Ak-Dovurak
Ak-Dovurak (tuv.: Ак-Довурак, «vauged ma» tuvan kelespäi, ven.: Ак-Довура́к) om Venäman lidn da lidnümbrik Tuvan Tazovaldkundan päivlaskmas.
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Venäma |
Eläjiden lugu (2021) | 12,456 ristitud |
Pind | 48,69 km² |
Pämez' | Aleftina Kuular (reduku 2012—) |
Telefonkod | +7−39 433-xx-xxx |
Avtokod | 17 |
Aigvö | UTC+7 (MSK+4) |
Istorii
vajehtaEländpunktan aluz om pandud vl 1964 Sauvojiden (ven.: Строителей) i Kaikenaigaine- (ven.: Постоянный) žiloiden ühtištusel lidnan statusanke. Panihe žilod edel 1959. vot sauvomha azbestkombinatad pit'kkuiduižen azbestan pästandanke sijaližel torhudel (kar'jer radatoitase pohjoižhe lidnaspäi).
Ak-Dovurak šingotase azbestan i šiferan tehmižel, mugažo tazovaldkundan kahtenz' surtte lämuzelektrokeskuz (Ak-Dovurakan LEK) sijadase lidnas.
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase Hemčik-jogen huran randal (tuv.: Хемчик, Jenisein hura ližajogi), 850 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.
Matkad Kizilhasai om 270 km päivnouzmha orhal vai 305 km avtotedme. Lähembaine lidn om Čadan 70 km päivnouzmha orhal vai 82 km avtol sil-žo tel. Lähembaine raudtestancii sijadase Abaz-lidnas (Hakasii) 170 km pohjoižhe orhal vai 240 km avtotedme.
Klimat om terav kontinentaline vilunke tal'venke. Voden keskmäine lämuz om −0,7 C°, heinkun +18,9 C°, vilukun −24,0 C°. Paneb sadegid 279 mm vodes, enamba heinkus (58 mm), vähemba uhokus.
Tobmuz
vajehtaAk-Dovurak om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks. Lidnümbrik om ümbärtud Barun-Hemčikan kožuunan territorijal.
Eläjad
vajehtaVn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 13 468 ristitud, vn 2021 — 12 456 ristitud. Kaik 13 578 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 15 191 eläjad vl 1989.
Rahvahad (enamba 0,4 % vn 2002 Venäman rahvahanlugemižen mödhe, ozutadud rahvahudenke): tuvalaižed — 91,8 %, venälaižed — 6,1 %, hakaslaižed — 0,5 %, kirgizlaižed — 0,4 %, komilaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 0,8 %.
Ortodoksižen hristanuskondan Pühän Jumalanmaman Blagoveššenjan jumalanpert' i buddizman suburgan oma saudud lidnas[1].
Lapsiden opendusen aluzkundad oma seičeme nimitadud päivkodid, Olčei-licei, koume keskškolad (nomer 2, 3, 4), lapsiden sädamižen pert', čomamahtoiden škol, lidnan sportškol. Ak-Dovurakan kaivuztehnikum[2] om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks.
Homaičendad
vajehtaIrdkosketused
vajehtaAk-Dovurak Vikiaitas |
Tuvan Tazovaldkundan lidnad | ||
Ak-Dovurak | Čadan | Kizil | Šagonar | Turan | ||