Tartu
Tartu (mugažo estin kelel, sijaline Tarto; vozil 1224−1893 Derpt) om kahtenz' surtte Estinman lidn eläjiden lugun mödhe. Se sijadase valdkundan päivnouzmas, om Tartun makundan administrativižeks keskuseks.
Lidnanznam
|
Flag
|
| Valdkund | Estinma |
| Eläjiden lugu (2018-01-01) | 93,715 ristitud |
| Pind | 38,98 km² |
| |
| Pämez' | Urmas Klaas (sulaku 2014—) |
| Telefonkod | +372-xxx-xxxx |
| Aigvö | tal'vel UTC+2, kezal UTC+3 |
IstoriiRedaktiruida
Eländpunkt om tetab Tarbatu-nimenke 1. voz'tuhan keskespäi. 1030-nz' voz' lugese lidnan alusenpanendan vodeks, Tartu mainitase ezmäižen kerdan kirjutadud purtkiš kuti Jur'jev-lidn anastandan tagut Kijevan Jaroslav Melev-ruhtinasel i oli nimitadud hänen hristanuskondan Jurii-nimen mödhe.
Tartu šingotase mašiništonsauvomižel, sömtegimištol (olud, jauh, erazvuiččed konservad), poligrafijal, IT-kompanijoil, turizmal (14 adivpertid) i openduzkeskuseks universitetan mediciniženke klinikanke.
Geografijan andmusedRedaktiruida
Lidn sijadase Emäjogen randoil (lankteb Peipusjärvhe), 79 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Tallidnhasai om 185 km lodeheze avtotedme vai raudtedme.
EläjadRedaktiruida
Vn 2011 EÜ:n rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 97 600 ristituid. Kaikiš suremb ristitišt oli 113 977 eläjad vl 1989.
Rahvahad (enamba 0,4% vl 2011): estilaižed — 81,7%, venänikad — 14,7%, ukrainalaižed — 0,9%, suomalaižed — 0,7%, vaugedvenälaižed — 0,4%, toižed rahvahad i rahvahuden ozutandata — 1,6%.
Tartun universitet, Estinman openduzministruz i Estinman rahvahaline muzei sijadasoiš Tartus.
TransportRedaktiruida
Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas. Voib sadas jonusel Tallidnhasai i Valghasai. Tartun civiline lendimport (TAY, 26 tuh. passažiroid vl 2018) sijadase 10 km suvipäivlaskmha lidnan keskusespäi, tehtas reisid Hel'sinkinnoks.
Avton seižmine om maksutoi Tartus, konz nece om ozutadud znamal i časud oma pandud vedajan tulendan aiganke.
GalereiRedaktiruida
Puine äižiruine pert'
Tartun universitetan päine pert' (om saudud vll 1802−1809)
Ph. Pedran jumalanpert' (om saudud vll 1882−1884)
Tartu-lidnan tobmuden pert' vl 2012
«AHHAA»-tedokeskuz
Estinman rahvahaline muzei — päine pert'
Lidnan päjumalanpertin jändused
Päraudtestancijan radnikoiden istorine pert'
HomaičendadRedaktiruida
IrdkosketusedRedaktiruida
- Lidnan tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (tartu.ee). (est.) (angl.) (ven.)
| Tartu Vikiaitas |