Marksizm

Marksizm om filosofine, ekonomine i politine openduz, sen alusenpanijad oma Saksanman Karl Marks- i Fridrih Engel's-tedomehed. Openduz om nimitadud Marksan kanzannimen mödhe kut teorijan pätegijan.

Marksizman alusenpanijad

Teorijan polenpidajad i tedajad oma marksistad.

Publikoitud vl 1867 «Kapital. Politižen ekonomijan arvostelend»-kirjan ezmäine tom (saks.: Das Kapital. Kritik der politischen Ökonomie) kändihe marksizman kaikiš znamasižembaks säduseks. Kirjan kahtenz' (1885) i koumanz' (1894) tomad oliba publikoitud Engel'sal Marksan surman jäl'ghe. Marksan opendusen erazvuiččed interpretacijad oma olmas, ned oma erazvuiččihe politižihe partijoihe i likundoihe sidodud kundaližes meles i politižes praktikas. Politine marksizm om socializman ühteks variantoišpäi.

Lugetas veroližikš, miše nened koume vahvištust oma surenke znamoičendanke Marksan teorijas:

• openduz ližamaksarvos (kapitalizman politine ekonomii);
• istorijan materialistine el'genduz (istorine materializm);
• openduz proletariatan diktaturas.

Erasiden nügüd'aigaižiden tedoidajiden melen mödhe, Marksan teorijan keskuzline punkt kaičeb aktualižust meiden päivihesai, se koncepcii om ristitun čuradusen šingotez hänen tön produktoišpäi, hänen ičeze olmusespäi i kändand tegimištprocessan punohudeks kapitalistižes kundas. Se čuraduz om socialižiden kesksidoiden formaks, veraz ristitule socialine struktur, valdoičeb hänen päl, anastab sädamižšingotesen voimusid, murendab hänen olmust.

Marksizman istorižen rolin arvoindad vastkaroitas toine toižele, niid om pozitivižid i negativižid. Ristitišton elon tazotomuden ozutimed oma korktemba valdkundoiš socialiž-demokratižeta valatoitandata.

Homaičendad

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.