Püssi

**Püssi**
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Estinma
Eläjiden lugu (2021)	868 ristitud
Pind	2,08 km²
Telefonkod	+372-
Aigvö	tal'vel UTC+2,; kezal UTC+3

Püssi (mugažo estin kelel) om Estinman lidn valdkundan pohjoižpäivnouzmas. Mülüb Ida-Virun makundha i sen Lüganuzen volostihe, sen penemb lidn kahtespäi. Makundan kaikiš penemb lidn.

Istorii vajehta

Eländpunkt mainitase kirjutadud purtkiš ezmäižen kerdan kuti Püssz vl 1472. Ende vodkan tegim radoi Püssin usadibanno-mizanno. Saudihe «Revel' — Piter»-raudted läz Püssin usadibad vl 1869. Päraudtestancijan eziauguine nimi oli Izengof, sid' Püssi.

Nügüdläižen Püssin šingotez žiloks zavodihe 1920-nzil vozil kuti mecpilindan edheotand. Meblin pästandan, kofen ümbriradmižen, nahkoiden dubindtegim, elektrostancii (vll 1937−1973, saudihe vn 1930 lopuspäi) radoiba Püssiš ende. Päraudtestancijan vanh sauvuz paloi lophu Suren sodan aigan vl 1944. Kätihe Püssid radnikžiloks (est.: töölisalev) vl 1954. Püssi Puitlaastplatte Kombinati-edheotand radoi vspäi 1975, kaik oli 1400 radnikad siš. Radnikžilo sai lidnan oiktusid vl 1993 i vhesai 2013 Püssi oli erigoittud lidnaks-municipalitetaks. Vodele 2002 municipalitetan velg sase 20 mln estin kronoid (1,3 mln evrod ekvivalentas), pertišton arv oli läz üht procentad Tallidnan arvospäi, pättihe säta industriališt parkad. Vl 2013 mülütihe Lüganuzen volostihe, sen enzne Lüganuze-keskuz sijadase ühtes kilometras pohjoižhe. Vn 2017 redukuspäi ühtenzoittud Lüganuzen volostin keskuz om Kiviili-lidnas.

Püssi šingotase puižiden apakoiden «AS Repo Vabrikud»-tegimel^[1] (šveicarižen SORBES-gruppan pala, 600 radnikad vl 2006). Estlink 2-elektrokabelän (ühtenzoitab Estinman i Suomenman energosistemid) konverterstancii radab lidnanno vspäi 2014. Furnituran «Viisnurk»-kompanijan fabrik radoi vll 2011−2020. Vspäi 2005 jogavozne Püssi Punk Festival-aigtego kogoneb muzikantoid rok-, metal-, blüz- i indi-stiliš.

Geografijan andmused vajehta

Lidn sijadase makundan lodehes, Purtse-jogen (51 km pitte) päivnouzmaižel randal i sen oiktan Kohtl-ližajogen (vai Roondu) päivlaskmaižel randal. Matkad makundan Jihvi-keskushesai om 19 km päivnouzmha. Lähembaine lidn om volostin toine Kiviili-lidn koumes kilometras päivlaskmha orhal, avtotel vai «Tallidn — Narv»-raudtel, se jagab lidnad poleti.

Lähine šoidkiven samine valatoitab lidnan ümbrištho.

Eläjad vajehta

Vl 1989 eläjiden lugu oli 2 532 ristitud, se oli kaikiš suremb ristitišt. Vodele 2011 lidnan ristitišt poleni i oli 1 083 eläjad. Vn 2019 augotišes kaik 907 ristitud elihe lidnas.

Rahvahad (enamba 0,4 % vn 2021 rahvahanlugemižen mödhe): estilaižed — 55,5 %, venänikad — 36,4 %, ukrainalaižed — 1,9 %, vaugedvenälaižed — 1,8 %, suomalaižed — 1,2 %, toižed rahvahad — 2,8 %, rahvahuden ozutandata — 0,4 %.

Nened aluzkundad oma lidnas: kul'turkeskuz, kirjišt, päivkodi, norišton keskuz, sportklub, päiväline keskuz. Aluzškol radab Lüganuzes, keskškol i venäkel'ne gimnazii oma Kiviiliš.

Radoiba lidnan pämeheks: Enn Siska edel vn 2006 heinkud, Marge Männi (eloku 2006 — sügüz'ku 2010), jäl'gmäižen radoi Enno Mägar (Nevondkundan ezimez') municipalitetan tühjitushesai vl 2013.