Belomorskan rajon

Belomorskan rajon (ven.: Беломорский район, karj.: Belomorskan piiri, suom.: Belomorskin piiri) om municipaline ühtnik Karjalan Tazovaldkundas, Venälaižes Federacijas.

Belomorskan rajon
Беломорский район (ven.)
Belomorskan piiri (karj.)
Belomorskin piiri (suom.)

Valdkund	Venäma
Administrativine keskuz	Belomorsk
Eläjiden lugu (2016)	17,034 ristitud
Pind	12,797 km²

Administrativine keskuz om Belomorsk-lidn. Rajonan ristitišton koume videndest eläb siš.

Istorii

Rajon om sädud vl 1927 kuti Sorokan rajon, Sorok-külä oli sen keskusen. Vl 1938 sügüz'kun 2. päiväl ühtištuihe Sorok-küläd kahtenke lähiženke radnikžilonke da Sorok-raudtestancijan žilonke Belomorsk-lidnha, rajonad udesnimitihe lidnan nimen mödhe.

Suren Tatanman sodan aigan ei olend Suomenman sodavägid rajonas. Vozil 1941-1944 Belomorsk oli Karjalaiž-Suomen NST:n pordaigaližeks pälidnaks i Karjalan frontan štaban sijaduseks. Sil-žo vozil lidn tegihe raudtesol'meks.

Geografijan andmused

Belomorskan rajon om Karjalan Tazovaldkundan päivnouzmaine taho. Pind — 12 797 nellikkilometrad (6nz' sija tazovaldkundas 18späi). Sod kattas enamba pol't rajonan territorijaspäi. Mec otab territorijan kaks' videndest, se om kavag'mec tobmas palas (pedai, kuz').

Om röunoid 5 Venäman rajonanke:

• suvipäivnouzmas Arhangel'skan agjan Onegan rajonanke;
• suvipäivlaskmas Karjalan Tazovaldkundan Segežan rajonanke;
• päivlaskmas Karjalan Tazovaldkundan Mujezerskijan rajonanke;
• lodehes Karjalan Tazovaldkundan Kalevalan rahvahaliženke rajonanke;
• pohjoižes Karjalan Tazovaldkundan Kemin rajonanke.

Vauktan meren Onegan laht lainištab rajonan päivnouzmaižid randoid.

Vig-jogi sen suhištonke om kaikiš znamasine. Kaik om 40 järved da 10 joged rajonas.

Klimat om ven pehmed. Uhokun keskmäine lämuz om -11,2°C, heinkun kesklämuz om +15,9°C. Tal'v vitkodase 200 päiväd da sen lühüdamb, keza oleleb 60 päiväd da sen vähemb.

Londuseližed varad oma turbaz, metallad (molibden, kuld), sauvondmaterialad (rugižkivi, ozrikkivi, letked), mec, kala, merenproduktad, reskvezi.

Vspäi 2005 rajonan territorii alajagase 4 municipaližhe ühtnikha: 1 lidnankund da 3 küläkundad.

Eläjad

Vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 24 003 ristitud, vl 2010 — 19 118 ristitud.

Kaik om 59 eländpunktad rajonas (vl 2014), sidä kesken 1 lidn, 20 külänvuittušt žilod, 6 raudtestancijad-eländpunktad, 28 küläd, 3 raudtesarakod da 1 sijaine.

Toižed sured eländpunktad oma Letnerečenskii-žilo (1,7 tuh. rist. vl 2013) da Sosnovec-žilo (1,5 tuh. rist. vl 2013), molembad sijadasoiš Vigan randal ülezjogen Belomorskaspäi.

Ižanduz

Rajonan ižandusen päsarakod oma kalankazvatuz, kalanpüdand i kalan ümbriradmine, mecan varhapanend, pumaterialan ümbriradmine, rugižkiven samine, šebnän tehmine, gidroenergetik (Belomorskan GES), ujund- da raudtetransport, turizm.

Irdkosketused

• Belomorskan rajonan oficialine sait (belomorsk-mo.ru). (ven.)
• Belomorskan rajon Karjalan Tazovaldkundan oficialižel gov.karelia.ru-saital. (ven.)