Karksi-Nuia
Karksi-Nuia (mugažo estin kelel) om lidn municipaližeta statusata Estinman suves. Mülüb Vil'jandin makundan Mul'gi-volostihe. Makundan kahtenz' lidn kudespäi eläjiden lugun mödhe.
Valdkund | Estinma |
Eläjiden lugu (2020-01-01) | 1,481 ristitud |
Pind | 2,89 km² |
Telefonkod | +372−43-xx-xxx |
Aigvö | tal'vel UTC+2, kezal UTC+3 |
Istorii
vajehtaKarksi mainitase dokumentoiš 12. voz'sadaspäi administrativižeks keskuseks, vl 1248 — feodalan (saks.: Vogt) ištundsijaks. Karksin zamk oli saudud 14. voz'sadan aigan. Lidnuz oli Tevtonan ordenan sijaližen käsknikan rezidencijaks vspäi 1470. Vn 1600 redukus Karksin tora mäni senno Pol'šanmaiž-Ročižen sodan aigan (1600−1611). Zamkan ruinad jäiba murendusen jäl'ghe Pohjoižen sodan aigan 18. voz'sadan zavodindas. Eriline Karksi-külä om olmas ani pohjoižhe lidnaspäi, külän aluz om pandud 19. voz'sadan keskes, laukad radoiba siš, vedihe Karksin jarmankoid heinkus i sügüz'kus.
Nevondkundaližen aigan Kaiken Ühtištusen baggin voibištelendad mäniba penenno Nuia-žilonno vl 1979. Vedihe NSTÜ:n avtokrossčempionatad UAZ- i Niva-avtoil 63 ühtnijanke vl 1983.
Nügüdläižen eländpunktan nimituz oli Nuia-žilo vhesai 1987. Karksi-Nuia sai lidnan statusad vl 1993. Vl 1999 lidn kadoti municipališt statusad, ühtištuihe sidä Karksi-volostidenke. Vn 2017 reforman jäl'ghe ühtištuihe Karksi-, Abj-, Halliste-volostid i Miizakülä-lidnad Mul'gi-volostikš, panihe Abja-Paluoja-lidnad sen keskuseks.
Karksi-Nuia šingotase valdkundaližen büdžetan aluzkundoil: gimnazii, päivkodi, kul'turkeskuz, norišton keskuz. «Nuia PMT AS»-edheotand pästab gidravližid i pnevmolikutimid.
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase makundan suves, Halliste-jogen alangištos ratud Karksi-järvenke, 112 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Lätänman röunhasai om 15 km suvhe, volostin Abja-Paluoja-keskushesai om 12 km päivlaskmha avtotedme, makundan Vil'jandi-keskushesai om 34 km pohjoižhe orhal vai avtotel. Tallidn om 193 kilometras, Tartu — 99.
Kaks' manted ristikoitas lidnas: «Pärnu — Valg» i «Vil'jandi — Rujien».
Eläjad
vajehtaVn 2000 Estinman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 2 269 ristitud. Vodele 2007 se poleni i oli 2 027 ristitud.
Nügüd'aigan volostin videndez eläb lidnas.
Galerei
vajehta-
Zamkan jändused i Ph. Pedroin lüteranine jumalanpert' (2009, om saudud vl 1778)
-
Karksi-vezivaradim
-
Kul'turkeskuz vl 2014
Irdkosketused
vajehta- Mulgi-volostin oficialine sait (mulgivald.ee). (est.)
- Enččen Karksi-volostin oficialine sait (vhesai 2018, karksi.ee). (est.)
Karksi-Nuia Vikiaitas |