Loviis
Loviis (suom.: Loviisa [ˈloʋiːsɑ], roč.: Lovisa [luˈvǐːsɑ]) om Suomenman lidn da lidnankund valdkundan suvirandal. Mülüb Udenma-agjaha, sen kümnenz' lidnankund koumetoštkümnespäi eläjiden lugun mödhe.
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Suomenma |
Eläjiden lugu (2024) | 14,400 ristitud |
Pind | 1,751,52 km² |
Pämez' | Tomas Björkrot (kezaku 2024—, Tomas Björkroth) |
Telefonkod | +358- |
Aigvö | tal'vel UTC+2, kezal UTC+3 |
Istorii
vajehtaEländpunktan aluz om pandud kuti Degerbü-lidnuz (roč.: Degerby) Venäman röunanno lidnan statusanke vl 1745, Rosen- i Ungern-čuhundused oma kaičenus. Ročinman Adol'f Frederik-kunigaz tuli lidnha i udesnimiti sidä nügüdläižikš vl 1752 ičeze Luiza Ul'rika Prussalaine-kunigaznaižen-akan ezmäižen nimen mödhe (roč.: Lovisa Ulrika av Preussen, valdoiči vll 1751−1771). Lidn sai torguindan laskendad verhidenke maidenke i šingotihe muga. Vl 1855 läz kaik vanh lidn paloi lophu. Vl 2010 mülütihe Pernai- (suom.: Pernaja), Lil'jendal- i Ruotsinpühtää-municipalitetoid lidnankundha.
Loviis šingotase Valko-torguindmeriportal (mec, pudotadud i pakuidud jügud) ani suvhe lidnaspäi, raudte ühtenzoitab Laht-lidnanke. Turizman kompanijad, pened torguindkeskused i mehanižed laukad oma olmas lidnas. Loviis-atomelektrostancii (Fortum-koncernan pala) radab vižtoštkümnes kilometras suvipäivnouzmha lidnaspäi Hästholmen-sarel.
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase agjan päivnouzmaižes čogas, Baltijan meren randpolel, Suomen lahten Loviisan lahten randal.
Matkad agjan Hel'sinki-keskushesai om 77 km päivlaskmha-suvipäivlaskmha orhal vai 87 km avtotedme. Lähembaižed lidnad (avtotedme) oma Kotk (Kümenlakso) 40 km päivnouzmha i Porvoo 37 km päivlaskmha.
Vn 2022 andmusiden mödhe lidnankundan ühthine pind om 1751,52 km², sidä kesken kuiv ma 819,81 km², vezi i sokaz tahond ottas 25,83 km², meri — 905,88 km².
Tobmuz
vajehtaLoviisan municipaline suim kogoneb 35 ezitajaspäi.
Edeližed lidnan pämehed oma Jan Didrik Oker-Blom (tal'vku 2017 — tal'vku 2023), Olavi Kaleva (radoi vll 2001−2017).
Eläjad
vajehtaVl 1980 nügüdläižen lidnan territorijan eläjiden lugu oli 17 587 ristitud (se oli kaikiš suremb ristitišt), vl 2000 — 15 833 ristitud, vl 2010 — 15 595 ristitud, vl 2020 — 14 745 ristitud. Ristituiden pol' eläb lidnankundan keskuses.
Kodikelen mödhe (2016): suomen kel' — 54,9 %, ročin kel' — 41,3 %, toižed keled — 3,8 %.
Galerei
vajehta-
Lidnan tobmuden pert' (2015)
-
Loviisan jumalanpert', vn 2007 nägu (om saudud vl 1865)
-
Loviis-atomelektrostancii vl 2008
-
Loviisan avtostancii vl 2018
Homaičendad
vajehta
Irdkosketused
vajehta- Lidnan ohjastusen sait (loviisa.fi). (suom.) (roč.)
Loviis Vikiaitas |