Sur' Britanii: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
pEi ole vajehtusen ühthevedoid |
+ |
||
Rivi 25:
== Istorii ==
Vl 1707 semendkun 1. päiväl Akt Anglijan da Šotlandijan ühtištuses
Vl 1801 vilukun 1. päiväl Akt Suren Britanijan da Irlandijan ühtištuses
Ei ole Konstitucijad valdkundas ühtenzoittud dokumentaks tähäsai. Statutad, käskuzkundaližed precedentad, rahvahidenkeskeižed kožundkirjutesed da konstitucižed verod oma sen sijas.
== Geografii da klimat ==
[[Fail:Satellite image of Great Britain and Northern Ireland in April 2002.jpg|thumb|left|200px|Suren Britanijan fotokuva kaimdajaspäi (2002).]]
Valdukundan sijaduz om [[Britanižed sared|Britanižil saril]] ([[Sur' Britanii (sar')|Sur' Britanii]]-sarel, [[Irlandii (sar')|Irlandii]]-saren pohjoižpäivnouzmpol'žel palal, [[Normandižed sared|Normandižil saril]]), [[Atlantine valdmeri|Atlantižen valdmeren]] randal. Pind om 243 610 km²<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html Suren Britanijan pind. — The World Factbook of CIA. — Cia.gov.] {{ref-en}}</ref>. Ümbärdajad mered: [[Irlandijan meri|Irlandijan]], [[Kel'tine meri|Kel'tine]], [[Gebridmeri|Gebrid-]] da [[Pohjoižmeri|Pohjoiž-]]. Randanpird om läz 31 368 km<ref>[http://www.cartography.org.uk/default.asp?contentID=749 How long is the UK coastline?] {{ref-en}}</ref>
Pohjoižel da päivlaskmal om mäged ([[Pohjoine Šotlandijan mägišt]], [[Penninad]] da [[Kembrižed mäged]]). Suvel da suvenpäivnouzmal oma kukhikahad tazangištod.
Päjoged oma [[Temz]] (334 km), [[Severn]] (310 km), [[Trent]] (298 km), [[Mersi]] (109 km) da [[Klajd]] (170 km). Kaikiš jaredamb jarv' om [[Loh Nej]] (396 km²) [[Pohjoine Irlandii|Pohjoižen Irlandijan]] territorijal. Klimat om valdmerine, neps. Uhokun keskmäine lämuz' +3...+7°C da heinkun +11...+17°C.
Londuseližed varad oma [[kivihil']], [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], metallad ([[raud]], [[tin]], [[hahktin]], [[kuld]], [[hobed]]), [[mouckivi]], [[sauvondgips]], [[kaolin]], [[keitandsol]], [[kala]], [[reskvezi]].
== Tobmuz ==
Rivi 39 ⟶ 47:
Istorikad lugedas Surt Britanijad nügüd'aigaižen parlamentaižen [[demokratii|demokratijan]] kodimaks. Sur' Britanii om unitarine valdkund administrativižikš. Valdkundan ohjandusen form om konstitucine [[parlamentine monarhii]]. Sen pämez' om [[Elizavet Toine]]-kunigaznaine.
Monarh om
Parlament om kaks'kodine. Valičendad oleskeleba paksumb, mi kerdan videks vodeks. Lordoiden kodi ([[anglijan kel'|angl.]] ''House of Lords'') om üläkodi, sen ühtnijoiden lugumärad eile röunatusid, nügüd' mülüb 763 ühtnijoid (heid valitadas alakodin partijoišpäi tobjimalaz, vai pandas radnikusele elon hätkte). Alakodi, Kundoiden kodi (angl. ''House of Commons''), mülüb 650 ristitud (niid rahvaz Järgenduseližed valičendad parlamentan alakodihe oliba vl 2015 semendkun 7. päiväl. Konservativine partii [[Kemeron Devid]]anke lideraks sai äniden enambust (331 än't 650:späi). [[Kemeron Devid|Devid Kemeron]] radab päministran kahtenden strokun (vspäi 2010).
== Administrativiž-territorialine jagand ==
Rivi 50 ⟶ 62:
* '''[[Pohjoine Irlandii]]''' (6 grafkundad (angl. ''County'') vai 26 rajonad, [[anglijan kel'|angl.]], ''District''), adm. keskuz om [[Belfast]]
Jäl'gmäižed koume palad oma
Sen ližaks, Sur' Britanii valdoičeb 14
== Eläjad ==
Rivi 111 ⟶ 123:
=== Suren Britanijan rahvahad ===
Jur'eläjad
* [[anglijalaižed]] — 83,6 %,
* [[šotlandijalaižed]] — 8,5 %,
Rivi 118 ⟶ 130:
=== Lidnad (Sitid) ===
Kaik om 69 lidnad (sitid). Suren Britanijan
== Rahvahanižanduz ==
|