Klaiped
Klaiped (litv.: Klaipėda [ˈkɫɐɪpʲeːdɐ], saks.: Memel) om lidn Litvanman lodehes. Se om valdkundan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe, Litvanman kaikiš suremb jädumatoi meriport. Om Klaipedan statistižen agjan keskusen.
Lidnanznam
|
Flag
|
| Valdkund | Litvanma |
| Eläjiden lugu (2023) | 158,420 ristitud |
| Pind | 98,2 km² |
| |
| Pämez' | Vitautas Grubliauskas (2011—) |
| Telefonkod | +370−46 |
| Aigvö | tal'vel UTC+2, kezal UTC+3 |
Istorii
vajehtaEländpunktan aluz om pandud Livonijan ordenan saksalaižil vl 1252 kuti puine Memel'burg-lidnuz. Vodele 1258 se lidnuz oli kivine jo i sai torguindlidnan oiktusid.
Klaiped šingotase meriportan radol, laivansauvomižel i kohendusel, sömtegimištol, biopoltusen tehmižel, mecanümbriradmižel i meblin pästandal, pakuitesen edheotandoil. Lidnan sen ezilidnoidenke kogosüdäiprodukt oli €7 mlrd vl 2022.
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase Baltijan meren päivnouzmaižel randal, 21 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Vil'nüshasai om 214 km suvipäivnouzmha.
Klimat om ven meren tulleikaz. Voden keskmäine lämuz om +8,5 C°, kezakun-sügüz'kun +14,3..+18,5 C°, tal'vkun-keväz'kun −0,9..+1,8 C°. Ekstremumad oma −33,4 C° (uhoku) i +36,6 C° (eloku). Kezaaigan minimum om −2,8 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +15,4 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus-elokus. Paneb sadegid 853 mm vodes, enamba elokus-kül'mkus (90..108 mm kus), vähemba keväz'kus-semendkus (36..47 mm kus). Meriveden lämuz vajehtase +1,6..+5,8 C° röunoiš tal'vkus-sulakus, +15,0..+19,3 C° kezakus-sügüz'kus.
Eläjad
vajehtaVn 2011 Litvanman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 162 360 ristitud. Kaik 164 310 eläjad oli lidnas vl 2018. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 207 100 eläjad vl 1992. Lidnan ristitišt poleni ezilidnoiden sauvomižen tagut da emigracijan Evropan maihe taguiči, vspäi 2015 eläjiden lugu ližadui. Kaik 217 839 eläjad om ezilidnoidenke 1434 km² pindal (2023).
Rahvahad (2011): litvalaižed — 73,8 %, venänikad — 19,6 %, ukrainalaižed — 1,9 %, vaugedvenälaižed — 1,7 %.
Sport
vajehtaIrdkosketused
vajehta- Lidnan tobmuden oficialine sait (klaipeda.lt). (litv.) (angl.)
| Klaiped Vikiaitas |
| Litvanman statistikan agjad da niiden enččed administrativižed keskused | ||
| Alitusan agj (Alitus) | Kaunasan agj (Kaunas) | Klaipedan agj (Klaiped) | Marijampolen agj (Marijampole) | Panevežisan agj (Panevežis) | Šäuläin agj (Šäuläi) | Tauragen agj (Taurage) | Tel'šäin agj (Tel'šäi) | Utenan agj (Uten) | Vil'nüsan agj (Vil'nüs) | ||