Habarovskan rand

Habarovskan rand
Хабаровский край

Habarovskan randan flag Habarovskan randan znam
Pälidn	Habarovsk
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	3-nz' 787 633 km² 1,87
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	36-nz' 1,328,302 ristitud (2018) 1,69 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	34-nz' 637,7 mlrd rub. (2016) 478,0 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Edahaižen Päivnouzmpolen
Venäman ekonomine region	Edahaižen Päivnouzmpolen
Valdkundkel' (-keled)	venäkel'
Gubernator	Väčeslav Šport
Ohjastusen ezimez'	hän-žo
Käskusenandajan Duman ezimez'	Sergei Lugovskoi
Avtokod	27
Aigvöd	UTC+10 (MSK+7)

Habarovskan rand (ven.: Хабаровский край) om üks' Venälaižen Federacijan subjektoišpäi.

Se mülüb Edahaižen Päivnouzmpolen federaližhe ümbrikho.

Randan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om Habarovsk.

Keled

Valdkundkel' om üks'jäine — venäkel'.

Istorii

Habarovskan rand om olmas vs 1938 redukun 20. päiväspäi.

Habarovskan randan Päkäskuz om hüvästadud vn 1995 30. päiväl kül'mkud Randan Administracijan pämehel.

Geografijan andmused

Habarovskan randan reljefan kart.

Randal om röunoid Merenrandaližen randanke suvipäivnouzmas, Kitainke (sen Heilunczän-agjanke) da Evrejan avtonomiženke agjanke suvipäivlaskmas, Amuran agjanke päivlaskmas, Saha (Jakutijan) Tazovalkundanke lodehes da Magadanan agjanke pohjoižes. Tünen valdmeren Japonijan meri lainištab randan suvipäivnouzmašt randištod, Ohotskan meri — päivnouzmašt da pohjoižpäivnouzmašt randištod. Randanpird om 3390 km, vai 2500 km mererandpol'žita sarita (niišpäi Šantaran sared oma kaikiš surembad).

Pind om 787 633 km², sidä kesken mec otab kaks' koumandest, 520 000 km². Znamasine jogi om Amur sen Ussuri-, Burei- da Amgun'-ližajogidenke. Mugažo om pit'kid jogid randan pohjoižes: Ohot, Judom, Ud.

Reljef om mägikaz. Sihote Alin'-mägišt otab randan päivnouzmpol't, Burejan mägisel'g seižub päivlaskmas, Džugdžur-mägisel'g om pohjoižes. Kaikiš korktemb čokkoim om Suntar Hajat-mägisisteman Berill-mägenpä (2933 m) randan pohjoižpäivnouzmpalas.

Klimat om subarktine pohjoižes da ven suves, sen ühtes mussonižen meriklimatan pirdad oma olmas. Keza om räk da neps. Heinkun keskmäine lämuz om +20 C° suves da +15 C° pohjoižes. Tal'v om pit'k da lujas vilu, paneb lunt vähän. Vilukun keskmäine lämuz om −18..−24 C° randpolel, −22 C° suves da −40 C° kontinental randan pohjoižes. Paneb sadegid 600..800 mm vodes suves, kezal tobjimalaz, i 400..600 mm pohjoižes.

Londuseližed varad oma kivihil', bur hil', raudkivend, boksitad, vas'k, tin, kuld, sauvondmaterialad (saved, letked), grafit, mec, kala, gidroenergii.

Tobmuz

Randan Ohjastusen sauvuz Habarovskas.

Randan pämez' nimitase gubernatoraks. Väčeslav Šport radab gubernatoran vs 2009 semendkun 6. päiväspäi. Kaik rahvaz änestab händast videks vodeks. Gubernator om mugažo randan Ohjastusen ezimez', hän märičeb sen strukturad. Üks' varagubernator, Ohjastusen ezimehen koume ezmäšt varamest da kümne varamest oma gubernatorale abhu.

Habarovskan randan parlament om Käskusenandai Dum. Kaik rahvaz valičeb sen 36 ezitajad videks vodeks. Sergei Lugovskoi radab Randan Duman ezimehen vs 2016 keväz'kun 30. päiväspäi, edel sidä tegi ezimehen velgusidme kaht pordod.

Radonoigendai tobmuz om Habarovskan randan Ohjastuz. Randan ministrused da ohjandused alištudas Ohjastusele.

Vn 2013 8. päiväl sügüz'kud valitihe gubernatorad, nügüdläine gubernator sai vägestust ezmäižel tural (63,92% änid) da radab kahtenden strokun. Käskusenandajan Duman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2014 14. päiväl sügüz'kud.

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 1 343 869 ristitud. Vl 2018 kaikutte kahesanz' ristit kümnespäi om lidnalaine.

Kaik om seičeme lidnad randas. Toine järed lidn (enamba 250 tuh. ristituid vl 2015) om Komsomol'sk Amural.

Rahvahad (enamba 0,5% vl 2010): venälaižed — 88,1%, ukrainalaižed — 2,0%, nanalaižed — 0,8%, korejalaižed — 0,6%, totarlaižed — 0,6%, toižed rahvahad — 3,8%, rahvahuden ozutandata — 4,1%.

Erased toižed igähižed rahvahad: evenkalaižed — 0,35% (4654 rist.), ul'čilaižed — 0,20% (2621 rist.), nivhalaižed — 0,16% (2149 rist.), jakutalaižed — 0,11% (1417 rist.), udegelaižed — 0,05% (620 rist.), evenalaižed — 0,04% (575 rist.), negidalaižed — 0,04% (480 rist.), oročilaižed — 0,03% (441 rist.).

Irdkosketused

• Habarovskan randan da sen Ohjastusen oficialine sait (khabkrai.ru). (ven.) (angl.)
• Habarovskan randan gubernatoran lehtpoled Ohjastusen oficialižel saital (khabkrai.ru). (ven.) (angl.)
• Habarovskan randan Käskusenandajan Duman oficialine sait (duma.khv.ru). (ven.)