Sovetsk (Kirovan agj)

Sovetsk (ven.: Сове́тск, nitmar.: Кукарка) om Venäman lidn, lidnankund da avtotesol'm Kirovan agjan suves. Se om Sovetskan rajonan administrativižeks keskuseks da palaks.

Sovetsk
Советск

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	14,626 ristitud
Pind	26,38 km²
Pämez'	Valerii Nedopökin (keväz'ku 2023—)
Telefonkod	+7−83 375-xx-xxx
Avtokod	43
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.

Istorii

Ezmäine kaikenaigaine eländpunkt oli olmas niiš tahoiš 3. voz'sadal EME — 11. voz'sadal m.e., Pižman lidneihut (ven.: Пижемское городище) om löutud kaivandusil kudes kilometras Sovetskaspäi. Marilaižed paniba Kukark-lidnust nügüd'aigaižen lidnan sijas, i 12. voz'sadal se oli marin Čumbilat-ruhtinasen-vägimehen rezidencijaks. Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan venäkel'žiš purtkiš vl 1594 kuti udes elänzoittud Venäman slabad kaičemha tahondad marilaižid i udmurtalaižid vaste. Carin aigan slabad oli alištunu Jaranskan makundan tobmudele, no oli elokahamb mi Jaransk. Edel 1918. vot eländpunktan oficialine nimi oli Kukark (ven.: Кука́рка).

Kätihe lidnaks ezmäižikš vll 1918−1925 nügüdläiženke nimenke. Vspäi 1925 oli Sovetskoje-žiloks (ven.: село Советское). Sai makundan keskusen statusad vl 1929 i oli Sovetsk-žiloks. Vn 1939 sügüz'kul sai lidnan statusad tošti, mülütihe sihe Žernovogorje-žilod, Kahtenden mectegimen žilod i mectehnikumad.

Sovetsk šingotase mecanümbriradmižen kombinatal i penil edheotandoil, sömtegimištol (sömkombinat, lihakombinat, konditerine fabrik), sor'mikoiden fabrikal i kružavan pramozlal, mugažo šebnän samižen kaks' kar'jerad ratas läz lidnad.

Geografijan andmused

Lidn sijadase rajonan keskuzpalas, Nemd- (162 km, ven.: Немда) i Pižm- (305 km pitte, nitmar.: Пижме) jogiden oiktal randal tobjimalaz, 120 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Pižm lankteb Vätkha oiktalpäi nelläs kilometras päivnouzmha. Kukark-jogi (läz kahesad kilometrad pitte, ven.: Кука́рка) läbitab lidnan päivnouzmašt palad i lankteb Pižmha. Kaik kuz' sildad ühtenzoittas jogiden randoid.

Matkad agjan Kirov-pälidnhasai om 121 km pohjoižpäivnouzmha orhal vai 137 km avtotedme. Lähembaižed lidnad oma Jaransk (raudtestancijanke) 72 km päivlaskmha-suvipäivlaskmha orhal vai 87 km avtotedme, Nolinsk 58 km päivnouzmha orhal vai 120 km avtotedme, i Uržum 82 km suvipäivnouzmha orhal vai 99 km avtotedme.

Tobmuz

Sovetsk om lidnankundan üks'jäižeks eländpunktaks.

Lidnankundan tobmuden pämez' om sen Administracijan pämez'. Edeližed lidnan pämehed oma Vladimir Porubov (sügüz'ku 2020 — eloku 2022), Nikolai Malkov (reduku 2016 — sulaku 2020). Lidnan Duman ezimez' om Galina Južakova vn 2022 redukuspäi. Edeline Duman ezimez' om Sergei Koršunov (uhoku 2019 — reduku 2022).

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 16 598 ristitud, rajonan koume videndest, vn 2021 — 14 626 ristitud. Kaik 15 646 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 18..19 tuhad eläjid vll 1979−2003 (19 368 rist. vl 1989).

Rahvahad (2002): venälaižed — 95,3 %, marilaižed — 1,5 %, toižed rahvahad — 3,2 %.

Ortodoksižen hristanuskondan seičeme pühäpertid oma kaičenus i saudud lidnas: nell' jumalanpertid i koume časounäd.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma kahesa päivkodid, licei, kaks' keskškolad (nomer 1, 2), aluzškol nomer 4, čomamahtoiden škol, sportškol. Kaik nell' professionaližen opendusen aluzkundad ratas lidnas: Suvodjen mechoz-tehnikum (alusenpanend vl 1896), Sovetskan tegimišton i rahvahanpramozloiden tehnikum, Sovetskan industrialiž-pedagogine kolledž, Kirovan medkolledžan Sovetskan filial (vll 2013−2022 ei olend rados).

Galerei

• 
  Kodirandantedištandmuzei (2008, Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpertin kaičenus pala)
• 
  Pühän Jumalanmaman Katken jumalanpert', vn 2017 nägu (17. voz'sada, vll 1609−1764 mez'jumalankodi, ortodoksine hristanuskond)
• 
  Kukarkan (Vätkan) kružavan ozutesed vl 2012
• 
  Suvodjen mechoz-tehnikum (2010)
• 
  Lidnan avtobusstancii vl 2010
• 
  Nevondkundaline lidnanznam (1972)

Irdkosketused

• Lidnankundan oficialine sait (admsovetsk.ru). (ven.)