Fosfor: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
uz' klassifikacii
Koiravva (pagin | tehtud radod)
p formitez
Rivi 3:
'''Fosfor''' (''P'' — ''phosphorus'' latinan kelel) om 15nz' himine element [[Himižiden elementoiden periodine tablut|himižiden elementoiden periodižes tabludes]]. Sen sijaduz om videndestoštkümnendes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan mödhe — videnden gruppan päalagruppas), tabluden koumandes periodas.
 
== Avaidusen istorii ==
Element om ezmäine avaitud Antižen mirun jäl'ghe. Gamburgalaine Hennig Brand-alhimik löuzi vauvhatujad substancijad ristitun kuzes i nimiti sidä latinan kelen sanoil ''phosphorus mirabilis'' «lämoin čudonsädai kandai». Francijalaine [[Antuan Lavuazje]]-himik (1743−1794) todesti fosforad elementarižeks substancijaks. Fosfor (vai Eosfor, {{lang-grc|Φωσφόρος}} «lämoin kandai») oli [[Vener (planet)|homendeztähthan]] kaičijan amuižgrekižes mifologijas.
 
Fosfor om lujas levitadud Man kores (800..900 grammad tonnas) i ani ei sidä merivedes — 0,07 mg/L. Ei voi löuta fosforad puhthas olendas elementan lujan himižen aktivižusen tagut.
 
Fosfor om tarbhaine eläbiden olijoiden täht, ühtneb luiden i hambhiden sauvondas, sen muiktused formiruidas stajiden südäitukuid, fermentoid. Ristitun maks toižetab fosforan ühtnendoid.
 
== Fizižed ičendad ==
Rivi 18 ⟶ 17:
== Kävutand ==
Kävutadas rusttad fosforad tobjimalaz, sütutamižsubstancijaks tehmaha [[virid]] i azegištod, mineraližeks [[heretuz|heretuseks]]. Ottas kävutamižhe vauktad fosforad pästmaha travijad azegištod. Pämineralad oma [[apatit]] Ca<sub>5</sub>(PO<sub>4</sub>)<sub>3</sub>(F,Cl,OH) i fosforit.
 
== Biologine rol' ==
Fosfor om tarbhaine eläbiden olijoiden täht, ühtneb luiden i hambhiden sauvondas, sen muiktused formiruidas stajiden südäitukuid, fermentoid. Ristitun maks toižetab fosforan ühtnendoid.
 
== Homaičendad ==
<references />
 
== Irdkosketused ==