Vikipedii

Turkanma: Erod versijoiden keskes

Sirvi ajalugu interaktiivselt
← Vanhemb vajehtuzUdemb vajehtuz→
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
VisuaalneVikitekst
Aybeg (pagin | tehtud radod)
2 vajehtused
Ei ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
73 391 vajehtused
aktualizacii
Rivi 7:
| Flag text = Turkanman flag
| Pälidn = Ankar
| Eläjiden lugu = 7680,667845,864215<ref>[httphttps://www.tuikcia.gov.tr/PreHaberBultenlerilibrary/publications/the-world-factbook/geos/tu.do?id=15974html AdreseTurkanman Dayalıristitišt Nüfusvn Kayıt2017 Sistemiheinkul Sonuçları,// 2013Mail'man faktoiden kirj. — Türkiye İstatistik Kurumu (tuik''Cia.gov.tr)''.] {{ref-tren}}</ref>
| Voz' = 20132017
| Pind = 783,562
| Pind = 783,562<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html Turkanman pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
| Kart = Turkey in its region.svg
| Kel' = [[turkan kel'|turkan]]
| Valdkundan pämez' = [[Erdogan Redžep Tajip|Redžep Tajip Erdogan]]
| Päministr =
| Religii = [[islam]]
| Valüt = [[turkanman lir]] (TRY)
| Internet-domen = [[.tr]]
| Telefonkod = +90
| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+2<br />kezal [[UTC]]+3
}}
'''Turkanma''' vai '''Turcii''' ([[turkan kel'|turkan kelel]]: ''Türkiye'' [ˈtyɾcije]), täuz' oficialine form — '''Turkanman (Turcijan) Tazovaldkund''' ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]] ''Türkiye Cumhuriyeti''}} [ˈtyɾcije d͡ʒumˈhuɾijeti]), om valdkund [[Azii|Azijan]] suvipäivlaskmas, paloin [[Evrop]]an suvipäivnouzmas (20% eläjid da 3% territorijad). Pälidn om [[Ankar]], kaikiš suremb lidn — [[Stambul]].
 
Vspäi 1952 valdkund om [[Pohjoižatlantižen kožundkirjutesen organizacii|PAKO]]:n]] ühtnijaks.
 
== Istorii ==
Valdkundan aluz oliom pandud tazovaldkundaks vlvn 1923 redukun 29. päiväl redukud [[Ottomanan imperii|Osmanan imperijan]] jagon satuseks.
 
Vl 1980 sodakukerduz olitegihe valdkundas.
 
Jäl'gmäine Konstitucii<ref>[https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_the_Republic_of_Turkey Turkanman Konstitucijan tekst vl 2001 Vikipurtkiš.] {{ref-en}}</ref> ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''Anayasa''}}) om nellänz' lugul. Se tuli väghe vlvn 1982 kül'mkun 7. päiväl kül'mkud sodaohjastusen aigan, äiluguižidenom olmas äiluguižidenke möhembaižidenmöhembaižidenke vajehtusidenke.
 
== Geografijan andmused ==
Rivi 35:
Turkanma otab [[Anatolijan pol'sar'|Anatolijan pol'sart]] da paloin [[Armenine mägišt|Armeništ mägištod]].
 
Turkanma om mavaldkundröunoiš [[Grekanma]]nke (röunan piduz — 192 km) da [[Bolgarii|Bolgarijanke]] (223 km) päivlaskmas, [[Gruzii|Gruzijanke]] (273 km), [[Armenii|Armenijanke]] (311 km), [[Azerbaidžan]]anke (17 km) da [[Iran]]anke (534 km) päivnouzmas, [[Irak]]anke (367 km) da [[Sirii|Sirijanke]] (899 km) suves. Ühthine röunoiden piduz om 2816 km. Valdkundan pohjoižed randad lainištab [[Must meriMustmeri]], suvižed randad — [[Keskmeri]], päivlaskmaižed randad — [[Egeine meri]] da [[Mramormeri]]. Ühthine randanpird — 7200 km.
 
Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Ararat]]-mägi (5166 m).
 
Londuseližed pävarad oma [[kivihil']], [[metall]]ad ([[raud|raudkivend]], [[vas'k]], [[kuld]], [[hrom]], [[magnii]], [[artut']], [[barii]], [[stroncii]]), [[antimonii]], [[bor (himine element)|bor]]; toižed varad — [[mramor]], [[mouckivi]], [[perlit]], [[korund]], [[jartal']], [[savi|saved]], [[mahuz]], [[gidroenergii]].
 
== Politine sistem ==
[[Fail:TBMM.jpeg|thumb|right|250px|Turkanman nügüdläižen parlamentan pert' [[Ankar]]as.]]
Ohjandusen form om unitarine konstitucine [[parlamentineprezidentine tazovaldkund|parlamentineprezidentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''Cumhurbaşkanı''}}). Parlament änestab prezidentan kandidatoid, sid' kaik rahvaz valičeb prezidentad videksseičemeks vodeks, ühten kahtenden strokun om voimuz. Parlament-žo valičeb ohjastusen ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''Bakanlar Kurulu''}}) ministrid ičeze ühtnijoišpäi,. ezinijanVl partijan2018 lider tegese päministrakspäministran ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''Başbakan''}}) paksus,radnikuz nelläksom vodekstühjitadud vn 2017 referenduman rezul'tataks. Ohjastuz om radonoigendajan tobmuden päpämehišt.
 
Parlament om üks'kodine Sur' Nacionaline Suim ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''Türkiye Büyük Millet Meclisi — TBMM''}}) vai muite Suim (Medžlis) ([[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''Meclis''}}) 550 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid nelläks vodeks. Partijoiden äniden barjer om 10% putumha parlamentha.
 
PrezidentadValitihe valitiheprezidentad vlkaikel 2014rahvahal elokunezmäižen kerdan valdkundan istorijas vn 2014 10. päiväl kaikelelokud, rahvahaledel ezmäižensidä kerdanparlament valdkundanvaličeli istorijashändast. Prezidentan edelstrokuižed i parlamentan järgeližed valičendad oliba vn 2018 24. päiväl kezakud. Nügüdläine prezident om [[Redžep Tajip Erdogan]] vs 2014 elokun 28. päiväspäi (sai 51,79%). Järgvaličendad parlamentha oliba, vl 20152018 kezakun— 7.52,59%), päiväl.edel Nügüdläinenecidä päministrradnikust omradoi [[Ahmetpäministran Davutoglu]]vspäi vs 2014 elokun 28. päiväspäi2003.
 
== Administrativiž-territorialine jagand ==
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Turkanman administrativiž-territorialine jagand]].''
 
Turkanma alajagasejagase 81 agjaha (üks'lugu [[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''il''}}). Agjad alajagadasalajagasoiš 957 rajonha (üks'lugu [[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''ilçe'')}}, vl 2013). Äjad rajonad alajagasealajagasoiš lidn- da küläkundoihe (üks'lugu [[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''belediye''}}). Lidnad alajagadasalajagasoiš fartaloihe (üks'lugu [[turkan kel'{{lang-tr|turk.]]: ''mahalle''}}).
 
MugažoÜhtenzoittas mugažo valdkundan agjoid ühtenzoittas 7 statistižhe regionha.
 
== Eläjad ==
Turkanmas elädas [[turkad]] (60..75%), [[kurdlaižed]] (8..12%) da toižed rahvahad. Vl 2013 eläjiden lugu oli 76 667 864 ristitud<ref>[http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15974 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2013. — Türkiye İstatistik Kurumu (''tuik.gov.tr'').] {{ref-tr}}</ref>. Kaikiš suremb valdkundan ristitišt om nügüd'.
Turkanmas elädas [[turkad]].
 
Turkanman 6 lidnad-millionerad (vl 2012<ref>[http://archive.is/20121205050505/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-215 Turkanma: järedad lidnad vozil 1990, 2000, 2007, 2012. — ''World-gazetteer.com'' ''archive.is''-saital.] {{ref-en}}</ref>, surembaspäi penembha) oma: [[Stambul]], [[Ankar]], [[Izmir]], [[Burs (lidn)|Burs]], [[Adan]], [[Gaziantep]].
 
== Ižanduz ==
Rivi 68:
 
== Irdkosketused ==
* [http://www.tccb.gov.tr/pages/ Turkan Tazovaldkundan prezidentan oficialine sait (''tccb.gov.tr'').] {{ref-tr}} {{ref-en}}
* [http://www.tbmm.gov.tr/ Turkan Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait (''tbmm.gov.tr'').] {{ref-tr}} {{ref-en}} {{ref-fr}} {{ref-kk}} {{ref-de}} {{ref-ar}} {{ref-es}} {{ref-zh}} {{ref-ru}}
* [http://tuik.gov.tr/ Turkanman statistikan institut (''tuik.gov.tr'').] {{ref-tr}} {{ref-en}}
* [http://goturkey.com/ Turkanman turizman oficialine portal (''goturkey.com'').] {{ref-tr}} {{ref-en}}
* [http://www.turkey.mid.ru/rus/index.html Venäman sur'oigenduzkund Turkanmas (''turkey.mid.ru'').] {{ref-ru}} {{ref-tr}} {{ref-en}}
 
{{Commons|Turkey}}
Om sadud "https://vep.wikipedia.org/wiki/Turkanma"