Rosario (Argentin)

Rosario (mugažo ispanijan kelel, virktas [roˈsaɾjo]) om Argentinan koumanz' lidn eläjiden lugun mödhe. Se om Santa Fen agjan kaikiš suremb lidn.

Rosario

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Argentin
Eläjiden lugu (2010)	948,312 ristitud
Pind	178,69 km²
Telefonkod	+54-(0)34
Aigvö	UTC−3

Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.

Lidnan rajonad (2008)

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vn 1793 7. päiväl redukud. Se sai lidnan oficialižen statusan vn 1852 elokus. Ristitišt ližadui lujas pagenikoil Ezmäižes mail'man sodaspäi immigracijan käskusen kebnendusen tagut 20. voz'sadan augotišes.

Rosario šingotase villän eksportan portal, terasen vanundtegimel, mašinansauvomižel (vilugoitimed, avtod, mašinad sömtegimišton täht, maižanduztehnik), nahktegesiden i kengiden edheotandoil, sömtegimištol (liha, voi, jauh).

Geografijan andmused

Lidn sijadase valdkundan päivnouzmas, agjan suvipäivnouzmaiženno röunanno, Paran-jogen oiktal päivlaskmaižel randal, 31 m ü.m.t. keskmäižel korktusel (vai 22..24 m ü.m.t.). Matkad Buenos Airesaspäi om 300 km lodeheze.

Klimat om subtropine neps. Sä om vajehtui, kezaaig om päivoikaz. Voden keskmäine lämuz om +17,8 C°, tal'vkun-uhokun +23,6..+24,8 C°, kezakun-elokun +10,1..+12,3 C°. Ekstremumad oma −8,4 C° (heinku) i +40,7 C° (viluku, tal'vku). Voib panda halad sulakus-sügüz'kus. Paneb sadegid 1053 mm vodes, enamba redukus-sulakus (108..138 mm kus), kuivahk sezon oleskeleb kezakus-elokus (23..35 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 65..69 % röunoiš sügüz'kus-vilukus, 73..81 % uhokus-elokus.

Eläjad

Vn 2010 Argentinan rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 948 312 ristitud, se oli kaikiš suremb ristitišt. Läz 1,2 mln ristituid elädas ezilidnoidenke (2010).

Kaik kaks' valdkundališt universitetad oma lidnas: Rosarion nacionaline universitet (isp.: Universidad Nacional de Rosario, om sätud vl 1968) i Nacionaline tehnologine universitet (Universidad Tecnológica Nacional, radab vspäi 1953). Viž privatišt universitetad oma avaitud mugažo.

Transport

Avtobusad, trolleibusad i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Tramvaiden likund jäi enččes, niiden raudteiden verk saihe 192 km i om sauptud vl 1963. Buenos Aires — Kordov-kiruhraudten projekt vaumičese. Meriastjad tuldas ujuden Rosarion porthasai, se om valdkundan päine villän eksportan mödhe i kahtenz' jüguiden pörundan mödhe. Vspäi 2003 sild ühtenzoitab lidnad Viktorii-lidnanke Paran-jogen suhištos päliči. Kaks' raudtestancijad ratas passažiroiden täht: Rosario Norte i Rosario Sur, ned i toižed kävutasoiš vemha jüguid päpaloin.

Rahvahidenkeskeine civiline Rosario — Mal'vinan Sared-lendimport (isp.: Aeropuerto Internacional de Rosario – Islas Malvinas, ROS / SAAR, 510 tuh. passažiroid vl 2016) sijadase 13 kliometras päivlaskmha-lodeheze lidnan keskuzpalaspäi. Tehtas reisid Brazilijan lähižihe surihe lidnoihe i Argentinadme.

Irdkosketused

• Lidnan oficialine sait (rosario.gob.ar). (isp.)