Sengilei

Sengilei (ven.: Сенгиле́й) — om Venäman lidn da lidnankund Ul'janovskan agjan suvipäivlaskmas. Se om Sengilein rajonan administrativine keskuz da üks'jäine lidn.

Sengilei
Сенгилей

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	6,182 ristitud
Pind	6 km²
Pämez'	Nikolai Žirtujev (sügüz'ku 2016—)
Telefonkod	+7−84 233-xx-xxx
Avtokod	73, 173
Aigvö	UTC+4 (MSK+1)

Istorii

Enzne tatarine Sengili-lidn oli muretud aigan joksten. Muretud lidn sijadase vides kilometras suvhe nügüdläižen Sengilein territorijaspäi. Nimitihe lidnad Sengilei-jogen mödhe, nece nimi om erzän augotižlibundal: säng «ližajogi» i lei «jogi».

Simbirskan käsknik Ivan Daškov-ruhtinaz pani nügüdläižen eländpunktan alust vl 1666 kuti Sengilein slabad (ven.: Сенгилеевская слобода) kaičemha venälaižid žiloid kalaidajiden heimoiden londoišpäi. Vl 1708 koume slabadad (Staničnai (päžilo), Butirskai i Vibornai) ühtištuihe Pokrovskoje-žiloks jumalanpertin nimen mödhe. Vozil 1780−1925 se oli i vspäi 1943 om Sengilei-lidnaks.

Vl 1954 sirtihe Sengilein palad udhe sijha edel Kuibiševan vezivaradimen täutmišt (1955−1957).

Sengilein da sen ezilidnoiden ižandusen päsarakod oma sauvondmaterialiden tegimed (katuzprofiläd, silikatsavič, cement), hüväladuližen kvarcletken rafiniruindtegim, mugažo pästtas mineraližid heretusid i mouckivid. Ende maploduiden konservtegim, meckombinat, jauhkombinat i maidtegim radoiba lidnas mugažo, meblin kombinat, tegihe kormadimid traktorile i hoikid torvid.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Volgaveren ülüdel, 78 m ü.m.t. keskmäižel korktusel, Volgan oiktal randal (Kuibiševan vezivaradim). Pened Sengileik- da Tušenk-joged lanktas Volgha lidnan territorijal jogen randal. Matkad Ul'janovskhasai om 48 km lodeheze orhal, 72 km avtotedme. Lähembaine lidn om Novoul'janovsk 45 km lodeheze avtotedme vai vetme.

Lidnanvuitte Cemzavod-žilo (1102 rist. vl 2016) om lidnankundan toine eländpunkt, sijadase kudes kilometras lodeheze orhal lidnaspäi (12 km avtotedme). Lidnankundan administracii om saudud neciš žilos. Lidnankundan pind — 59,72 km².

Eläjad

Vl 1913 eläjiden lugu oli 9 100 ristitud. Lidnan kaikiš suremb ristitišt oli 10 817 eläjad vl 1979. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe 6 958 ristitud elihe lidnas i 8 114 ristitud kaikes lidnankundas, rajonan koumandez. Vl 2017 kaik 6 568 ristitud elihe lidnas i 7 627 ristitud kaikes lidnankundas.

Rahvahad: venälaižed, totarlaižed, čuvašalaižed, mordvinalaižed.

Ortodoksižen hristanuskondan Pühän Jumalanmaman Katken jumalanpert' om letud lidnas vll 1993−2005 vn 1895 toižes sauvusespäi, pühäpert' jäl'gni nimituz pandud mantazole päjumalanpertišpäi, mitte oli Kuibiševan vezivaradimen sijas vhesai 1954.

Sengilein pedagogine i tehnologine tehnikumad oma specialižen keskopendusen aluzkundad lidnas.

Transport

Jogivaldmad oma saudud lidnas, no ühtenzoituz jogedme ei ole väges 1990-nziš vozišpäi, i jogistancii kävutase avtobusstancijaks. Üks'jäine avtobusmaršrut nomer 100 radab lidnas, reisavtobusad ajeltas rajonadme.

Lähembaine raudtestancii sijadase rajonan lidnanvuiččes Krasnii Guläi-žilos 39 km päivlaskmha.

Galerei

• 
  Sengilein rajonan administracijan sauvuz (2015)
• 
  Lapsiden sädamižen keskuz (2020)
• 
  Sengilein pedagogine tehnikum vl 2006 (vll 2002−2013 kolledž, ende pedagogine škol)
• 
  «Sputnik»-kul'turkeskuz (2005, Kaimdai)
• 
  Jogistancijan sauvuz vl 2005 (nüg. avtostancii)

Irdkosketused

• Lidnankundan lehtpoled Sengilein rajonan oficialižel saital (sengilej.ru). (ven.)
• Lidnan informacine sait (gorod-sengiley.narod.ru). (ven.)