Uz'lidnan agj

Uz'lidnan agj
Новгородская область

Uz'lidnan agjan flag Uz'lidnan agjan znam
Pälidn	Sur' Uz'lidn
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	49-nz' 54 501 km² 3,2
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	70-nz' 606,476 ristitud (2018) 11,13 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	60-nz' 244,5 mlrd rub. (2016) 398,1 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Lodehline
Venäman ekonomine region	Lodehline
Valdkundkel' (-keled)	venäkel'
Gubernator	Andrei Nikitin
Ohjastusen ezimez'	hän-žo
Agjan Duman ezimez'	Jelena Pisareva
Avtokod	53
Aigvöd	UTC+3 (MSK+0)

Uz'lidnan agj (ven.: Новгородская область) om Venälaižen Federacijan subjekt.

Se mülüb Lodehližhe federaližhe ümbrikho.

Agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om Sur' Uz'lidn.

Keled

Valdkundkel' om üks'jäine, se om venäkel'.

Istorii

Vozil 862−1478 nügüdläižen agjan territorii oli Uz'lidnanman keskuseks. Vozil 1136−1478 Uz'lidnan Tazovaldkund oli olmas. Vspäi 1478 alištui Moskvan ruhtinazkundale. Vll 1727−1927 Uz'lidnan gubernii oli olmas. Nügüdläine territorii mülüi mugažo Ingermanlandijan gubernijha (1708−1727), Leningradan agjaha (1927−1944).

Uz'lidnan agj om olmas vl 1944 heinkun 5. päivälpäi.

Agjan Päkäskuz om vahvištadud vn 1994 3. päiväl sügüz'kud Agjan Dumal, tuli väghe sil-žo päiväl da om väges nügüd' äiluguižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmused

Uz'lidnan agjan reljefan kart.

Agj om röunoiš Vologdan agjanke pohjoižpäivnouzmas, Tverin agjanke suvipäivnouzmas da suves, Pskovan agjanke päivlaskmas da Leningradan agjanke pohjoižes. Uz'lidnan agj om mererandatoi.

Pind om 54 501 nellikkilometrad. Mec otab territorijan kuz' kümnendest. Znamasižed joged oma Mstanjogi, Lovat' da Šelon' (lanktas Il'mjärvhe), mugažo üks'jäine Olhavanjogi jokseb Il'mjärvespäi. Jogiden tobj pala mülüb Baltijan meren basseinha, om Kaspijan meren basseinan Molog-jogen palad da penid jogid pohjoižpäivnouzmas. Kaikiš suremb järv om Il'mjärv (982 km², 18 m valdmeren pindan päl) agjan lodehes.

Reljef om alangoikaz päivlaskmpoles (lapak Il'mjärveveren alangišt) da kukhikaz päivnouzmpoles (Valdai-ülüz). Kaikiš korktemb čokkoim om Valdai-ülüden Rižoh-mägi (296 m) agjan suvipäivnouzmpalas.

Klimat om ven kontinentaline da Baltijan meren valatoitusele alastui, lujetud nepsudenke. Keza ei ole räk, tal'v om pehmed, keväz' da sügüz' oma pit'kad. Vauktad öd oleldas agjan pohjoižes semendkul-heinkul.

Londuseližed varad oma bur hil', palab šoidkivi, turbaz, boksitad, sauvondmaterialad (mouckivi, sauvondkivi, saved, letked), mineraližed mujud, mec, reskvezi.

Tobmuz

Nevondkundoiden pert' (Bajarišton Suiman pert') om agjan gubernatoran, Ohjastusen da Duman ištundsija Sures Uz'lidnas.

Agjan pämez' nimitase gubernatoraks. Andrei Nikitin radab gubernatoran vs 2017 uhokun 13. päiväspäi. Kaik rahvaz änestab händast videks vodeks, enamba kaht strokud jäl'geten ei sa. Gubernator om mugažo agjan Ohjastusen ezimez', hän märičeb sen strukturad da paneb Ohjastusen valdkundmehid radnikusile. Üks' ezmäine varagubernator da seičeme muite varagubernatorad oma hänele abhu.

Uz'lidnan agjan üks'kodine parlament om Agjan Dum. Kaik rahvaz valičeb sen 32 ezitajad videks vodeks. Jelena Pisareva radab Agjan Duman ezimeheks vs 2011 tal'vkun 21. päiväspäi kahtenden strokun jäl'geten.

Radonoigendai tobmuz om Uz'lidnan agjan Ohjastuz. Agjan departamentad, komitetad da ohjandused alištudas Ohjastusele.

Vn 2017 10. päiväl sügüz'kud valitihe gubernatorad, nügüdläine gubernator sai vägestust ezmäižel tural (67,99% änid). Agjan Duman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 18. päiväl sügüz'kud (6. kucund).

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 634 111 ristitud. Kaikutte seičemenz' ristit kümnepäi om lidnalaine.

Kaik om kümne lidnad agjas da 11 lidnanvuittušt žilod. Toine järed lidn (enamba 50 tuh. ristituid vl 2015) om Boroviči. Vl 2017 kaik oli 8 eländpunktad enamba mi 10 tuh. ristituidenke.

Rahvahad (enamba 0,5% vl 2010): venälaižed — 88,4%, ukrainalaižed — 1,1%, čiganalaižed — 0,6%, vaugedvenälaižed — 0,5%, toižed rahvahad — 2,3%, rahvahuden ozutandata — 7,1%.

Erased toižed igähižed rahvahad: karjalaižed — 0,03% (183 rist.).

Irdkosketused

• Uz'lidnan agjan gubernatoran da Ohjastusen oficialine sait (novreg.ru). (ven.) (angl.)
• Uz'lidnan agjan Duman oficialine sait (duma.novreg.ru). (ven.)