Tailandan kel'

Tailandan kel' vai Tai-kel' (ičeze nimituz om ภาษาไทย /pʰa:sa:tʰɑj/) om Tailandan oficialine kel', mülüb tai-kadajan kel'kundha. Sen kaikiš lähižemb kel' om laosan kel', niiden keliden pagižijad el'getas toine tošt jügedusita.

Tailandan kelen leviganduz (edel 2014. vot):      enambusen kel'      vähembusen kel'

Pagižijoiden ühthine lugu om läz 60 millionad ristituid, hö elädas Tailandas päpaloin.

Kirjutadas kel't tailandan kirjamištol.

Kirjamišt

Tailandan kirjamišt kävutase kirjutamha tailandan kel't da sen man toižid kelid. Siš om 44 kirjant 28 konsonantan täht, znamad kuvatas erazvuiččid kulundoid vaihen lopus da augus. Sen ližaks 15 znamad jonoštadas vokalid i nell' znamad kuvatas tonid. Pened da sured kirjamed ei olgoi erigoittud.

Konsonantad

Znam	Nimituz		Latinan kirjamištol		Kulund
	Tailandan kirjamištol	Latinan kirjamištol	Augus	Lopus	Augus	Lopus
ก	ก ไก่	ko kai	k	k	[k]	[k̚]
ข	ข ไข่	kho khai	kh	k	[kʰ]	[k̚]
ฃ	ฃ ขวด	kho khuat	kh	k	[kʰ]	[k̚]
ค	ค ควาย	kho khwai	kh	k	[kʰ]	[k̚]
ฅ	ฅ คน	kho khon	kh	k	[kʰ]	[k̚]
ฆ	ฆ ระฆัง	kho ra-khang	kh	k	[kʰ]	[k̚]
ง	ง งู	ngo ngu	ng	ng	[ŋ]	[ŋ]
จ	จ จาน	cho chan	ch	t	[tɕ]	[t̚]
ฉ	ฉ ฉิ่ง	cho ching	ch	–	[tɕʰ]	–
ช	ช ช้าง	cho chang	ch	t	[tɕʰ]	[t̚]
ซ	ซ โซ่	so so	s	t	[s]	[t̚]
ฌ	ฌ เฌอ	cho choe	ch	–	[tɕʰ]	–
ญ	ญ หญิง	yo ying	y	n	[j]	[n]
ฎ	ฎ ชฎา	do cha-da	d	t	[d]	[t̚]
ฏ	ฏ ปฏัก	to pa-tak	t	t	[t]	[t̚]
ฐ	ฐ ฐาน	tho than	th	t	[tʰ]	[t̚]
ฑ	ฑ มณโฑ	tho montho	th vai d	t	[tʰ] vai [d]	[t̚]
ฒ	ฒ ผู้เฒ่า	tho phu-thao	th	t	[tʰ]	[t̚]
ณ	ณ เณร	no nen	n	n	[n]	[n]
ด	ด เด็ก	do dek	d	t	[d]	[t̚]
ต	ต เต่า	to tao	t	t	[t]	[t̚]
ถ	ถ ถุง	tho thung	th	t	[tʰ]	[t̚]
ท	ท ทหาร	tho thahan	th	t	[tʰ]	[t̚]
ธ	ธ ธง	tho thong	th	t	[tʰ]	[t̚]
น	น หนู	no nu	n	n	[n]	[n]
บ	บ ใบไม้	bo baimai	b	p	[b]	[p̚]
ป	ป ปลา	po pla	p	p	[p]	[p̚]
ผ	ผ ผึ้ง	pho phueng	ph	–	[pʰ]	–
ฝ	ฝ ฝา	fo fa	f	–	[f]	–
พ	พ พาน	pho phan	ph	p	[pʰ]	[p̚]
ฟ	ฟ ฟัน	fo fan	f	p	[f]	[p̚]
ภ	ภ สำเภา	pho sam-phao	ph	p	[pʰ]	[p̚]
ม	ม ม้า	mo ma	m	m	[m]	[m]
ย	ย ยักษ์	yo yak	y	– vai n	[j]	– vai [n]
ร	ร เรือ	ro ruea	r	n	[r]	[n]
ล	ล ลิง	lo ling	l	n	[l]	[n]
ว	ว แหวน	wo waen	w	–	[w]	–
ศ	ศ ศาลา	so sala	s	t	[s]	[t̚]
ษ	ษ ฤๅษี	so rue-si	s	t	[s]	[t̚]
ส	ส เสือ	so suea	s	t	[s]	[t̚]
ห	ห หีบ	ho hip	h	–	[h]	–
ฬ	ฬ จุฬา	lo chu-la	l	n	[l]	[n]
อ	อ อ่าง	o ang	–	–	[ʔ]	–
ฮ	ฮ นกฮูก	ho nok-huk	h	–	[h]	–

Vokalid da diftongad

Pen' kehker znam kuvadab konsonantoid.

Lühüdad						Pit'kad
Nimituz		Znam	Kulund	Latinan kirjamištol		Nimituz		Znam	Kulund	Latinan kirjamištol
Monoftongad
สระอะ	Sara a	◌ะ ◌ ◌ั◌	a	a		สระอา	Sara a	◌า ◌า◌	aː	a
สระอิ	Sara i	◌ิ ◌ิ◌	i	i		สระอี	Sara i	◌ี ◌ี◌	iː	i
สระอึ	Sara ue	◌ึ ◌ึ◌	ɯ	ue		สระอือ	Sara ue	◌ือ ◌ื◌	ɯː	ue
สระอุ	Sara u	◌ุ ◌ุ◌	u	u		สระอู	Sara u	◌ู ◌ู◌	uː	u
สระเอะ	Sara e	เ◌ะ เ◌็◌	e	e		สระเอ	Sara e	เ◌ เ◌◌	eː	e
สระแอะ	Sara ae	แ◌ะ แ◌็◌	ɛ	ae		สระแอ	Sara ae	แ◌ แ◌◌	ɛː	ae
สระโอะ	Sara o	โ◌ะ ◌◌	o	o		สระโอ	Sara o	โ◌ โ◌◌	oː	o
สระเอาะ	Sara o	เ◌าะ ◌็อ◌	ɔ	o		สระออ	Sara o	◌อ ◌อ◌ ◌◌ ◌็	ɔː	o
สระเออะ	Sara oe	เ◌อะ	ɤʔ	oe		สระเออ	Sara oe	เ◌อ เ◌ิ◌ เ◌อ◌	ɤː ɤ	oe
Diftongad
สระเอียะ	Sara ia	เ◌ียะ	iaʔ	ia		สระเอีย	Sara ia	เ◌ีย เ◌ีย◌	ia	ia
สระเอือะ	Sara uea	เ◌ือะ	ɯaʔ	uea		สระเอือ	Sara uea	เ◌ือ เ◌ือ◌	ɯa	uea
สระอัวะ	Sara ua	◌ัวะ	uaʔ	ua		สระอัว	Sara ua	◌ัว ◌ว◌	ua	ua
สระอิ + ว	Sara i + wo waen	◌ิว	iu; iw	io
สระเอะ + ว	Sara e + wo waen	เ◌็ว	eu; ew	eo		สระเอ + ว	Sara e + wo waen	เ◌ว	eːu; eːw	eo
						สระแอ + ว	Sara ae + wo waen	แ◌ว	ɛːu; ɛːw	aeo
สระเอา	Sara ao	เ◌า	au; aw	ao		สระอา + ว	Sara a + wo waen	◌าว	aːu	ao
						สระเอีย + ว	Sara ia + wo waen	เ◌ียว	iau; iaw	iao
สระอะ + ย	Sara a + yo yak	◌ัย	ai; aj	ai		สระอา + ย	Sara a + yo yak	◌าย	aːi; aːj	ai
สระไอ	Sara ai	ใ◌, ไ◌ ไ◌ย
สระเอาะ + ย	Sara o + yo yak	◌็อย	ɔi; ɔj	oi		สระออ + ย	Sara o + yo yak	◌อย	ɔːi; ɔːj	oi
						สระโอ + ย	Sara o + yo yak	โ◌ย	oːi; oːj	oi
สระอุ + ย	Sara u + yo yak	◌ุย	ui; uj	ui
						สระเออ + ย	Sara oe + yo yak	เ◌ย	ɤːi; ɤːj	oei
						สระอัว + ย	Sara ua + yo yak	◌วย	uai; uaj	uai
						สระเอือ + ย	Sara uea + yo yak	เ◌ือย	ɯai; ɯaj	ueai
Ližad
สระอำ	Sara am	ำ	am	am
ฤ	Rue	ฤ	rɯ ri rɤː	rue, ri, roe		ฤๅ	Rue	ฤๅ	rɯː	rue
ฦ	Lue	ฦ	lɯ	lue		ฦๅ	Lue	ฦๅ	lɯː	lue

Fonetik

Tailandan kelen fonetikal om tonid, ned oma tarbhaižed lujas, sikš miše mahttas toižetada vaihiden znamoičendoid. Oficialižes paginas om viž tonid. Vokalid voidas lindä pit'kikš.

Grammatik

Tailandan kel' om analitine kel'. Mugoižiš keliš ei voi toižetada vaihid läz nikonz.

Nimil ei ole suguid, kändoid i artiklid. Voib toštta nimid jonoštamha äilugud: เด็ก (dek, laps') — เด็ก ๆ (dek dek, «lapsed» vai «lapsiden jouk»), i voib kävutada toižid vaihid jonoštamha äilugud, ozutesikš, พวก ([pʰûak]): พวกหมา phuak ma «koirad».

Verboid ei voi toižetada, pidab seižutada erazvuiččid vaihid edel verboid vai niiden taga jonoštamha aigoid, ozutesikš, กำลัง kamlang «nügüd'»: เขากำลังวิ่ง ([kʰǎw kamlaŋ wîŋ]) «Hän jokseb nügüd'».

Pronominad da vaihed voidas lindä erazvuiččikš situacijan da pagižijan statusan mödhe.

Vaihišt

Velgsanad ottas nügüdläižen tailandan kelen vaihišton läz pol't.