Väz'm
Väz'm (ven.: Вя́зьма) om Venäman lidn, lidnankund da transporttesol'm Smolenskan agjan pohjoižpäivnouzmas. Se om agjan kahtenz' lidn eläjiden lugun mödhe, Väz'man rajonan administrativine keskuz. Vspäi 2009 Väz'm om «sodahoštusen lidn»-arvnimenke.
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Venäma |
Eläjiden lugu (2021) | 51,950 ristitud |
Pind | 50,1 km² |
Pämez' | Aleksandr Grigorjev (heinku 2014—) |
Telefonkod | +7−48 131-xx-xxx |
Avtokod | 67 |
Aigvö | UTC+3 (MSK+0) |
Istorii
vajehtaEländpunkt mainitaškanzihe vspäi 1239 kuti anttud valdoičemha Väz'm-lidn Kijevan Vladimir Rürikovičun Andrei-poigale. Vll 1403−1493 oli Suren Litvanman ruhtinazkundan palaks. Eziauguižešti puine Kreml'-lidnuz oli saudud tošti vodele 1632 kivižel variantal, sen pühäpertid i üks' čuhunduz oma kaičenus. Väz'm sai makundan lidnan oficiališt statusad vl 1776. Toižen mail'man sodan aigan lidn oli okkupiruidud (7. reduku 1941 — 12. keväz'ku 1943).
Väz'm šingotase mašinansauvomižen tegimel[1] (pezend- i puhtastandmašiništ), sauvondmaterialiden pästandal (pertid brusaspäi, savič, raudbetontegesed, raudbetonšpalad, polimerkerteh), sömtegimištol (leibänkombinat, kalategim), sintetižiden produktoiden tegimel (sömližadused, vahad, voižimed), brusitan, plastiktegesiden i grafittegesiden edheotandoil, pölvhankombinatal, nahktegimel i järedal omblendfabrikal (specialižed sobad da kengäd, kaičendabutused). Raudtetransportan edheotandad ratas lidnas.
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase rajonan keskuzpalas, ühtennimižen jogen randoil (ven.: Вязьма 147 km pitte, Dnepran üläjoksmusen hura ližajogi), 255 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Bozn'-järv (ven. Бозня 5 km²) om lidnan päivnouzmaižel röunal.
Matkad Smolenskhasai om 150 km päivlaskmha-suvipäivlaskmha orhal, 166 km avtotel vai 169 km raudtel. Lähembaižed lidnad oma Juhnov (Kalugan agj) 79 km suvipäivnouzmha orhal vai 96 km avtotedme, Safonovo i Dorogobuž 68 km da 71 km päivlaskmha-suvipäivlaskmha orhal, 75 km da 87 km avtotedme vai raudtedme, i Sičovk 69 km pohjoižhe orhal, 73 km avtotedme vai raudtedme. «Smolensk — Moskv»-avtote mäneb lidnan pohjoižröunaks. «Smolensk — Moskv»-raudte läbitab lidnad. Väz'm-raudtestancii radab lidnan suvipalas vspäi 1870. Toine om Väz'm-Bränskai-raudtestancii (ven.: Вязьма-Брянская) kudes kilometras, om avaitud vl 1930 i sijadase lähižes ühtennimižes žilos.
Väz'm om lidnankundan üks'jäižeks eländpunktaks.
Eläjad
vajehtaVl 1939 lidnan ristitišt oli 33 774 eläjad. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 54 600 ristitud, rajonan kaks' koumandest. Kaik 53 117 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 60 500 eläjad vl 1996.
Rahvahad (2010): venälaižed — 94,9 %, ukrainalaižed — 1,2 %, toižed rahvahad — 3,9 %.
Ortodoksižen hristanuskondan seičemetoštkümne pühäpertid[2] oma kaičenus i saudud lidnas: Johann-endustajan naižjumalankodi (kaks' jumalanpertid), Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert', ühesa jumalanpertid, kodijumalanpert' i nell' časounäd. Niiden ližaks läz kümned jumalanpertid ei ole kaičenus.
Professionaližen opendusen aluzkundad oma Väz'man politehnine tehnikum[3], Väz'man raudtetehnikum[4], Väz'man medicinine kolledž[5], Väz'man aeroklub.
Galerei
vajehta-
Lidnusen Spasskai-čuhunduz (2008)
-
Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert', vn 2014 nägu
-
Vedimdepo vl 2016
-
Kul'turkeskuz (2013)
-
Väz'm-päraudtestancii vl 2007 vai sen aigemba
Homaičendad
vajehtaIrdkosketused
vajehtaVäz'm Vikiaitas |
Smolenskan agjan lidnad | ||
Demidov | Desnogorsk | Dorogobuž | Duhovščin | Gagarin | Jarcevo | Jel'n' | Počinok | Roslavl' | Rudn' | Safonovo | Sičovk | Smolensk | Veliž | Väz'm | ||