Amsterdam: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
p superlativ |
+ |
||
Rivi 7:
| Flag text = Amsterdaman flag
| Valdkund = Alamad
| Eläjiden lugu =
| Voz' =
| Pind = 219.32
| Fail = ZuidasAmsterdamNederland2011.jpg
| Pämez' = [[Van der Lan Eberhard|Eberhard van der Lan]]
Rivi 15:
| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+1,<br />kezal [[UTC]]+2
}}
'''Amsterdam''' (mugažo [[alaman kel'|alaman kelel]]) om [[Alamad|Alamaiden]] oficialine pälidn (vspäi 1814) da kaikiš suremb lidn, mülüb [[Pohjoižalamad]]-agjaha. Enamba 2,4 mln ristituid elädas lidnümbrikos (vl 2016). Amsterdam mülüb ''[[Randstad]]-lidnaglomeracijha'' (sana sanha «rengazlidn», 7,1 mln rist. vl 2011).
Lidn om valdkundan finansine da kul'turkeskuz, järed transporttesol'm, mail'man port. Lidnan pämez' om [[Van der Lan Eberhard|Eberhard van der Lan]] (vs 2010 heinkun 7. päiväspäi).
== Istorii ==
Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan vl 1275 kuti ''Aemstelredamme-külä'' läz dambad Amstel-jogel. Se om saudud voziden 1170 i 1173 sur'veziden jäl'ghe. 15. voz'sadale lidn tegihe Alamaiden torguindan kaikiš surembaks keskuseks.
Vn 1928 kezal Amsterdam vastsi 9. [[Kezaolimpiad|Kezaližid Olimpiadvändoid]].
== Geografijan andmused ==
[[Fail:Amsterdamse stadsdelen 2010.png|thumb|left|250px|Amsterdaman lidnrajonad.]]
Amsterdam sijadase valdkundan päivlaskmas, agjan suves, 2 metrad alemba valdmeren tazopindaspäi. Lidn seižub Amstel-jogensun da tehtud [[Eisselmer]]-järven randoil. Reljef om tazo, kogoneb [[pol'der]]oišpäi. Enamba sada kilometrad kanaloid sätas 90 sart, 1200 sildad ühtenzoittas niid. [[Nordze]]-kanal ühtenzoittab Amsterdamad [[Pohjoižmeri|Pohjoižmerenke]]. Lidnan municipalitetan pind om 219 km², sidä kesken saum vezid om nelländez (53,5 km²), puištod da kel'dtahod ottas kahesandest.
Klimat om [[ven vö|ven]]. Paneb sadegid 838 mm vodes, enamba voden kahtendel polel. Lumi lankteb 26 päiväd vodes.
Amsterdam jagase 8 lidnrajonha.
== Eläjad ==
Vl 1564 Amsterdaman eläjiden lugu oli 30 900 ristituid. Kaikiš suremb ristitišt oli vl 1960 — 869 602 ristitud. Vl 2010 Amsterdaman eläjiden lugu oli 767 773 ristitud.
Vl 2000 eläjiden keskes 27% oliba hristanuskojad (protestantad tobjimalaz), 14% — islamanuskojad (sunnitad tobjimalaz).
== Transport ==
Velosipedad, metro, tramvai, avtobusad da ehtatimed oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Vspäi 1977 metro radab lidnas da sen kaimdailidnoiš (vl 2016 4 jonod, 52 stancijad, 42,5 km raudted).
Kuz' kiruhted augotase lidnas i lähttas radialižikš, ümbärte ühtenzoitab niid. Rahvahidenkeskeine civiline [[Shiphol]]-lendimport (''AMS'') om nellänz' surtte Evropas, se seižub 3 metrad alemba valdmeren tazopindaspäi, sijadase 17 km suvipäivlaskmha lidnan keskusespäi. Sišpäi tehtas reisid mail'man äjihe maihe, om äi čarterreisid lebutahoihe.
== Irdkosketused ==
{{Šablon:Evropan pälidnad}}▼
* [http://www.amsterdam.nl/ Amsterdam-lidnan oficialine sait.] {{ref-dt}}
[[Kategorii:Amsterdam| ]]
| |||