Odense

Odense (mugažo danijan kelel, «Odinan pühäsija», virktas [ˈoð̞ˀn̩sə]) om lidn Danijan keskuzpalas. Se om valdkundan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe, mülüb Suvidanii-agjaha. Om Odense-kommunan administrativižeks keskuseks, Fün-saren päine lidn.

Odense

Lidnanznam
Valdkund	Danii
Eläjiden lugu (2022)	180,863 ristitud
Pind	79,3 km²
Pämez'	Peter Rahbek Juel' (viluku 2017—, Peter Rahbæk Juel)
Telefonkod	+45−6
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Istorii

Eländpunkt oigenzi ičeze voz'tuhad vl 1988. Mainitase ezmäižen kerdan vn 988 keväz'kun kirjeižes saksan Otton III-imperatoraspäi, han andoi oiktusid Odensele i lähižile žiloile. Odense kandihe erigoittud Gamburgaspäi eparhijan keskuseks sil-žo vodel. Vikingad sädiba äiluguižid varmitesid jogiden randoidme, miše kaita lidnan anastajid vaste meren polespäi. Lugetihe Odensed znamasižeks lidnaks vodel 1070. Pühän Marian jumalanpert' om saudud 12. voz'sadan lopus. Toižed znamasižed pühäpertid oma Pühän Joannan jumalanpert' jumalankodinke i letud 13. voz'sadan lopus Pühän Kanutan päjumalanpert' (Kanut IV oli vikingoiden jäl'gmäižen kunigahan). Lidn oli Odensen ümbrikon keskusen vhesai 1970. Sid' Odensen kund om sätud, i lidn oli Fünen ümbrikon keskusen vll 1970−2007.

Odense šingotase järedal Odense Steel Shipyard-verfil, turizmal (pühäpertid, zoopark), elektrotehnižil edheotandoil, oluden tehmižel, söndtavaroiden pakuitesel, radsoban pästandal.

Geografijan andmused

Lidn sijadase agjan päivnouzmas, Fün-saren keskuzpalan pohjoižpäivnouzmas, Odense-jogen randal, 13 metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel. Odense-fjord i port sil (dan.: Odense Havn) oma pohjoižhe. Matkad Kopenhagenhasai om 167 km pohjoižpäivnouzmha, Orhushasai om 144 km pohjoižhe avtoteidme.

Klimat om ven valdmeren. Voden keskmäine lämuz om +8,4 C°, kezakun-elokun +15..+17 C°, tal'vkun-keväz'kun +1..+3 C°. Ekstremumad oma −21,6 C° i +33,6 C°. Paneb sadegid 561 mm vodes, enamba sügüz'kus-redukus (57..58 mm kus), vähemba uhokus (30 mm) i sulakus (32 mm).

Kundan pind om 305,6 km².

Eläjad

Ristitišt ületi 100 tuhad eläjid Toižen mail'man sodan aigan. Vl 2010 lidnan ristitišt oli 166 305 eläjad. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'. Kaiken kundan ristitišt om 205 978 eläjad (2022, nellänz' valdkundas), agjan seičemendez.

Odensen universitet oli olmas vll 1964−1998. Mülütihe sidä udhe Suvidanijan universitetha (dan.: Syddansk Universitet / SDU). Kaik 29,6 tuhad üläopenikoid om siš (2016), päine kampus sijadase Odenses.

Irdkosketused

• Lidnankundan oficialine sait (odense.dk). (dan.)
• Odensen turizman sait (visitodense.com). (angl.)