Miass

Miass (ven.: Миа́сс, bašk.: Мейәс, tot.: Мияс) om Venäman lidn Čeläbinskan agjan keskuzpalan lodehes. Se om agjan nellänz' lidn eläjiden lugun mödhe, Miassan lidnümbrikon administrativine keskuz.

Miass
Миасс

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2020)	151,472 ristitud
Pind	111,9 km²
Pämez'	Grigorii Tonkih (sügüz'ku 2018—)
Telefonkod	+7−3513-xxx-xxx
Avtokod	74, 174
Aigvö	UTC+5 (MSK+2)

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1773 kuti žilo sauvomha da holitamha Mijasskii-vas'kentegint, nimitihe jogen mödhe. Tegim radaškanzi vn 1777 elokus, sauptihe 19. voz'sadal keskes, kuldan samine änikoiči ühten aigan. Radnikžilo sai lidnan statusad vn 1919 tal'vkus. Toižen mail'man sodan aigan evakuiruihe sihe jüguavtoiden tegint Moskvaspäi. Vodele 1959 saudihe raudted Učalihesai (Baškortostan), i lidn kändihe raudtesol'meks.

Miass šingotase avtosauvomižel («Ural»-jüguavtod i aterjavtobusad), mašinansauvomižel (raketsistemad, mašiništ konditerižen i kivivoinhimižen tegimišton täht, steriline medicinine mašiništ), elektrotehnižel sarakol (andimed, kodvindsistemad, perimetran kaičendsistemad, mašiništ lämuzdiodižen tegimišton täht), mugažo omblendfabrik, keramikantegim, meblin i leibän edheotandad ratas lidnas.

Geografijan andmused

Miass-lidnan territorialižed ümbrikod:
     Päivnouzmaine      Päivlaskmaine      Pohjoine      Keskuzline      Suvine

Lidn sijadase lidnümbrikon keskuzpalas, pidust' ühtennimišt joged sen molembil randoil, Suviuralan Il'menan mägisel'gan pautkidenno, 341 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Vedase 25 km suvespäi pohjoižhe. Om ümbärtud nenil järvil: Miassan uit i Il'menskoje-järv suves, Kisikul'-järv i Polikarpovskii-uit päivlaskmas, Turgojak-järv pohjoižes. Matkad Čeläbinskhasai om 83 km päivnouzmha orhal, 106 km avtotel vai 90 km raudtel. Lähembaižed lidnad oma Čebarkul' 10 km päivnouzmha orhal, 15 km avtotel vai raudtel, i Zlatoust 30 km päivlaskmha-lodeheze orhal, 40 km avtotedme vai raudtedme.

«Čeläbinsk — Uf»-raudte läbitab lidnan keskuzpalad. Nened stancijad ratas lidnas: Miass-I (vspäi 1892, edel 1959. vot muite Miass), Miass-II (vspäi 1959), üks' raudteplatform. Ural-avtote (M5-trass) om lidnan suviröunaks.

Miass-lidn jagase videks territorialižeks ümbrikoks. Kaik 28 eländpunktad mülüdas lidnümbrikho lidnan ližaks: 25 muite žilod i koume žilod raudtestancijanno, niišpäi kaikiš znamasižemb om Turgojak-žilo (2618 rist. vl 2020). Lidnümbrikon pind om 1756 km².

Eläjad

Vl 1939 lidnan ristitišt oli 38 tuhad eläjid. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 151 751 ristitud, lidnümbrikon — 166 452 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 170..171 tuhad eläjid vll 1991−1994 (171 tuh. rist. vll 1993−1994). Vl 2020 lidnümbrikon ristitišt oli 166 411 eläjad.

Rahvahad (2010): venälaižed — 89,5%, baškiralaižed — 3,5%, totarlaižed — 3,3%, ukrainalaižed — 1,3%, toižed rahvahad — 2,4%.

Ortodoksižen hristanuskondan 11 pühäpertid om avaitud lidnas: Sündun Nägundan päjumalanpert', kahesa jumalanpertid i kaks' časounäd. Islaman pämečet' om sauvomas lidnas vspäi 2020, «Gailä»-mečet' radab Selänkino-žilos.

Professionaližen opendusen aluzkundad oma Miassan sauvondtehnikum, viž kolledžad (medicinine, mašinansauvomižen, geotedištelendan, pedagogine, čomamahton da kul'turan), Čeläbinskan koumen universitetan filialad, mugažo mineralogijan tedoinstitut radab.

Galerei

• 
  Kodirandantedištandmuzei (2012, ende kuldan E.M. Simonov-edheotajan erižpert')
• 
  Pühän Stroican jumalanpert' lidnan kaumžomal, vn 2011 nägu
• 
  UralAZ:an Ural-4320-model' pit'kanke bazanke deminiruindan täht vl 2013
• 
  «KPD»-tegim vl 2010 (pertiden palad, sauvomižpanelid)
• 
  Mineralogijan institut (2010, Venäman Tedoakademijan Uralan palakund)
• 
  Miassan geotedištelendan kolledž (2005)
• 
  «Slon»-torguimižbobuštuzkeskuz (2011, Elefant, ezmäine avaiduz)
• 
  «Neptun»-adivpert' i restoran Mašgorodok-eländmassivas (2015)
• 
  Lidnan läžundkodi nomer 3 (2011)
• 
  Trolleibusmaršrutad lidnas vl 2014
• 
  Miass I-päraudtestancijan sauvuz vl 2021

Irdkosketused

• Lidnümbrikon Ezitajiden suiman oficialine sait (duma-miass.ru). (ven.)
• Lidnümbrikon Administracijan oficialine sait (miass.gov74.ru). (ven.)