Sortaval
Sortaval (ven.: Сортавала, edel 1918 vot Сердоболь; karj. i suom.: Sortavala, roč.: Sordavala) om Venäman lidn Karjalan Tazovaldkundan suvipäivlaskmas. Se om Sortavalan rajonan administrativine keskuz da üks'jäine lidn. Rajonan ristitišton koume videndest eläb lidnas. Vspäi 1991 se om olmas Venäman istorižen lidnan statusanke.
Lidnanznam![]() | |
Valdkund | Venäma |
Eläjiden lugu (2016) | 18,746 ristitud |
Pind | 10 km² |
![]() | |
Pämez' | Sergei Krupin (VN. 2015-) |
Telefonkod | +7−81 430 |
Avtokod | 10 |
Aigvö | UTC+3 (MSK+0) |
IstoriiRedaktiruida
Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan venälaiž-ročižes röunaktas vl 1468: «Ei pida toda nimittušt pahut Sortevalha». .
Vozil 1617-1721 oli Ročinman palaks Stolbovon kožundaktan mödhe. Vl 1632 Sordavall-lidn (roč.: Sordavalla) om pandud läz Serdovolin pagastad ročin Gustavan II kunigahan käskön mödhe. Vspäi 1721 Pohjoižen sodan jäl'ghe Sortaval oli muretud lujas, kadoti lidnan statusad, sidä nimitihe Serdobolikš (ven. Сердоболь) da mülütihe Venäman imperijha Ništadtan kožundaktan mödhe. Serdobol' oli Piterin gubernijan Viipurin provincijan, vspäi 1744 — Viipurin gubernijan palaks vhesai 1812. Vl 1783 eländpunkt sai lidnan statusad tošti.
Vl 1812 eländpunkt kuti Viipurin gubernijan pala oli mülünu Suomenman surhe ruhtinazkundha, vspäi 1917 — Suomenmaha. Vn 1893 kül'mkus raudte tuli lidnha, se tegihe Viipur — Jogensu raudten palaks. Vspäi 1900 mašiništonsauvomižtegim zavodi radod.
Sortaval om Karjalan palaks Tal'vsodan jäl'ghe, vspäi 1940.
Geografijan andmusedRedaktiruida
Lidn sijadase rajonan suvipäivnouzmas, seižub Ladoganjärven pohjoižel randištol. Ladogan Rijekkalan- da Valaam-sared mülüdas Sortavalan lidnankundha. Matkad lidnaspäi Petroskoihesai om 195 km orhal päivlaskmha, 247 km A121-avtotedme. Matkad Piterihesai om 197 km orhal suvhe, 271 km avtotedme. Lähembaine lidn om Lahdenpohj, 33 km suvipäivlaskmha orhal, 42 km avtotedme.
Üks'toštkümne žilod mülüdas Sortavalan lidnankundha, niiden ühthine ristitišt om 1 165 eläjad vl 2016.
TobmuzRedaktiruida
Järgenduseližed valičendad lidnankundan Nevondkundha (ven.: Совет поселения) oliba vl 2013 sügüz'kun 8. päivän (koumanz' kucund). Kaik rahvaz valičeb sen 15 ezitajid nelläks vodeks.
Vs 2015 sügüz'kun 13. päiväspäi Sergei Krupin om valitud da tegeb lidnankundan pämehen (sen Nevondkundan ezimehen) velgusidme[1]. Hän-žo radab Sortavalan rajonan pämehen (sen Nevondkundan ezimehen) vs 2013 redukun 16. päiväspäi. Kaks' lidnankundan varapämest alištudas hänele. Sortaval-lidnankundan administracii kogoneb koumes palakundaspäi.
EläjadRedaktiruida
Vl 1910 lidnan eläjiden lugu oli 3 085 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli vl 1992 — 22 800 eläjad. Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 19 235 ristitud.
Sortavalas om pandud Petrin Šemeikkan muštpacaz, kudamb oli tetaban karjalaižen runonpajatajan XIX-ndel voz'sadal.
HomaičendadRedaktiruida
IrdkosketusedRedaktiruida
Karjalan Tazovaldkundan lidnad | ||
Anus-lidn | Belomorsk | Kem' | Kondopog | Kostamukš | Lahdenpohj | Medvežjegorsk | Petroskoi | Pit'krand | Pudož | Segež | Sojärv | Sortaval | ||