Pohjoižen rahvahiden institut
Pohjoižen rahvahiden institut (lühüdašti PRI, ven.: Институт народов Севера) — üks'jäine üläopendusen aluzkund Venälaižes Federacijas, kudamb vaumičeb pedagogižid da tedoližid radnikoid enamba mi 30 Pohjoižen, Sibirin da Edahaižen Päivnouzmpolen igähižen vähäluguižen rahvahan täht kogonaz, ühtes sijas.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/North_Peoples_Institute_Main_Entrance.jpeg/250px-North_Peoples_Institute_Main_Entrance.jpeg)
Institutan aluz om pandud vl 1925 Leningradan valdkundaližen universitetan Pohjoižeks institutaks.
Nügüd'aigan institut om Gercenan nimel nimitadud Venäman valdkundaližen pedagogižen universitetan (VVPU:n) palaks.
PRI sijadase Stačkiden prospektan 30. pertiš (Piterin Kirovan rajon). Se om enččen školan pertiden kompleks, saudud vll 1930−1932 Igor' Fomin-arhitektoran ohjandusen al, konstruktivizman stiliš.
Institutan direktor — L.B. Gašilova, hän om filologijan kandidat da docent.
Istorii
vajehta- 1925 — sätihe Leningradan valdkundaližen universitetan Pohjoine institut.
- 1926−27 akademižel vodel — pohjoine palakund anttihe Leningradan päivnouzmpol'žen institutan mülükundha. Se palakund oli kuti tedokund NSTÜ:n pohjoižiden da päivnouzmaižiden rahvahiden ezitajiden täht, mugažo Mongolijan da Tibetan üläopenikad openzihe sigä[1]. Mugoine pohjoine tedokund oli olmas 3 vot. Se sijazihe enččen Hengeližen akademijan (sauptud vl 1918) pertiš nomer 7 Obvodnii-kanalan randal.[2]. Vl 1929 oliba opendamas tedokundas 292 ristitud.
- 1929 — Leningradan valdkundaližes pedagogižes institutas (LVPI) zavottihe opendajiden vaumičendad sädamha pedagogižid kadroid pohjoižiden rahvahaližiden školiden täht, igähižiš rahvahiš ičesazepäi. Erazvuiččil vozil nece PVPI:n palakund oli tetab kuti Pohjoižen rahvahiden palakund da Edahaižen Pohjoižen rahvahiden tedokund. Voden 1929 lopul institutan opendajad säiba Ühthišt pohjošt kirjamištod[3].
- 1930 — Pohjoine institut sai ičeohjandusen da uden nimen — VCIK:an Pohjoižen rahvahiden institut. Neciš institutas vaumitihe radnikoid kesk- da üläkvalifikacijanke NSTÜ:n partijan da kul'turan sauvomižen täht, radon kooperativas da kolhozas täht, Pohjoižen tegimišton täht, sen ühtes tedoradnikoid-ki. Tegihe tedoassociacijad Pohjoižen rahvahiden institutas sädamha Pohjoižen rahvahiden kirjkelid da openduzkirjoid mamankelikš.
- 1941 — Suren sodan tulendan tagut VCIK:an Pohjoižen rahvahiden institut lopi ičeze radod kaikeks igäks.
- 1942−45 — Institut kut-se radoi Omskas.
- 1953 — Leningradan valdkundaližen universitetan Pohjoižen institutan kollektiv mülüi LVPI:ha.
- 2001 — Edahaižen Pohjoižen rahvahiden tedokund sai nügüdläšt statusad, Pohjoižen rahvahiden institut Gercenan nimel nimitadud VVPI:n palaks.
Kafedrad
vajehtaKaik om nell' kafedrad:
- Altajižiden keliden, fol'kloran da literaturan kafedr.
- Etnokul'turologijan kafedr.
- Paleoazijalaižiden keliden, fol'kloran da literaturan kafedr.
- Uraližiden keliden, fol'kloran da literaturan kafedr.
Keled, kudambid opetas da tedoitas institutas
vajehta- paleoazijalaine kel'kanz: aleutan, čukačun, eskimosan, itel'menan, jukagiran, ketan, koräkan, nivhan.
- samodine kel'kanz: encan, nencan, nganasanan da sel'kupan keled.
- suomalaiž-ugrilaine kel'kanz: hantin, mansin, saamen da vepsän keled.
- tungusan da mandžuran kel'kanz: evenan, evenkan, nanajan, orokan (ul'tine), udegen da ul'čin keled.
- türkan kel'kanz: dolganan kel'.
Galerei
vajehta-
Suvipertinoc
-
Pohjoine pertinoc
-
Päivnouzmaine suug
-
Sömsija
Homaičendad
vajehta- ↑ Кононов А.Н., Иориш И.И. Ленинградский Восточный Институт. Страница истории советского востоковедения. — М.: Наука, 1977. (ven.)
- ↑ Смирнова Т.М. Ленинград — центр просвещения народов Севера в 20-30-е гг. ХХ в. / Utopiya.spb.ru. (ven.)
- ↑ Grenoble Lenore A., Lindsay J. Whaley. Saving Languages: An Introduction to Language Revitalization. Cambridge, Cambridge University Press, 2006. — Lp. 73. ISBN 0-521-81621-1. (angl.)
Irdkosketused
vajehta- Pohjoižen rahvahiden institut Gercenan nimel nimitadud VVPU:n oficialižel saital (herzen.spb.ru). (ven.)
Pohjoižen rahvahiden institut Vikiaitas |
Edesine lugemine
vajehta- Anglijan kelel
- Isa(y)ev M.I. National Languages in the USSR: problems and solutions. Moscow, Izdatel'stvo Progress, 1977.
- Venäkelel
- Алькор (Кошкин) Я.П. Письменность народов Севера. — Л.: Институт Народов Севера, 1932.
- Единый северный алфавит (проект), Дальневосточное общество краеведения. Этнологическая секция. — Хабаровск: Издательство Общества краеведения, 1930.
- Цинциус В.И. Развитие письменности и литературы народов Севера за 25 лет // Сборник в помощь учителю школ Крайнего Севера. — No 6. — Л.: Учпeдгиз, 1956.
- Цинциус В.И. Родной язык в начальных школах народов Крайнего Севера // Просвещение на Крайнем Севере. — Pästand 15.
- Цинциус В.И. Родной язык в начальных школах народов Крайнего Севера. Л., 1958.
- Язык и письменность народов СССР. Стенографический отчет 1-го Всесоюзного пленума Научного совета ВЦК НА 15-19 февраля 1933 г. // Под ред. К. Алавердова, Л. Диманштейна, Д. Коркмасова, А. Нухрат. — ВЦК НА, 1933.