Strasburg

Strasburg (franc.: Strasbourg [stʁas.buʁ], sijaline pagin Strossburi [ʃtrosburi], saks.: Straßburg [ˈʃtʁaːsbʊɐ̯k] «telidnuz») vai Strasbur, om lidn da kommun Francijan päivnouzmas. Se om valdkundan kahesanz' lidn eläjiden lugun mödhe, Grand Est-regionan i Francijan Alarein-departamentan administrativine keskuz.

Strasburg
Strasbourg

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Francii
Eläjiden lugu (2021)	291,313 ristitud
Pind	78,26 km²
Pämez'	Žanna Barsegän (mandat heinku 2020 — kezaku 2026, Jeanne Barseghian)
Telefonkod	+33-(0)388, 390, 368
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Lidnan kart (2021)

Vspäi 1949 Evropan Nevondkund tegeb ištundoid lidnas. Evroparlamentan sauvuz om vaumitud vll 1992−1998.

Istorii

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vl 12 EME kuti Rimalaižen imperijan röunman Argentorat-sodalager'. Vahehti nimed nügüdläižikš 5. i 6. voz'sadoiden röunal, konz sen territorii oli alištunu frankoiden kunigahusele koumen toran jäl'ghe alemannoid vaste. Hristanuskondan episkopan kafedr om olmas lidnas 4. voz'sadaspäi. Kafedraližen päjumalanpertin sauvond jätksihe vll 1176−1439. Lidnan ezmäine nevondkund oli sätud vl 1332. Strasburg om Francijan kaikenaigaižeks palaks vspäi 1681. Toižen mail'man sodan aigan lidn oli okkupiruidud nacistižen Germanijan sodavägil (18. kezaku 1940 — 23. kül'mku 1944).

Strasburg šingotase järedal jogiportal, avtosauvomižel, farmaceftižel sarakol, sömtegimištol, kancelärižiden tavaroiden tehmižel, turizmal.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Saksanman röunanno, Il'-jogen randal i Reinan hural randpolel, 132..151 m korktusil, 142 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Saksan Kel'-lidn seižub Reinan vastrandal. Matkad Parižhasai om 397 km päivlaskmha.

Klimat om ven valdmeren, tal'v om pil'vesekaz. Voden keskmäine lämuz om +11,4 C°, kezakun-elokun +18,9..+20,6 C°, tal'vkun-uhokun +2,5..+3,6 C°. Ekstremumad oma −23,6 C° (viluku, tal'vku) i +38,9 C° (kezaku, heinku, eloku). Kezaaigan minimum om +1,1 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +21,1 C° (uhoku). Paneb sadegid 635 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (68..77 mm kus), vähemba vilukus-sulakus (34..42 mm kus). Paneb lunt 26 päiväd tal'ves keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 72..86 % röunoiš voden aigan.

Tobmuz

Lidnan rajonad (2015)

Strasburg jagase kudeks nomeruidud kantonaks: Strasbur-1..Strasbur-6. Lidn ičeksaz jagase 15 nimitadud rajonaks (fartalaks, quartier).

Edeline lidnan pämez' (mer, franc.: Maire de Strasbourg) om Rolan Ris (Roland Ries, kezaku 1997 — kezaku 2000, keväz'ku 2008 — kezaku 2020).

Eläjad

Vn 2011 Francijan rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 272 222 ristitud. Kaik 279 284 eläjad oli lidnas vl 2016. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Lidnümbrikon ristitišt om 478 280 eläjad (2019) 240,2 km² pindal. Lidnaglomeracijan ristitišt om 853 110 eläjad 2227,1 km² pindal (2019), Saksanman territorijan lugemata.

Znamasine üläopendusen aluzkund om Strasburgan universitet (franc.: Université de Strasbourg / Unistra, 52 tuh. üläopenikoid). Sen aluz om pandud vl 1538, vll 1970−2009 oli jagadud koumeks universitetaks, no ühtištadihe tagaz.

Transport

Avtobusad i tramvaid (vspäi 1994, kuz' jonod, 55,8 km raudted) oma kundaližeks transportaks lidnas. Velosipedoiden kortoman sistem radab, velotehuziden verkon piduz ülitab 500 kilometrad. Vezitransport om turistoiden täht.

Strasburg ühtenzoitase TGV-verkon kiruhjonusil Parižanke vspäi 2016, 108 minutad ted. Rahvahidenkeskeine civiline Strasburg-lendimport (SXB / LFST, 1,3 mln passažiroid vl 2018) sijadase kümnes kilometras päivlaskmha-suvipäivlaskmha lidnaspäi, om ühtenzoittud jonusel lidnan päraudtestancijanke. Tehtas reisid Päivlaskmaižen Evropan i Francijan surihe lidnoihe, Stambulha, Tunisan, Alžiran i Marokon erasihe-se lidnoihe, om sezonreisid Keskmeren lebutahoiže.

Irdkosketused

• Lidnan oficialine sait (strasbourg.eu). (fr.) (saks.) (angl.)