Šahti

Šahti (ven.: Ша́хты «kaivuded») om Venäman lidn da lidnümbrik Rostovan agjan päivlaskmas. Se om agjan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe, Päivnouzmaižen Donbassan lidnaglomeracijan keskuz.

Šahti
Шахты

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	226,452 ristitud
Pind	160,65 km²
Pämez'	Irina Žukova (sügüz'ku 2015—)
Telefonkod	+7−8636-xxx-xxx
Avtokod	61, 161
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Istorii

Ezmäižed eländpunktad lidnan territorijal oliba koume futorad vspäi 1805: Popovskoi, Vlasov, Gruševskoi. Vl 1867 ühtištadihe niid da anttihe lidnan statusad Gruševkan kaivuzeländpunkt-nimitusenke (ven.: Горное Грушевское поселение). Vll 1881−1921 nimitihe sidä Aleksandrovsk-Gruševskii. Vspäi 1921 om nügüdläiženke nimitusenke. Nevondkundaližen aigan oli kivihilen samižen keskusen. Lidn oli okkupiruidud nacistižen Germanijan sodavägil (22.07.1942 — 12.02.1943) Toižen mail'man sodan aigan. Vll 1955−1957 Šahti oli Kamenskan agjan (1954−1957) administrativižeks keskuseks. Äjad kaivuded oma sauptud 1990-nzil i 2000-nzil vozil. Tehtihe lähižid žiloid lidnan palaks vl 2005, sen ristitišt ližadui 30 tuhad eläjid.

Šahti šingotase kivihilen samižel, elektrometallurgižel tegimel (teraz, vspäi 2007), sauvondmaterialiden pästandal (raudbeton, keramine apakut, keramine savič, kuivad sauvondsegoitused), tekstiližel edheotandal (ende kaikiš järedamb Evropas puvillkombinat) i omblendfabrikoil, sömtegimištol.

Geografijan andmused

Lidnümbrikon sijaduz agjas vn 2010 kartal

Lidn sijadase Gruševk- (ven.: Грушевка), Ajut (Аюта) i Kadamovk- (Кадамовка) jogiden randal (Donan oigedpol'ne bassein), 100 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Lidnümbrik röunatab Oktäbrin rajonanke suves i Rusttan Sulinan rajonanke pohjoižes.

Matkad Rostovhasai Donal om 64 km suvhipäivlaskmha orhal, 79 km avtotel vai raudtel. Lähembaižed lidnad oma Novošahtinsk 15 km päivlaskmha orhal vai kaks'kümne kilometrad avtotedme, Rusked Sulin 15 km pohjoižhe-lodeheze orhal, 25 km avtotedme vai raudtedme, i Novočerkassk 22 km suvhe orhal, 27 km avtotedme vai raudtedme. Šahtnai-raudtestancii (ven.: Шахтная) radab «Roston Donal — Moskv»-keskustal. «Don»-avtotrass (M4) ümbärdab lidnad päivlaskmaspäi.

Tobmuz

Šahti om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks. Kaik koume žilod mülüdas lidnha: Ajutinskii, Talovii, Sidorovo-Kadamovskii. Lidn jagase kudeks territorialižeks palakundaks.

Eläjad

Vl 1939 lidnan ristitišt oli 135 000 eläjid. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 239 987 ristitud, vn 2021 — 226 452 ristitud. Kaik 235 492 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 249 100 eläjad vl 2005.

Rahvahad (2010): venälaižed — 94,2 %, armenijalaižed — 1,8 %, ukrainalaižed — 1,3 %, toižed rahvahad — 2,7 %.

Ortodoksižen hristanuskondan kaks'kümne pühäpertid oma kaičenus i saudud lidnas: Pühän Jumalanmaman Katken kafedraline päjumalanpert' (om saudud vll 1895−1900, udessündutadud 1990-nzil vozil), kaks'toštkümne jumalanpertid, kodijumalanpert', kaks' ločendpertid, nell' časounäd. Toižen hristanuskondan kümne pühäpertid oma avaitud. Niiden ližaks phh. Petran da Paulan päjumalanpert' ei ole kaičenus (oli saudud vll 1895−1899, rušihe vl 1930).

Professionaližen opendusen aluzkundad oma Šahtin poltusen da energetikan regionaline kolledž, Šahtin pedagogine, muzikaline i medicinine kolledžad, Rostovan kooperativižen tehnikuman filial, mugažo üläopendusen aluzkundoiden koume filialad (Rostov Donal) ičeze kolledžidenke ratas lidnas. Kivihilen tedoinstitut, sidon ladimišton kaks' tedotegimišton edheotandad.

Galerei

• 
  Pühän Jumalanmaman Katken kafedraline päjumalanpert', vn 2009 nägu
• 
  «Kontinent»-adivpert' vl 2013
• 
  Dramteatr (2009)
• 
  Avtostancii vl 2011
• 
  Šahtnai-päraudtestancijan sauvuz vl 2016

Irdkosketused

• Lidnan Duman oficialine sait (shakhty-duma.ru) (ven.)
• Lidnan Administracijan oficialine sait (shakhty-gorod.ru) (ven.)