Petropavlovsk

Petropavlovsk (kaz.: Петропавл / Petropavl, ven.: Петропа́вловск) om Kazahstanan lidn valdkundan pohjoižes. Se om Pohjoižkazahstanan agjan administrativižeks keskuzpseks (vspäi 1936) da palaks.

Petropavlovsk
Петропавл / Petropavl

Lidnanznam
Valdkund	Kazahstan
Eläjiden lugu (2023)	222,076 ristitud
Pind	224,91 km²
Pämez'	Serik Muhamedijev (heinku 2023—)
Telefonkod	+7−7152-xxx-xxx
Aigvö	UTC+6

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1752 kuti Ph. Petran lidnuz. Sai lidnan statusad vl 1807, nimitihe nügüdläižikš da mülütihe Tobol'skan gubernijha. Vll 1919−1921 Petropavlovsk mülüi Venäman NFST:n Omskan gubernijha. Vspäi 1921 lidn om Kazahstanan palaks.

Petropavlovsk šingotase jüžmakon mašinansauvomižen järedal tegimel (burauduzmašiništ kivivoin samižele, instrument raudteiden kohendusen täht), raudten pol'vagonoiden tehmižel, mašinansauvomižen toižil edheotandoil (mareiguiden kivivoipompad, ladimed i mašiništ raudteiden täht), sauvondmaterialiden pästandal (ühthekeittud metalltorved, metalližkonstrukcijad), sömtegimišt (likörvodkan tegim).

Geografijan andmused

Lodnan sijaduz valdkundas (2006)

Lidn sijadase Išim-jogen oiktal randal (kaz.: Есіл, Irtišan hura ližajogi), 140 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Om mecoid da penid järvid ezilidnas. Matkad Astanhasai om 428 km suvhe.

Klimat om terav kontinentaline kuivahk. Voden keskmäine lämuz om +2,3 C°. Ekstremumad oma −48 C° (viluku) i +40,5 C° (kezaku, heinku). Kezaaigan minimum om −4 C° (eloku), tal'ven maksimum om +6,7 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus vaiše. Paneb sadegid 379 mm vodes, enamba heinkus (66 mm) i elokus (47 mm), vähemba vilukus-sulakus (16..22 mm kus). Lumikatken korktuz sase 40..50 sm tal'ven aigan.

Tobmuz

Petropavlovskan pind oli 221 km² vn 2018 kül'mkuhusai, sid' mülütihe alištunuzid lidnan akimatale koumed žilod arni lidnha.

Lidnan pämez' om akim. Edeližed lidnan pämehed oma Ruslan Anbaev (eloku 2022 — kezaku 2023), Bulat Žumabekov (sulaku 2019 — kezaku 2022), Marat Tasmaganbetov (reduku 2014 — keväz'ku 2019).

Eläjad

Vn 2012 Kazahstanan rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 205 tuh. eläjid. Vl 2017 lidnan eläjiden lugu oli 216 406 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 247 400 eläjad vl 1991.

Rahvahad (enamba 1 % vl 2014, ozutadud rahvahudenke): venänikad — 63,7 %, kazahlaižed — 25,9 %, totarlaižed — 3,2 %, ukrainalaižed — 2,2 %, saksalaižed — 1,7 %, toižed rahvahad — 3,3 %.

Rahvahad (enamba 1 % vl 2023): venänikad — 53,7 %, kazahlaižed — 33,3 %, ukrainalaižed — 3,3 %, totarlaižed — 3,1 %, saksalaižed — 2,5 %, toižed rahvahad i rahvahuden ozutandata — 4,1 %.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma 43 päivkodid i 38 keskškolad. Professionaližen opendusen aluzkundad oma 13 kolledžad i viž üläopendusen aluzkundad. Znamasine om Pohjoižkazahstanan valdkundaline universitet Manaš Kozibajevan nimed (alusenpanend 1937 kut opendajiden institut, reorganizacii 1994), kaik kuz' tuhad üläopenikoid satas tedoid sen kahesal fakul'tetal.

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas. Vll 1971−2014 trolleibussistem oli mugažo. Vl 1896 saudihe Transsib-raudted ühtennimiženke stancijanke läz lidnad. Päličmänendtaho Venäman röunal sijadase 40 km pohjoižhe.

Irdkosketused

• Petropavlovsk-lidnan akimat gov.kz-saital. (kazah.) (ven.)