Keiptaun

Keiptaun (angl.: Cape Town, afrik.: Kaapstad [ˈkɑːpstat], kos.: iKapa [íkáːpa], sesoto: Motse Kapa) om lidn Suviafrikan Tazovaldkundan suvipäivlaskmas. Se om Päivlaskmaižen Kapan provincijan administrativine keskuz, valdkundan kahtenz' lidn eläjiden lugun mödhe.

Keiptaun
Cape Town (angl.)
Kaapstad (afr.)
iKapa (kos.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Suviafrikan Tazovaldkund
Eläjiden lugu (2022)	3,776,313 ristitud
Pind	2,461 km²
Pämez'	Džordin Hill-L'juis (kül'mku 2021—, Geordin Hill-Lewis)
Telefonkod	+27−21
Aigvö	UTC+2

Suren Keiptaunan kart (2010)

Suviafrikan Tazovaldkundan parlament i ohjastusen erased aluzkundad sijadasoiš Keiptaunas.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1652 alamalaižen Jan van Ribek:an ekspedicijal kuti lidn da port Atlantižen valdmeren randal Hüvän Toivon nemenno varatoitamha laivoid söndtavaroil. Oli Kapan kolonijan (1795−1910) pälidnaks. Lidnan municipalitet om sätud vl 1839. Ezmäine raudtekeskust om saudud lidnas vl 1859, raudteverk šingotihe teravas Kapan kolonijas 1870-nzil vozil. Keiptaunan znamoičend poleni Suecan kanalan avaidusenke vl 1869, no almazoiden löudmine vl 1867 i vn 1886 kuldsäruläžund ližazi immigrantoiden lugud. Johannesburgan i Pretorijan rajon dominiruib valdkundas 20. voz'sadan augotišespäi.

Keiptaun šingotase finansižil holitišil, torguindal, sauvondal, sömiden da jomiden pästandal. Lidnan vozne saliž oli 78,7 mlrd US$ vl 2011, ühtele hengele — 19,656 US$.

Geografijan andmused

Lidn sijadase mererandal, 0..1087 m ü.m.t. korktusil (Laudanvuitte mägi). Enamba 70 mägenpäd enamba mi 300 metrad kortte seištas lidnas.

Klimat om subtropine Keskmeren toižendan, päivoikaz vodes läbi. Voden keskmäine lämuz om +17,3 C°, tal'vkun-keväz'kun +20,5..+21,9 C°, kezakun-elokun +12,7..+13,2 C°. Ekstremumad oma −1,3 C° (kezaku, heinku) i +45,2 C° (viluku). Kezaaigan minimum om +6,2 C° (tal'vku), tal'vaigan maksimum om +32,0 C° (eloku). Voib panda halad kezakus-elokus vaiše. Il'man lämuz voib ülitada +28 C° miččel taht kul. Paneb sadegid 493 mm vodes, enamba semendkus-elokus (61..92 mm kus), vähemba tal'vkus-keväz'kus (9..13 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 71..74 % röunoiš redukus-keväz'kus, 77..81 % sulakus-sügüz'kus.

Eläjad

Vl 1901 kaik 171 tuh. ristituid elihe lidnas. Vl 2011 lidnan eläjiden lugu oli 3 740 025 ristitud ezilidnoidenke. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd' i om kaikenaigaine vspäi 2018, sen ližaduz röunatase SIDS:an pošaval i reskveden mairhel (25 litrad päiveses ühtele hengele vl 2018).

Ristitišt om erazvuitte augotižlibundan mödhe: orjiden jäl'gelaižed (Malaizii, Indonezii, Madagaskar), sijaližed afrikalaižed, vaugedverižed (Alamad, Germanii, Portugalii). Keiptaun om afrikaans-kelen kodima.

Edeližed lidnan pämehed (merad) oma Deniel Plato (Daniel Plato, kül'mku 2018— reduku 2021, semendku 2009 — semendku 2011), Patrisija de Lill' (Patricia de Lille, kezaku 2011 — reduku 2018).

Transport

Avtobusad da taksid oma kundaližeks transportaks. Järed meriport radab lidnas.

Keiptaunan rahvahidenkeskeine lendimport (CPT / FACT, 10,7 mln passažiroid vll 2017 sulaku — 2018 keväz'ku) om kahtenz' surtte SAT:as. Se sijadase 22 kilometras päivnouzmpolehe lidnan keskusespäi, oigendab reisid Pohjoižamerikan, Evropan da Azijan verhiže maihe, man irdpolele da südäimehe.

Sebruzlidnad

• Saksanma Aahen, Pohjoine Rein da Vestfalii, Saksanma (vspäi 2000)
• Izrail' Haif, Izrail' (1975)
• Kitai Hančžou, Čžeczän, Kitai (2005)
• Francii Nicc, Francii (1974)
• Venäma Piter, Venäma (2001)

Irdkosketused

• Lidnan ohjastusen oficialine sait (capetown.gov.za). (angl.)