Novorossiisk

Novorossiisk (ven.: Новороссийск [nəvərɐˈsʲijsk]) om Venäman lidn da lidnümbrik Krasnodaran randan päivlaskmas. Se om randan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe. Vägilidn vspäi 1973. Om meriportaks mail'man znamoičendanke Mustmeren pohjoižpäivnouzmaižel randal.

Novorossiisk
Новороссийск

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2018)	273,278 ristitud
Pind	81,1 km²
Pämez'	Igor' Däčenko (reduku 2016—)
Telefonkod	+7−8617-xxx-xxx
Avtokod	23, 93, 123
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Novorossiiskan rajonad ümbrištonke:      Keskuzrajon      Mererandaline rajon küläümbrikoidenke      Päivnouzmaine rajon      Suvine rajon

Venäman Mustmeren laivišton sodabaz sijadase lidnas.

Istorii

Nügädläižen eländpunktan aluz om pandud vl 1838 turkan lidnusen jändusil. Nimitihe Novorossiiskaks vn 1839 14. päiväl vilukud. Žilo sai lidnan statusad vl 1866. Vl 1888 raudte tuli lidnha Jekaterinodaraspäi.

Novorossiisk šingotase meriportal, sauvondmaterialiden pästandal (cement, šifer, raudbetontegesed, mecan ümbriradmine) i sömtegimišton keskuseks.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Mustmeren da sen jädumatoman Cemesan lahten randoil, 0..558 m korktusil, 10 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Pen' Cemes-jogi (ven.: Цеме́с) läbitab lidnad. Lujad manrehkaidused oleldas, seičemehe ballhasai. Matkad Krasnodarhasai om 100 km päivnouzmha orhal, 145 km avtotedme vai raudtedme. Lähembaine lidn om Gelendžik 20 km suvipäivlaskmha orhal, 30 km avtotedme vai merel.

Novorossiisk jagase nelläks lidnrajonaks. Kaik 24 eländpunktad mülüdas lidnümbrikho Novorossiiskan ližaks, ühtenzoittas niid 6 küläümbrikho. Lidnümbrikon pind — 834,94 km².

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 241 952 ristitud, lidnümbrikon — 298 253 ristitud. Vl 2018 kaik 334 506 ristitud elihe lidnümbrikos. Kaikiš suremb lidnan i lidnümbrikon ristitišt om nügüd'. Ortodoksižen hristanuskondan ph. Mikulai-čudonsädajan päjumalanpert' i Jumalanmaman Emäganpäivän päjumalanpert', seičeme jumalanpertid da koume časounäd oma olmas lidnas. Toižiden uskondoiden pühäpertid: Armenine apostoline jumalankodikund (1), protestantizm (3 — lüteranine, vižkümnenden päivän, evangelistad), Krišnan tuntken sebr (1), judaizm (1).

Rahvahad (lidnan eläjad, enamba 0,7% vl 2010): venälaižed — 88,0%, armenijalaižed — 3,4%, ukrainalaižed — 2,4%, totarlaižed — 0,9%, grekalaižed — 0,7%, toižed rahvahad — 3,0%, rahvahuden ozutandata — 1,6%.

Transport

Avtobusad, trolleibusad da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Avtobusad da ezilidnelektrojonused ühtenzoittas ümbrištonke. Novorossiisk-raudtestancii om lopstancii sarakol Krimskaspäi.

Venäman kaikiš suremb port sijadase lidnas. «Don»-avtote (M4-trass) tuleb Gelendžikaspäi i lopiše Novorossiiskas. Lähembaine lendimport sijadase Gelendžikan pohjoižes, toine Vitäzevo-lendimport om Anapas 50 km lodeheze.

Lidnan meriport.

Sebruzlidnad

• Romanii Konstanc, Romanii (vspäi 2002)
• Horvatii Pul, Horvatii (1999)
• Venäma Tomsk, Tomskan agj, Venälaine Federacii (2008)
• Čili Val'paraiso, Čili (1968)

Irdkosketused

• Municipaližen «Novorossiisk-vägilidn»-ühtnikan tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (admnvrsk.ru). (ven.)