Tetüši

Tetüši (tot.: Тәтеш / Tǝteş, ven.: Тетю́ши, čuv.: Теччĕ) om Venäman lidn da lidnankund Tatarstanan Tazovaldkundan suvipäivlaskmas. Se om Tetüšin rajonan administrativine keskuz.

Tetüši
Тетюши (ven.)
Тәтеш (tot.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	10,535 ristitud
Pind	9 km²
Pämez'	Ramis Safiullov (reduku 2014—)
Telefonkod	+7−84 373-xx-xxx
Avtokod	16, 116, 716
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Istorii

Kaks' amušt lidnad oliba Tetüšin territorijal edel meiden erad, om niiden kaivandusiden sijid. Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vodele 1578 kaičemhas totarlaižiden londoišpäi. Anttihe lidnan statusad vl 1781, se oli Kazanin gubernijan makundan keskuseks vspäi 1802.

Tetüši šingotase mehanižel tegimel (Kazanin punolendimiden tegimen pala). Leibän edheotand i omblendfabrik oma lidnan tegimištos.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Kuibiševan vezivaradimen (Volgan) korktal oiktal randal, 160 m ü.m.t. keskmäižel korktusel, vanoikahas tahondas. Matkad Kazanihesai om 100 km pohjoižhe orhal vai 145 km avtotedme.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +3,9 C°, heinkun +19,4 C°, vilukun −12,1 C°. Paneb sadegid 543 mm vodes, enamba heinkus (70 mm), vähemba uhokus (23 mm).

Tobmuz

Kaik kaks' pen't küläd (kaik 21 rist. vl 2017) mülüdas lidnankundha Tetüšin ližaks.

Lidnan pämez' om sen Nevondkundan ezimez'. Edeline Nevondkundan ezimez' om Gennadii Mitrofanov. Lidnan Radonoigendajan komitetan pämez' om Aleksei Nikonorov vn 2022 sügüz'kuspäi.

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 11 596 ristitud, rajonan pol'. Kaik 11 337 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 12 900 eläjad vozil 2000−2001.

Rahvahad (vn 2002 rahvahanlugemine, ozutadud rahvahudenke): venälaižed — 54,3 %, totarlaižed — 25,7 %, čuvašalaižed — 13,2 %, mordvinalaižed — 5,4 %, toižed rahvahad — 1,4 %.

Islaman kaks' pühäpertid oma avaitud. Ortodoksižen hristanuskondan nell' pühäpertid oma kaičenus i saudud lidnas: Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert' (letihe vll 1773−1777), kaks' jumalanpertid i časoun'.

Professionaližen opendusen aluzkundad: Tetüšin maižanduztehnikum i civiližen kaičendan valdkundaline kolledž (pedagogine enččel).

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Jogiport da valdmad oma lidnas matknikoiden täht.

Lähembaine raudtestancii om Bua, sijadase Buinsk-lidnas 41 km päivlaskmha avtotedme.

Galerei

• 
  Tetüšin kodirandantedištandmuzejan päsauvuz (2018, istorine P. Serebräkov-torgovanan pert')
• 
  Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert', vn 2018 nägu
• 
  Lauk vl 2018 (istorine G.A. Zaicevan pert' verajanke)
• 
  Tetüšin keskškolan nomer 1 üks' sauvusišpäi (2018, ende naižgimnazii)
• 
  Jogiport vl 2021

Irdkosketused

• Lidnan da Tetüšin rajonan oficialine sait (tetushi.tatarstan.ru) Tatarstanan Tazovaldkundan tobmuden portalal. (ven.) (tot.)