Ol'borg

Ol'borg (dan.: Aalborg / Ålborg [ˈʌlb̥ɒːˀ]) om lidn Danijan keskuzpalas. Se om valdkundan nellänz' lidn eläjiden lugun mödhe, Pohjoižjutlandii-agjan administrativine keskuz da pala. Om Ol'borg-kommunan administrativižeks keskuseks mugažo.

Ol'borg
Aalborg

Lidnanznam
Valdkund	Danii
Eläjiden lugu (2022)	119,862 ristitud
Pind	50,7 km²
Pämez'	Tomas Kastrup-Larsen (viluku 2014—, Thomas Kastrup-Larsen)
Telefonkod	+45−9
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Istorii

Eländpunkt om mainitadud ezmäižen kerdan vn 1040 rahudel kuti Alebu. Vl 1231 om mainitadud kut Aleborg, šingotihe torguindal. «Ale» znamoičeb «kaid valu», lidn om saudud Lim-fjordan (dan.: Limfjorden) kaidan palan randal. Sai lidnan oiktusid vn 1342 kezakus. Lidnan änikoičend lujeni vn 1516 monopolijan oiktusen sandanke torguimha sel'did. Eparhijan keskuz vspäi 1554. Raudte tuli lidnha vl 1869.

Ol'borg šingotase eksportan portal, mašinansauvomižel (purukatl'ad laivoiden täht, labidoižed tulleielektrostancijoiden täht), cementan järedal tegimel, telekommunikacijoiden tegimištol, etilspirtan pästandal (De Danske Spritfabrikker’s, eksportiruiše mail'man 140 valdkundha). Sodameribaz radab lidnas.

Geografijan andmused

Lidn sijadase agjan päivnouzmas, Jutlandii-pol'saren pohjoižpäivnouzmas, Lim-fjordan lopun suvirandal, viž metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel. Nörresundbü-lidn i Ol'borgan lendimport oma fjordan pohjoižel randal. Ol'borgan port ühtenzoitase Kattegat-sal'menke-ki oikti. Matkad Kopenhagen-pälidnhasai om 412 km suvipäivnouzmha avtol ku ehtatimita, Orhushasai om 118 km suvhe avtoteidme, Norvegijan Oslo-pälidnhasai om 361 km Frederikshavnan kal't (63 kilometras pohjoižpäivnouzmha) ehtatimel sišpäi.

Klimat om ven valdmeren kontinentaližen röunal. Voden keskmäine lämuz om +7,6 C°, kezakun-elokun +14..+16 C°, tal'vkun-keväz'kun +0..+2 C°. Ekstremumad oma −25,6 C° i +35,1 C°. Paneb sadegid 600 mm vodes, enamba sügüz'kus-redukus (66..71 mm kus), vähemba uhokus (30 mm) i sulakus (31 mm).

Kundan pind om 1137,3 km².

Eläjad

Vl 2010 lidnan ristitišt oli 123 432 eläjad. Kaikiš suremb ristitišt oli 128 644 eläjad lidnan röunoiš vl 2012. Kaiken kundan ristitišt om 221 082 eläjad (2022), agjan koumandez. Lidnaglomeracijan ristitišt om 143 598 eläjad (2022) 61,3 km² pindal, se om kaikiš suremb kaikes aigas.

Ol'borgan universitet (dan.: Aalborg Universitet, AAU) radab vspäi 1974, 19,4 tuhad üläopenikoid vl 2021, päkampus sijadase Ol'borgas.

Irdkosketused

• Lidnankundan oficialine sait (aalborg.dk). (dan.)