Gelendžik

Gelendžik (ven.: Геленджи́к) om Venäman lidn da meriport Krasnodaran randas. Se om randan seičemenz' lidn eläjiden lugun mödhe, Gelendžikan lidnümbrikon administrativine keskuz. Om federaližen lidnan-kurortan statusanke vspäi 2001.

Gelendžik
Геленджик

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2022)	75,136 ristitud
Pind	27,9 km²
Pämez'	Aleksei Bogodistov (sügüz'ku 2018—)
Telefonkod	+7−86 141-xx-xxx
Avtokod	23, 93, 123
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Istorii

Ristitud elädas lidnan ümbrištos amussai. Olnuded viž tuhad vozid tagaz bronzaigan heimod jätiba dol'menid mägipautkil. Ende oliba olmas lidnan territorijal: grekine Torik-kolonii (6. voz'sada e.m.e.), rimalaine Pagri-port (63. voz' EME), Vizantijan Eptal-laht (6. voz'sada m.e.) i Genujan Mavrolako-lidnuz (13. voz'sadaspäi). Eländpunkt nimitaškanzihe Gelendžik:aks Ottomanan imperijas (15. voz'sadan lop — 1829).

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vl 1831 kuti Gelendžikan varmitez (ven.: Геленджикское укрепление). Gelendžik-žilo (ven.: село Геленджик) sai lidnan statusad vl 1915. Vozil 1923−1963 oli Gelendžikan rajonan keskuseks sen tühjitushesai. Muretihe lidnad avialondoil Toižen mail'man sodan aigan, sen jäl'ghe udessaudihe lidnan pertid.

Gelendžikan ižandusen päsarakod oma turizm (läz 20 sanatorijad, koume akvaparkad, puištod, kül'bendrandan 20 km, enamba 3,5 mln lebaidajid vl 2021) i sömtegimišt (sidä kesken vinan edheotand). Tedoaluzkundad i jüguiden meriport ratas lidnas mugažo.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Mustmeren da sen Gelendžikan lahten randal, 15 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Kavkazan Markoth-mägisel'g sauptab oiktoid teid kontinental. Matkad Krasnodarhasai om 85 km pohjoižpäivnouzmha orhal vai 180 km avtotedme. Lähembaine lidn om Novorossiisk 20 km lodeheze orhal vai 30 km «Don»-avtotedme (M4-trass).

Klimat om subtropine meren, ezimägišton pirdoidenke. Heinkun lämuz +23,1 C°, vilukun +2,3 C°, voden keskmäine lämuz +12,4 C°. Paneb sadegid 849 mm vodes, enamba kül'mkus-uhokus (74..125 mm kus).

Kaik 15 žilod da viž futorad mülüdas lidnümbrikho Gelendžikan ližaks, ühtištudas niid nell'hä küläümbrikho. Lidnümbrikon pind — 1227,54 km².

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 54 980 ristitud, lidnümbrikon — 91 126 ristitud. Lidnan kaikiš suremb kaikenaigaine ristitišt oli 77 212 eläjad vl 2019. Vl 2018 kaik 76 830 ristitud elihe lidnas i 117 546 ristitud kaikes lidnümbrikos.

Rahvahad (enamba 1% vl 2010, lidnan eläjad): venälaižed — 76,2%, grekalaižed — 4,3%, armenijalaižed — 2,7%, ukrainalaižed — 2,3%, toižed rahvahad — 3,9%, rahvahuden ozutandata — 10,6%.

Ortodoksižen hristanuskondan 12 pühäpertid oma saudud lidnas: Sündun Voznesenjan kafedraline päjumalanpert', ph. Ondrijan Ezikuctud päjumalanpert', viž jumalanpertid i viž časounäd.

Privatine Gelendžikan tehnikan, ekonomikan da oiktusen kolledž om lidnan professionaližen keskopendusen aluzkundaks, mugažo toižiden kolledžiden kaks' filialad (Krasnodar, Novorossiisk). Üläopendusen aluzkundoiden kaks' filialad (Krasnodar).

Viktor Hrestin radoi lidnan da lidnümbrikon edeližel pämehel (2008−2018).

Transport

Avtobusad, kervačted (kaks' jonod), merilikutimvenehed, maršruttaksid da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Lähembaine raudtestancii sijadase Novorossiiskas.

Civiline Gelendžik-lendimport (GDZ / ГДЖ / URKG, 1,04 mln passažiroid vl 2021) sijadase 10 km lidnan keskusespäi lodeheze avtotedme, tehtas vaiše tatanmaižid passažirreisid Venämadme. Sätas čarterreisid gidrolendimportaspäi lähižihe järedoihe lidnoihe.

Galerei

• 
  Lidnümbrikon tobmuden sauvuz (2011)
• 
  Ph. Ondrijan Ezikuctud päjumalanpert', vn 2021 nägu
• 
  «Sevmorneftegeofizika-Jug»-tedoaluzkund vl 2005
• 
  «Solnečnaja»-adivpert' (2013, Päivoikaz)
• 
  Sanged-nemen kül'bendrand vl 2017

Irdkosketused

• Municipaližen «Gelendžik-lidn-kurort»-ühtnikan tobmuden sait (gelendzhik.org). (ven.)