Novosil'

Novosil' (ven.: Новоси́ль) om Venäman lidn da lidnankund Orelan agjan pohjoižpäivnouzmas. Se om Novosilin rajonan administrativine keskuz da pala.

Novosil'
Новосиль

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	2,938 ristitud
Pind	5,14 km²
Pämez'	Aleksandr Gnedov (semendku 2017—)
Telefonkod	+7−48 673-xx-xxx
Avtokod	57
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Istorii

Amuižed eländpunktad oliba olmas lidnan sijas da sen ümbrištos edel meiden erad völ, arheologijan andmusiden mödhe. Nügüdläine eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan Nikonan aigkirjas vl 1155 kuti Novosil'-lidn da lidnuz. Se oli Novosilin ruhtinazkundan keskuseks (1352 — 1430-nded voded). Mülüi Surhe Litvanman ruhtinazkundha 15. voz'sadal. Vspäi 1494 alištub Moskvan tobmudele. Novosil' oli makundan keskuseks vspäi 1708, sai makundan lidnan oficiališt statusad vl 1777. Šingotihe torgovanoiden i käziradajiden lidnaks. Toižen mail'man sodan aigan lidn oli okkupiruidud nacistoil (13. kül'mku — 27. tal'vku 1941), jäi frontan pirdanno vn 1943 heinkuhusai i oli pandud mantazole läz täuzin. Om udessündutadud 20. voz'sadan kahtendes poles.

Novosil' šingotase turizmal i maižanduzrajonan keskuseks, ei ole tehmišton edheotandoid. Ende savičuntegim i konservtegim radoihe.

Geografijan andmused

Lidn sijadase rajonan suvipalas, Zuš-jogen oiktal korktal randal (ven.: Зуша 234 km pitte, Okan üläjoksmusen oiged ližajogi), 220 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Orelhasai om 65 km päivlaskmha orhal vai 82 km avtotel. Toine lähembaine lidn om Mcensk 46 km lodeheze orhal vai 53 km avtotedme. Lähembaine raudtestancii om Zalegošč (ven. Залегощь) 14 km suvipäivlaskmha avtotedme, radab «Orel — Jelec»-keskustal.

Novosil' om lidnankundan üks'jäižeks eländpunktaks. Lidnankundan pind — 5,14 km².

Eläjad

Vl 1897 lidnan ristitišt oli 2 912 eläjad, vl 1939 — 3 332 eläjad. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 3 658 ristitud, rajonan koume seičemendest. Kaik 3 216 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 4 800 eläjad vl 1913 i enamba nelläd tuhad eläjid vll 1989−2003 (4 600 rist. vll 1996−2000).

Rahvahad (2010): venälaižed — 94,8 %, ukrainalaižed — 1,2 %, toižed rahvahad — 4,0 %. Novosilin kozakišton sebr.

Ortodoksižen hristanuskondan ph. Mikulai-čudonsädajan jumalanpert' (1810−1813) om kaičenus lidnas. Novosilin Pühän Hengen mez'jumalankodi om saudud koumes kilometras päivlaskmha lidnaspäi.

Professionaližen opendusen aluzkund om Orelan agrobiznesan da servisan tehnikum — Novosilin filial.

Lidnan pämez' om sen Administracijan pämez'. Edeline lidnan pämez' om Valentina Ščukina (kül'mku 2013 — kezaku 2016). Lidnankundan Administracii om likvidacijan processas (2023).

Galerei

• 
  Nügüd'aigaine pertišt Ostrožnai-kukhal (2018)
• 
  Ph. Mikulai-čudonsädajan jumalanpert', vn 2015 nägu
• 
  Rajonan keskuzline läžundkodi vl 2016
• 
  Kul'turkeskuz (2015)
• 
  Kodirandantedištandmuzei vl 2015

Irdkosketused

• Lidnan da rajonan tobmuden aluzkundoiden sait (novosilr.ru). (ven.)