Ladog

Ladog vai Ladogjärv vai Ladoganjärv (livv.: Luadogu; suom.: Laatokka; ven.: Ладога, Ладожское озеро, amuižes oli Нево) om järv Venäman lodehes. Se om kaikiš suremb Evropas londuseline reskvedenjärv, Venäman kahtenz' surtte Baikalan jäl'ghe.

Järven kart

А. Kuindži. Ladoganjärv. 1873. voz'

Ladogan randad mülüdas Karjalan Tazovaldkundan da Leningradan agjan territorijoihe läz poleti.

Ühthižed andmused

Järven pind om 17,6 tuhad km² (saridenke — 18,1 tuhad km²), levitase viž metrad ü.m.t. korktusel. Vedenmassan mülü — 838 km³; süvüz — 230 metrhasai, keskmäine süvüz om 47 metrad. Kaik om 660 sart enamba mi gektar pindanke, niiden ühthine pind om 435 km². Kaikiš znamasižemb sar' om Riekkalansaari (Rekkalansar', 55,3 km²). Süvä pohjoine pala om astroblem ezimeletaden, krateran diametr om 80 km, formiruihe meteoritan lanktendan jäl'ghe 38,5 tuhad vozid tagaz.

Klimat om ven, meren i kontinentaližen röunal. Järven rajonas voden keskmäine lämuz om +3,2 C°. Paneb sadegid 475 mm vodes. Purustuz om väll', veden 92 % lähteb Nevan kal't i vaiše 8 % purustub pindaspäi. Pil'vesižuz om paks, voden kaikutte videnz' päiv om päivoikaz. Ladogan pind jädub randoišpäi keskuzpalaha tal'vkus-uhokus, kattase jäl täuzin vaiše soravan tal'ven statjas, sulab sulakus-semendkus. Vezi viligoičese lujas hätken tal'ven tagut, ka järven šoidud süvemb mi 20 m oma vilud kezal-ki (+4..+10 C°), vaiše pindaline šoid oleleb läm' elokus (randoidenno +24 Cel'sijan gradushasai, keskuzpalas +18..+20 C°).

Ühthemänho 35 joged langetas Ladogjärvhe, ühtenzoitai Äniženke Süvär' om kaikiš järedamb niišpäi. Vaiše üks' Neva-jogi lähteb järvespäi. Järv mülüb Atlantižen valdmeren Baltijan meren basseinha. Karjalan kagluz erištab Ladogad Suomen lahtespäi.

Kävutand

Laivoidenlikund tegese järven suves päpaloin, jüguiden kahesa millionad tonnoid om vedadud vl 2000. Kezaaigan om turistastjoid Valaaman sarištonnoks.

Ladogas eläb 53 kaloiden erikod, niišpäi kümne erikod oma ižanduzznamoičendanke.

Nened lidnad sijadasoiš järven randal (častomaraižen mödhe): Uz' Ladog, Šlissel'burg i Priozersk Leningradan agjas, Lahdenpohj, Sortaval i Pit'krand Karjalan Tazovaldkundas.