Sengilei

Sengilei (ven.: Сенгиле́й) — om Venäman lidn da lidnankund Ul'janovskan agjan suvipäivlaskmas. Se om Sengilein rajonan administrativine keskuz da üks'jäine lidn.

Sengilei
Сенгилей

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	6,407 ristitud
Pind	6 km²
Pämez'	Nikolai Žirtujev (sügüz'ku 2016—)
Telefonkod	+7−84 233-xx-xxx
Avtokod	73, 173
Aigvö	UTC+4 (MSK+1)

Istorii

Enzne tatarine Sengili-lidn oli muretud aigan joksten. Muretud lidn sijadase vides kilometras suvhe nügüdläižen Sengilein territorijaspäi. Nimitihe lidnad Sengilei-jogen mödhe, nece nimi om erzän augotižlibundal: säng «ližajogi» i lei «jogi».

Simbirskan käsknik Ivan Daškov-ruhtinaz pani nügüdläižen eländpunktan alust vl 1666 kuti Sengilein slabad (ven.: Сенгилеевская слобода) kaičemha venälaižid žiloid kalaidajiden heimoiden londoišpäi. Vl 1708 ühtištadihe koumed slabadad (Staničnai (päžilo), Butirskai i Vibornai) Pokrovskoje-žiloks jumalanpertin nimen mödhe. Vozil 1780−1925 se oli i vspäi 1943 om Sengilei-lidnaks.

Vl 1954 sirtihe Sengilein palad udhe sijha edel Kuibiševan vezivaradimen täutmišt (1955−1957).

Sengilein da sen ezilidnoiden ižandusen päsarakod oma sauvondmaterialiden tegimed (katuzprofiläd, silikatsavič, cement), hüväladuližen kvarcletken rafiniruindtegim, mugažo pästtas mineraližid heretusid i mouckivid. Ende maploduiden konservtegim, meckombinat, jauhkombinat i maidtegim radoiba lidnas mugažo, meblin kombinat, tegihe kormadimid traktorile i hoikid torvid.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Volgaveren ülüdel, 78 m ü.m.t. keskmäižel korktusel, Volgan oiktal randal (Kuibiševan vezivaradim). Pened Sengileik- da Tušenk-joged lanktas Volgha lidnan territorijal jogen randal.

Matkad Ul'janovskhasai om 48 km lodeheze orhal, 72 km avtotedme. Lähembaine lidn om Novoul'janovsk 45 km lodeheze avtotedme vai vetme.

Tobmuz

Lidnanvuitte Cemzavod-žilo (1102 rist. vl 2016) om lidnankundan toižeks eländpunktaks, sijadase kudes kilometras lodeheze orhal lidnaspäi (12 km avtotedme). Lidnankundan administracii om saudud neciš žilos. Lidnankundan pind — 59,72 km².

Eläjad

Vl 1913 lidnan eläjiden lugu oli 9 100 ristitud. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe 6 958 ristitud elihe lidnas i 8 114 ristitud kaikes lidnankundas, rajonan koumandez. Vl 2017 kaik 6 568 ristitud elihe lidnas i 7 627 ristitud kaikes lidnankundas. Lidnan kaikiš suremb ristitišt oli 10 817 eläjad vl 1979.

Rahvahad: venälaižed, totarlaižed, čuvašalaižed, mordvinalaižed.

Ortodoksižen hristanuskondan Pühän Jumalanmaman Katken jumalanpert' om letud lidnas vll 1993−2005 vn 1895 toižes sauvusespäi, pühäpert' jäl'gni nimitust pandud mantazole päjumalanpertišpäi, mitte oli Kuibiševan vezivaradimen sijas vhesai 1954. Sen ližaks ph. Mikulai-čudonsädajan kivine jumalanpert' oli vspäi 1863, ei ole kaičenus.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma kaks' nimitadud päivkodid, keskškol N.N. Verbinan nimed, lapsiden sädamižen keskuz, čomamahtoiden škol, lapsiden da norišton sportškol. Sengilein pedagogine i tehnologine tehnikumad oma lidnan professionaližen opendusen aluzkundoikš.

Transport

Jogivaldmad oma saudud lidnas, no ühtenzoituz jogedme ei ole väges 1990-nziš vozišpäi, i jogistancii kävutase avtobusstancijaks. Üks'jäine avtobusmaršrut nomer 100 radab lidnas. Reisavtobusad ajeltas rajonadme.

Lähembaine raudtestancii sijadase rajonan lidnanvuiččes Krasnii Guläi-žilos 39 km päivlaskmha.

Galerei

• 
  Sengilein rajonan administracijan sauvuz (2015)
• 
  Lapsiden sädamižen keskuz (2020)
• 
  Sengilein pedagogine tehnikum vl 2006 (vll 2002−2013 kolledž, ende pedagogine škol)
• 
  Sputnik-kul'turkeskuz (2005, «kaimdai»)
• 
  Jogistancijan sauvuz vl 2005 (nüg. avtostancii)

Irdkosketused

• Lidnankundan lehtpoled Sengilein rajonan oficialižel sengilej.gosuslugi.ru-saital. (ven.)
• Lidnan informacine sait (gorod-sengiley.narod.ru). (ven.)