumalanpertinke Tur-jogen randal, vn 2019 nägu
• 
  Ristan Zdviženjan päjumalanpert', vn 2019 nägu
• 
  Verhoturjen gimnazii vl 2008 (oiktalpäi, istorine naižgimnazii, om saudud vl 1906)
• 
  Eländpert' laukoidenke Karl Marksan irdal (2015)
• 
  Verhoturje-päraudtestancijan sauvuz vl 2019

Irdkosketused

• Lidnümbrikon Duman oficialine sait (duma-verhoturie.ru). (ven.)
• Lidnümbrikon Administracijan oficialine sait (adm-verhotury.ru). (ven.)
• Lidnan informacine sait (верхотурье-сити.рф). (ven.)
• Lidnan turizman sait (verhoturie.info). (ven.)