Vaškiden ümbrik

Vaškiden ümbrik (ven.: Ва́шкинский о́круг) om ümbrik (edel vn 2023 kezakud — rajon) Venäman Vologdan agjas.

Vaškiden ümbrik
Вашкинский округ

Znam	Flag
Valdkund	Venäma
Administrativine keskuz	Lipin Bor
Eläjiden lugu (2023)	6,148 ristitud
Pind	2,883,92 km²

Vn 1938 kezakuspäi administrativine keskuz om Lipin Bor-žilo, otab ümbrikon ristitišton pol't.

Istorii

Ümbrikon aluz om pandud vn 1927 elokun 1. päiväl kut rajon Leningradan agjan Čerepovecan ümbrikho Vaškid-žilon keskuseks, kudambad upotihe Vaugedjärven tazopindan libutamižen aigan sauvomha Volgan-Baltijanmeren vezited. Vn 1930 heinkun 23. päiväl heittihe ümbrikod, i vhesai 1937 rajon mülüi Leningradan agjaha kut administrativine ühtnik. Vn 1937 sügüz'kun 23. päiväspäi mülüb Vologdan agjaha. Vozil 1963−1964 rajonan territorii mülüi Belozerskan rajonha. Ümbrik om olmas nügüdläižiš röunoiš vspäi 1965.

Geografijan andmused

Vaškiden ümbrik sijadase agjan lodehes, päivnouzmha da pohjoižhe Vaugedjärven randalpäi. Ümbrikoidenkeskeine röun läbitab järved lodehespäi suvipäivnouzmha. Pind — 2 883,92 nellikkilometrad. Mec otab territorijan koume nelländest (2148 km²), kavag'mecad (kuz', pedai) da koivikod oma enambuses.

Om röunoid koumenke Vologdan agjan ümbrikonke i rajonanke:

• päivnouzmas Kirillovan ümbrikonke;
• suves da päivlaskmas Belozerskan ümbrikonke;
• pohjoižes Vitegran rajonanke.

Kirillovan kukkazsel'g mäneb ümbrikon päivnouzmaspäi keskushe. Reljef om tazo da sokaz toižil polil. Znamasine jogi om Kemanjogi. Kaik om 125 järved ümbrikos.

Londuseližed varad oma turbaz, sauvondmaterialad (letked, saved, gravii, dolomit), mec, kala, reskvezi.

Tobmuz

Vn 2015 kezakun 25. päiväspäi rajonan territorii jagoihe koumeks küläkundaks. Vn 2023 kezakuspäi ned oma kätud ümbrikon territorialižikš palakundoikš.

Vn 2009 redukun 11. päiväspäi Aleksandr Ivanov oli valitud i radoi rajonan da sen administracijan pämehen kahtenden strokun. Rajonan pämehen järgvaličendad oliba vn 2013 sügüz'kun 8. päiväl. Kaks' administracijan varapämest oliba hänele abhu. Kaik viž ohjandust alištuiba rajonan administracijale.

Käskusenandai tobmuz om Ezitajiden Suim (ven.: Представительное собрание) 15 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid nelläks vodeks. Järgvaličendad sihe oliba vn 2015 sügüz'kun 13. päiväl (kudenz' kucund). Andrei Fomin radoi sen ezimehen vn 2015 kül'mkun 27. päiväspäi.

Vn 2014 elokun 8. päiväspäi Kundaline Nevondkund (ven.: Общественный Совет) radab ümbrikos (seičeme ühtnijad).

Eläjad

Vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe rajonan eläjiden lugu oli 10 002 ristitud, vn 2010 — 9 116 ristitud, vn 2021 — 6 304 ristitud. Kaik 6 927 eläjad oli rajonad vl 2017.

Rahvahad (enamba 0,4 % vl 2021): venälaižed — 84,7 %, toižed rahvahad — 2,3 %, rahvahuden ozutandata — 13,0 %.

Kaik om 197 eländpunktad ümbrikos, niiden kesken kümne žilod da 187 küläd. Niišpäi 87 küläd i Vaškozerki-žilo seištas kaikenaigaižeta ristitištota. Toižid surid eländpunktoid ei ole.

Ižanduz

Ümbrikon ižandusen päsarakod oma mecan varhapanend da ümbriradmine pilindmaterialoihe, jogitransport, sömtegimišt, maižanduz da kalanpüdand, turizm.

Federaline «Vologd — Vitegr — Medvežjegorsk»-avtote (A119) asfal'tižbetoniženke alusenke läbitab ümbrikon territorijad.

Irdkosketused

• Vaškiden ümbrikon tobmuden sait (35vashkinskij.gosuslugi.ru). (ven.)
• Vaškiden ümbrik agjan ohjastusen oficialižel vologda-oblast.ru-portalal. (ven.) (angl.)