Ingušetijan Tazovaldkund

Ingušetijan Tazovaldkund
Республика Ингушетия (ven.)
ГIалгIай Мохк (inguš.)

Ingušetijan Tazovaldkundan flag Ingušetijan Tazovaldkundan znam
Pälidn	Magas
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	82-nz' 3628 km² 0,47
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	74-nz' 488 043 ristitud (2018) 134,52 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	79-nz' 50,9 mlrd rub. (2016) 106,8 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Pohjoižkavkazan
Venäman ekonomine region	Pohjoižkavkazan
Valdkundkel' (-keled)	ingušan kel', venäkel'
Tazovaldkundan pämez'	Junus-Bek Jevkurov
Ohjastusen ezimez'	Ruslan Gagiev
Rahvahaližen Suiman ezimez'	Zälimhan Evloev
Gimn	Mägiagjan čomakulus palas...
Avtokod	06
Aigvöd	UTC+3 (MSK+0)

Ingušetijan Tazovaldkund vai Ingušetii (ven.: Республика Ингушетия, Ингушетия, inguš.: ГIалгIай Мохк, ГIалгIайче) om Venälaižen Federacijan subjekt.

Se mülüb Pohjoižkavkazan federaližhe ümbrikho.

Tazovaldkundan pälidn om Magas.

Ingušetii om Venäman kaikiš penemb subjekt pindan mödhe lugemata federaližen alištusen lidnoid.

Keled

Valdkundkeled oma venäkel' i ingušan kel'.

Istorii

Ingušetijan Tazovaldkund om olmas vs 1993 vilukun 9. päiväspäi Čečenijan da Ingušetijan čihodamižen jäl'ghe.

Ingušetijan Tazovaldkundan Konstitucii om vahvištadud vn 1994 27. päiväl uhokud kaiken rahvahan referendumal da om väges nügüd' äiluguižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmused

Ingušetijan Tazovaldkundan reljefan kart.

Tazovaldkundal om röunoid Čečenijan Tazovaldkundanke päivnouzmas, Gruzijanke suves (läz 45 km), Pohjoižosetijan — Alanijan Tazovaldkundanke päivlaskmas da pohjoižes. Ingušetijan Tazovaldkund om mererandatoi.

Pind om 3628 nellikkilometrad, sidä kesken videndez mecoiden al (756 km²) mägiden pautkil. Znamasine jogi om Sunž. Kaik joged oma Terekan ližajoged, ned mülüdas Kaspijan meren basseinha. Om severz'-se penid nimetomid mägijärvid.

Jagadud süvižil jogialangištoil Kavkazan ezimägištod da mägisel'gad ottas territorijan tobjad palad. Pohjoižes om stepid. Kaikiš korktemb čokkoim om Kavkazan Pämägisel'gan Šan-mägenpä (4451 m) tazovaldkundan suves, Gruzijanke röunal.

Klimat om mägiden kontinentaline. Heinkun keskmäine lämuz om +21..+23 C°. Paneb sadegid 1200 millimetrhasai vodes.

Londuseližed varad oma kivivoi, londuseline gaz, sauvondmaterialad (mramor, dolomit), mec, mustma.

Tobmuz

Tazovaldkundan pämehen Administracijan pert' Magasas.

Tazovaldkundan pämez' (inguš.: ГIалгIай Республика Мехкда, ven.: Глава Республики Ингушетия) om Junus-Bek Jevkurov, radab vs 2008 redukun 31. päiväspäi (edel 2011 vot nece radnikuz nimitihe «Tazovaldkundan prezident»). Tazovaldkundan parlamentan ezitajad änestadas Tazovaldkundan pämest videks vodeks Venäman prezidentan taričendan mödhe, ei sa enamba kaht strokud jäl'geten. Tazovaldkundan pämez' märičeb Ohjastusen strukturad da paneb sen ühtnijoid radnikusile, Ohjastusen pämest — parlamentan hüvästusen sandan jäl'ghe. Tazovaldkundan pämehen Administracii om hänele abhu.

Ingušetijan Tazovaldkundan Rahvahaline Suim (Parlament, inguš.: ГIа́лгIай Ме́хка Ха́лкъа Гул́лам) om tazovaldkundan üks'kodižeks parlamentaks 32 ezitajanke. Zälimhan Evloev radab sen ezimehen vs 2016 redukun 3. päiväspäi.

Radonoigendai tobmuz om Ingušetijan Tazovaldkundan Ohjastuz. Ruslan Gagiev radab sen ezimehen vs 2016 kül'mkun 18. päiväspäi. Kaks' Ohjastusen ezmäšt varaezimest da nell' Ohjastusen muite varaezimest oma hänele abhu. Tazovaldkundan ministrused, komitetad, ohjandused, tazovaldkundan inspekcijad da tazovaldkundan radnikoičendad alištudas Ohjastusele.

Valitihe tazovaldkundan pämest parlamentas vn 2013 8. päiväl sügüz'kud Venäman prezidentan taričendan mödhe, nügüdläine Tazovaldkundan pämez' sai vägestust ezmäižel tural (25 än't 27:späi, 92,5%) da radab kahtenden strokun jäl'geten. Rahvahaližen Suiman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 18. päiväl sügüz'kud (6. kucund).

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 412 529 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli 508 090 eläjad vl 2009. Kaikutte koumanz' ristit videspäi om lidnalaine.

Kaik om viž lidnad Ingušetijas. Kaikiš surembad lidnad (enamba 60 tuh. ristituid) oma Nazran' i Sunž. Vl 2018 kaik om 12 eländpunktad enamba mi 10 tuh. eläjidenke.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): ingušad — 93,5%, čečenalaižed — 4,6%, venälaižed — 0,8%, toižed rahvahad — 0,4%, rahvahuden ozutandata — 0,7%.

Irdkosketused

• Ingušetijan Tazovaldkundan tobmuden aluzkundoiden oficialine portal (ingushetia.ru). (ven.)
• Ingušetijan Rahvahaližen Suiman (Parlamentan) oficialine sait (parlamentri.ru). (ven.) (inguš.)
• Ingušetijan Tazovaldkundan Ohjastusen oficialine sait (pravitelstvori.ru). (ven.)