Haidarabad

Haidarabad (hindi: हैदराबाद Haidarābād, angl.: Hyderabad [ˈhaɪdərəbɑːd], telug.: హైదరాబాదు Haidarābādu, urdu: حیدر آباد Haidr ậbạd) om lidn Indijan suvipalas. Se om valdkundan nellänz' surtte lidn, Telangan-štatan pälidn (vspäi 2014). Vhesai 2024 Andhra Pradeš-štatan pordaigaližeks pälidnaks (ei mülü sihe).

Haidarabad
हैदराबाद (hindi)
Hyderabad (angl.)
హైదరాబాదు (telug.)
حیدر آباد (urdu)

Valdkund	Indii
Eläjiden lugu (2011)	6,809,970 ristitud
Pind	650 km²
Pämez'	Gadval Vidžajalakšmi (uhoku 2021—, Gadwal Vijayalakshmi)
Telefonkod	+91−40
Aigvö	UTC+5:30

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud 16. i 17. voz'sadoiden röunal kuti Golkondan pälidn. Alusenpanii om islamine Muhammed Kuli-sultan Kutb-šahoiden dinastijaspäi. Lidn om nimitadud pühän Ali ibn Abu Talib-halifan «Haidar»-närituznimenke (lev) oiktastuseks. Amuine pertišt om letud mogoližiden ohjastajiden aigan, heišpäi om kaičenus äi čomid pert'kuluid, mečetid, kaumusid, eländpertid. Vll 1724−1956 lidn oli Haidarabadan ruhtinazkundan pälidnaks i nizamoiden rezidencijaks. Vl 1870 raudte tuli Haidarabadha. Haidarabad-štatan pälidn sen olendan aigan vll 1949−1956. Andhra Pradeš-štatan pälidn vspäi 1956.

Haidarabad šingotase kaikenvuiččel tegimištol. Kaik 11 universitetad i 26 järedad institutad ratas lidnas. Vozne produkt om 74 mlrd US$ ekvivalentas.

Geografijan andmused

Haidarabadan municipaližen korporacijan zonad vspäi 2019

Lidn sijadase Dekan-mägiplatol, 505 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Musi-jogen keskjoksmuz (telug.: మూసీ నది Mūsī nadi, hindi: मूसी नदी Mūsī nadī, angl.: Musi River 240 km pitte, Krišnanjogen hura ližajogi) erigoičeb vanhad lidnad udespäi, om saudud äi sildoid siš päliči lidnan röunoiš. Himajat- i Osman-padoseinäd oma saudud Musi-jogel, se varatoitab lidnad vedel, no i alištub sur'vezile.

Klimat om tropižen savannan kuivsezonanke. Paneb sagedid 804 mm vodes, vihmsezon oleskeleb kezakus-redukus (90..180 mm kus). Lämuden absolütine minimum oleli +8 C°, maksimum +46 C°.

Eläjad

Vl 2011 lidnan eläjiden lugu oli 6 809 970 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'. Läz 9,5 mln ristituid elädas lidnaglomeracijas (2018, municipaline korporacii) 7,257 km² pindal, se om kudenz' surtte valdkundas.

Irdkosketused

• Haidarabadan municipaližen korporacijan sait (ghmc.gov.in). (angl.)
• Haidarabadan metropolitenan kart hmrl.co.in-saital. (telug.) (angl.) (Hindi) (Urdu)