Grodno

Grodno (mugažo pol'šan kelel, vaug.: Гро́дна [ˈɣrɔdna], ven.: Гро́дно [ˈɡrodnə], oficialine rahvahidenkeskeine transkripcii: Hrodna) om lidn Vaugedvenäman päivlaskmas. Se om valdkundan videnz' lidn eläjiden lugun mödhe, Grodnon agjan administrativine keskuz (vn 1944 sügüz'kuspäi), mugažo Grodnon rajonan (ei mülü sihe).

Grodno
Гродна (vaug.)
Гродно (ven.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Vaugedvenäma
Eläjiden lugu (2020)	356,900 ristitud
Pind	142,11 km²
Pämez'	Mečislav Goi (eloku 2014—, Мечыслаў Гой)
Telefonkod	+375−152
Aigvö	UTC+3

Lidnan transportine kart (2012)

Istorii

Eländpunktan alusenpanendan oficialine dat om 1128. voz'. Mainitase nenidenke nimitusenke: Goroden', Gorodno, Gorodnä. Oli varmitadud lidnusel torguindlidnaks 12. voz'sadal. Grodno oli Suren Litvanman ruhtinazkundan kahtendeks lidnaks znamoičendan mödhe, vspäi 1673 vedihe valdkundan suimid täs, mi kätihe pälidnaks de-fakto anneksijhasai Venäman imperijal vl 1795. Grodnon gubernijan keskuz vll 1801−1918. Mülüi Pol'šanmaha vll 1920−1939. Toižen mail'man sodan aigan lidn oli okkupiruidud nacistoil (23. kezaku 1941 — 16. heinku 1944). Istorine pertišt om kaičenus znamasižes märas. Vl 2008 ližatihe lidnan territorijad, se sureni läz kahthe kerdha.

Grodno šingotase himižel sarakol (azotheretused i himižed kuidud), mašinansauvomižel (takermpuiden tegim, torguindmašiništ) i metallan ümbriradmižel (avtopaloiden edheotandad, «Belkard» — kardanvärtmuded da toižed avtopalad), sauvondmaterialiden pästandal (pun erazvuitte ümbriradmine), sömtegimištol, tekstilin, nahkanümbriradmižen da kengiden edheotandoil, mugažo järedal tabakfabrikal i stökolmülüiden tegimel, turizmal.

Geografijan andmused

Lidnan rajonad:
     Leninan rajon (vaug.: Ленінскі раён)      Oktäbrin rajon (vaug.: Кастрычніцкі раён)

Lidn sijadase agjan päivlaskmas, kukhikahas tahondas, Nämunas-jogen keskjoksmusen randoil (laivjogi mödvedhe), 93..180 m ü.m.t. korktusil, 125..160 m ü.m.t. keskmäižil korktusil. Ratud Jubileinoje-järv om olmas.

Matkad Pol'šanman röunhasai om 15 km päivlaskmha, Litvanmahasai om 30 km pohjoižhe. Matkad Minsk-pälidnhasai om 246 km päivnouzmha orhal, 276 km avtol vai raudtel. Lähembaine lidn om Skidel' 32 km päivnouzmha-suvipäivnouzmha avtotedme.

Grodno jagase kahteks rajonaks vspäi 1978.

Eläjad

Vn 2009 Vaugedvenäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 338,2 tuh. ristituid, agjan koumandez. Kaikiš suremb ristitišt oli 373,5 tuhad eläjid vl 2019 (lugustusen vanhan mahtusen mödhe, migracijata).

Rahvahad (2009): vaugedvenälaižed — 62,57 %, pol'šanmalaižed — 19,74 %, venänikad — 12,20 %, ukrainalaižed — 1,82 %, toižed rahvahad — 3,67 %.

Galerei

• 
  Grodnon rajonan pert' (huralpäi ezimal), Lidnan Deputatoiden Nevondkundan i Radonoigendajan komitetan pert' (oiktalpäi tagamal)
• 
  Vanh lidnuz (saudihe 11.-19. voz'sadal) om üks'jäine kaičenus kunigahan zamk valdkundan territorijal (2006)
• 
  «Hrodna Azot»-tegim vl 2005
• 
  Grodnon valdkundaline universitet, sauvuz nomer üks' (2009)
• 
  Grodno-päraudtestancijan sauvuz vl 2016

Irdkosketused

• Lidnan ohjastusen sait (grodno.gov.by). (ven.) (vaug.) (angl.)